Ο Τούρκος Πρόεδρος συνεχίζει τις επαφές υψηλού επιπέδου στο περιθώριο τα Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ όπου μεταξύ άλλων συναντήθηκε με τον ΓΓ Αντόνιο Γκουτέρες, τον Πρωθυπουργό της Ιαπωνίας, τον Βασιλιά της Ιορδανίας αλλά και τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ μια συνάντηση που γίνεται για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιάιρ Λάπιντ συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την Τρίτη, ξεπαγώνοντας μια ψυχρότητα 14 ετών και προαναγγέλλοντας ελπίδες συνεργασίας που τροφοδοτούνται από τη δυνατότητα εξαγωγής φυσικού αερίου σε μια Ευρώπη που βρίσκεται σε ενεργειακή απόγνωση.
Το γραφείο του Λαπίντ δήλωσε ότι η συνάντηση της Τρίτης στη Νέα Υόρκη ήταν η πρώτη πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών από το 2008 και ότι συζήτησαν «οικονομική και ενεργειακή συνεργασία».
Πριν από ένα μήνα, το Ισραήλ και η Τουρκία ανακοίνωσαν την πλήρη αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων και την ανταλλαγή πρεσβευτών, μια εξέλιξη που ο Λαπίντ χαρακτήρισε «σημαντικό πλεονέκτημα για την περιφερειακή σταθερότητα και πολύ σημαντική οικονομική είδηση για τους πολίτες του Ισραήλ».
Η Τουρκία, η πρώτη μουσουλμανική χώρα που αναγνώρισε το Ισραήλ ως κράτος και, πριν από το 2008, ένας από τους ισχυρότερους συμμάχους του στην περιοχή, αμφισβήτησε έντονα την τελευταία μιάμιση δεκαετία το Ισραήλ για τη μεταχείριση των Παλαιστινίων. Ο Ερντογάν έχει κάνει επανειλημμένα παραλληλισμούς μεταξύ του δικού του δημοκρατικά εκλεγμένου ισλαμιστικού κόμματος και της Χαμάς, η οποία κυβερνά την αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας, αποκαλώντας την «κίνημα αντίστασης που υπερασπίζεται την παλαιστινιακή πατρίδα ενάντια σε μια κατοχική δύναμη».
Η αυξανόμενη κριτική της Τουρκίας στην ισραηλινή μεταχείριση των Παλαιστινίων προκάλεσε διπλωματική αναταραχή. Το 2010, η Άγκυρα ανακάλεσε τον πρεσβευτή της μετά την επιδρομή ισραηλινών ναυτικών κομάντος σε στολίσκο βοήθειας προς τη Γάζα, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 10 Τούρκων ακτιβιστών. Οι εντάσεις ξέσπασαν και πάλι το 2018, μετά τις αιματηρές διαδηλώσεις στα σύνορα της Γάζας που προκλήθηκαν από την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να μεταφέρει την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, και η Τουρκία και το Ισραήλ ανακάλεσαν τους αντίστοιχους πρεσβευτές τους.
Όμως η κατάσταση έχει αντιστραφεί τους τελευταίους μήνες, καθώς το Ισραήλ, εκμεταλλευόμενο τις πρόσφατα ανακαλυφθείσες υπεράκτιες περιοχές φυσικού αερίου, επιδιώκει να εξάγει δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα σε μια ευρωπαϊκή αγορά που επιδιώκει να απεξαρτηθεί από τις ρωσικές προμήθειες.
Το ισραηλινό φυσικό αέριο αποτελεί μέρος μιας παγκόσμιας, αποσπασματικής ενεργειακής στρατηγικής που σφυρηλατείται από τους Ευρωπαίους ηγέτες που προσβλέπουν σε έναν δυνητικά δύσκολο χειμώνα. Το αέριο από αγωγούς της Ρωσίας αποτελεί σήμερα το 9% του συνόλου του εισαγόμενου αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε σύγκριση με το 40% πριν από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν υπέγραψε τον Ιούνιο συμφωνία με τους ηγέτες του Ισραήλ και της Αιγύπτου, η οποία θα επιτρέψει στο Ισραήλ να διοχετεύει φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω αιγυπτιακών εγκαταστάσεων υγροποίησης.
Ως αποτέλεσμα της διπλωματικής έντασης, η Άγκυρα εγκατέλειψε πριν από χρόνια τις συνομιλίες για την κατασκευή υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου που θα συνέδεε το Ισραήλ με την Ευρώπη μέσω της Τουρκίας.
Όμως ο Ερντογάν χαρακτήρισε την επίσκεψη του Ισραηλινού προέδρου Ισαάκ Χέρτσογκ στην Τουρκία τον Μάρτιο, την πρώτη μετά από μια δεκαετία, «ευκαιρία για να αναβιώσει η συνεργασία στο θέμα της ενέργειας που είχε ξεκινήσει παλαιότερα».
Στην ομιλία του ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης την Τρίτη, ο Ερντογάν τόνισε την ενέργεια ως προτεραιότητα της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας.
«Η Τουρκία πάντα έβλεπε την ενέργεια ως πεδίο συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού», είπε. «Εκτός από τις δικές μας ανάγκες, έχουμε υλοποιήσει πολλά έργα που υποστηρίζουν την περιφερειακή και παγκόσμια ενεργειακή ασφάλεια».