Ο καρκίνος του τραχήλου αποτελεί αποτελεί την 4η γυναικολογική κακοήθεια παγκοσμίως με 660.000 νέες περιπτώσεις και 350.000 θανάτους το 2022. Το ανησυχητικό, όμως, είναι ότι τα νέα περιστατικά του καρκίνου τραχήλου έχουν ήδη ξεπεραστεί από εκείνα που εμφανίζονται στον στοματοφάρυγγα και στα δύο φύλα με υπεροχή στους άντρες.
Πίσω από αυτούς τους καρκίνους αλλά και άλλα περιστατικά καρκίνου που αφορούν περιοχές του γεννητικού συστήματος όπως ο κόλπος, το αιδοίο καθώς και γειτονικές περιοχές όπως ο πρωκτός, κρύβεται ως αιτία ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Ηuman Papilloma Virus, HPV). Το φορτίο, όμως, της νόσου από τον ιό δεν περιορίζεται μόνο στον καρκίνο αλλά και στα οξυτενή κονδυλώματα, τα οποία είναι καλοήθεις καταστάσεις που προβληματίζουν και τα δύο φύλα με την επιμονή τους και την ψυχολογική επιβάρυνση που επιφέρουν.
Η πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου παλαιότερα βασιζόταν στο screening με το γνωστό σε όλους τεστ Παπανικολάου. Βασιζόμενοι στη γνώση ότι η αιτία αυτών των καρκίνων είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων, αναπτύχθηκαν τα εμβόλια τα οποία έγιναν ο πυλώνας της πρωτογενούς πρόληψης, ενώ το τεστ Παπανικολάου και το HPV test αποτελούν πλέον την δευτερογενή πρόληψη.
Το πρώτο εμβόλιο μπήκε στην ελληνική πραγματικότητα το 2006 και αφορούσε τέσσερα στελέχη, τα υψηλού κινδύνου 16,18 που ευθύνονται για το 75% των κρουσμάτων καρκίνου τραχήλου και τα χαμηλού κινδύνου 6 και 11 που ευθύνονται για το 90% των οξυτενών κονδυλωμάτων, ενώ το 2017 εμφανίστηκε το 9δυναμο εμβόλιο το οποίο προστατεύει από επιπλέον τέσσερα στελέχη υψηλού κινδύνου, ανεβάζοντας την προστασία στο 90%.
Ο εμβολιασμός αφορά και στα δύο φύλα, καθότι ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα ιδιαίτερα στους άνδρες αποτελεί τη νέα απειλή. Οι άνδρες έχουν τη ευκαιρία να μειώσουν τον ατομικό τους κίνδυνο για νόσο από HPV μέσω του εμβολιασμού.
Το 9δυναμο εμβόλιο, που κυκλοφορεί με το εμπορικό όνομα Gardasil 9, είναι εξαιρετικά ασφαλές χωρίς σοβαρές παρενέργειες μετά από εκτεταμένες μελέτες παγκοσμίως. Έχει ενταχθεί στο Εθνικό Εμβολιαστικό πρόγραμμα της χώρας μας σε κορίτσια και αγόρια σε σχήμα δύο δόσεων με μεσοδιάστημα 6 μηνών από την ηλικία των 9-15 ετών και θα αποζημιώνεται έως και την ηλικία των 18 ετών μέχρι το τέλος του 2025.
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) έχει θέσει ως στόχο να εξαλείψει τον καρκίνο τραχήλου ως πρόβλημα δημόσιας υγείας, μειώνοντας τον αριθμό των νέων κρουσμάτων ετησίως σε 4 ή λιγότερα ανά 100.000 γυναίκες μέχρι το έτος 2030, βασιζόμενη σε τρεις πυλώνες ένας εκ των οποίων είναι η επίτευξη 90% εμβολιασμού των κοριτσιών μέχρι την ηλικία των 15 ετών.
