Η πανδημία και τα προβλήματα που προέκυψαν εξαιτίας της σε διάφορα επίπεδα, έχουν στρέψει κατά αποκλειστικότητα την προσοχή μας στον κορονοϊό, με αποτέλεσμα να παραβλέπουμε θέματα υγείας και πρόληψης που θα έπρεπε να είναι στην πρώτη γραμμή της ειδησεογραφίας. Το πρόσφατο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας έφερε ωστόσο στο φως πολλές μελέτες που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για θέματα που αφορούν τη διατροφή και την άσκηση. Μεταξύ αυτών και μία ελληνική!
Η προοπτική μελέτη «ΑΤΤΙΚΗ» του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, που παρουσιάστηκε στο Συνέδριο ήταν καταλυτική. Πρόκειται για αποτελέσματα δεκαετούς μελέτης (2001-2012) που αποτέλεσε μια σημαντική προσθήκη στην περιορισμένη βιβλιογραφία αναφορικά με τη σχέση των επεξεργασμένων τροφίμων (κέικ, αλλαντικά κλπ) με τις αυξημένες πιθανότητες εγκεφαλικού επεισοδίου και εμφράγματος. Συμμετείχαν 2.020 άτομα (1.014 άνδρες και 1.006 γυναίκες) χωρίς διαγνωσμένη καρδιοπάθεια, με διάμεση ηλικία τα 45 έτη και κατανάλωση κατά προσέγγιση 15 μερίδων υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων την εβδομάδα, σύμφωνα με τις απαντήσεις τους σχετικά με τα ποτά και τρόφιμα που κατανάλωσαν επτά ημέρες πριν την έρευνα.
Μετά τος τέλος της δεκαετούς μελέτης για θανατηφόρα και μη θανατηφόρα καρδιαγγειακά συμβάντα (έμφραγμα, ασταθής στηθάγχη, εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες) καταγράφηκαν 317, με αναλογικά μεγαλύτερες πιθανότητες εκδήλωσής τους όσο αυξάνονταν οι μερίδες υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων. Ενδεικτικά, 7,5, 13 και 18 μερίδες αντίστοιχα συνδέθηκαν με μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο σε βάθος δεκαετίας κατά 8,1%, 12,2%, και 16,6% αντίστοιχα, με κάθε μερίδα να αυξάνει τις πιθανότητες κατά 10%.
Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να βαθμολογήσουν με μια κλίμακα από το 0 έως το 55 το ποσοστό υιοθέτησης ενός πιο υγιεινού διατροφικού μοτίβου όπως η Μεσογειακή δίαιτα, με υψηλή περιεκτικότητα σε φρούτα, λαχανικά και τρόφιμα ολικής άλεσης. Μεγαλύτερος βαθμός σήμαινε μεγαλύτερη περιεκτικότητα υγιεινών τροφών.
Επαναξιολογώντας τα ευρήματα σε σχέση με τη μεσογειακή διατροφή, αποδείχθηκε ότι:
-η μέτρια κατανάλωση κάθε επιπλέον μερίδας υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων αύξανε τον καρδιαγγειακό κίνδυνο κατά 19%,
– η μεγαλύτερη κατανάλωση μείωνε το ποσοστό στο 8%.
Όπως εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια, Δρ Ματίνα Κούβαρη: «Αυξάνονται τα στοιχεία που συνδέουν τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα με τον κίνδυνο για σοβαρές χρόνιες παθήσεις. Η μελέτη μας αναδεικνύει τον σημαντικά μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο για όσους ακολουθούν ένα ανθυγιεινό διατροφικό μοντέλο. Χρειάζονται πρωτοβουλίες δημόσιας υγείας και διατροφικές στρατηγικές προώθησης των υγιεινών τροφίμων έναντι των επιβλαβών».
Στο ίδιο συνέδριο παρουσιάστηκαν κι άλλα ενδιαφέροντα που θα έπρεπε να μάς προβληματίσουν…
Σύμφωνα, με αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύθηκαν στο New England Journal of Medicine, το υποκατάστατο αλατιού δεν είχε καθόλου επιβλαβείς επιδράσεις. Τα υψηλά επίπεδα πρόσληψης νατρίου και τα χαμηλά επίπεδα πρόσληψης καλίου είναι συχνό φαινόμενο σε όλο τον κόσμο και συνδέονται εξίσου με υψηλή αρτηριακή πίεση και μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου. Η χρήση ενός υποκατάστατου αλατιού -όπου μέρος του χλωριούχου νατρίου αντικαθίσταται από χλωριούχο κάλιο- αντιμετωπίζει και τα δύο προβλήματα ταυτόχρονα. Τα υποκατάστατα αλατιού είναι γνωστό πως μειώνουν την αρτηριακή πίεση, αλλά οι επιδράσεις τους στις καρδιακές παθήσεις, το εγκεφαλικό επεισόδιο και τον θάνατο ήταν μέχρι τώρα ασαφείς.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής ερευνητής και καθηγητής στο George Institute for Global Health, Δρ Bruce Neal, “σχεδόν κάθε άνθρωπος σε όλο τον κόσμο καταναλώνει περισσότερο αλάτι από όσο πρέπει. Η μετάβαση στα υποκατάστατα αλατιού είναι κάτι που θα έπρεπε να κάνει ο καθένας εφόσον τα έχει στη διάθεσή του. Εκτός από το ότι έδειξε σαφή οφέλη για σημαντικά αποτελέσματα υγείας, η μελέτη μας καθησυχάζει, επίσης, τις ανησυχίες για τους πιθανούς κινδύνους.
Δεν είδαμε καμία ένδειξη βλάβης από την προσθήκη καλίου στο υποκατάστατο αλατιού. Σίγουρα, όμως, οι ασθενείς με σοβαρή νεφροπάθεια δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν υποκατάστατα αλατιού, αλλά να αποφεύγουν γενικώς την πρόσληψη άλατος».
Ο ρόλος της άσκησης στην κολπική μαρμαρυγή
Σωτήρια φαίνεται ότι είναι η αερόβια άσκηση για τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας Δρ Adrian Elliott από το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, «με το πρόγραμμα ACTIVE-AF οι ασθενείς που εμφανίζουν αρρυθμίες, μπορούν να τις ρυθμίσουν μόνο μέσω της άσκησης και χωρίς άλλες παρεμβάσεις όπως ειδικές αγωγές».
Η έρευνα εστίασε στην επίδραση ενός προγράμματος γυμναστικής που συνδύαζε την αερόβια άσκηση με την επίβλεψη κάποιου ειδικού αλλά και την εκγύμναση στο σπίτι στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων της κολπικής μαρμαρυγής τόσο κατά τη διάρκεια του προγράμματος αλλά και έξι μήνες μετά τη μελέτη. Ως δείγμα, επιλέχθηκαν 120 ασθενείς με μέση ηλικία τα 65 έτη, εκ των οποίων το 43% ήταν γυναίκες. Οι συγκεκριμένοι ασθενείς είτε παρουσίαζαν παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή είτε σοβαρότερα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής.
Οι συμμετέχοντες έλαβαν μέρος σε ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα γυμναστικής με την επίβλεψη ειδικού αρχικά για τρεις μήνες και τους επόμενους τρεις μήνες για κάθε 15 μέρες σε συνδυασμό με ένα εξατομικευμένο εβδομαδιαίο πρόγραμμα γυμναστικής στο σπίτι. Στους έξι μήνες ο στόχος ήταν να αυξηθεί η αερόβια άσκηση έως και 3,5 ώρες την εβδομάδα. Το πρόγραμμα γυμναστικής υπό την εποπτεία κάποιου ειδικού ήταν υψηλότερης έντασης και είχε ως στόχο την αύξηση της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας, ενώ οι ασκήσεις στο σπίτι περιλάμβαναν συνήθως κάποια αερόβια δραστηριότητα ή άσκηση μέτριας έντασης όπως το περπάτημα, την ποδηλασία και την κολύμβηση.
Στους 12 μήνες παρακολούθησης, η υποτροπή της κολπικής μαρμαρυγής ήταν μικρότερη στους συμμετέχοντες που ακολούθησαν το πρόγραμμα της άσκησης σε ποσοστό 60% σε σύγκριση με το 80% της ομάδας ελέγχου. «Με απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι ένας μεγαλύτερος αριθμός ασθενών θα μπορούσε να διατηρήσει έναν φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό χωρίς να χρειάζεται επεμβατικές θεραπείες ή χρήση φαρμάκων» τονίζει ο Δρ Elliott.
