Η καπνιστική συνήθεια έχει μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, γεγονός αδιαμφισβήτητο και κατανοητό από όλους. Παρ’ όλα αυτά, μεγάλη μερίδα καπνιστών δεν θέλει και δεν έχει σκοπό να σταματήσει το κάπνισμα όσο κι αν είναι ενημερωμένοι γι’ αυτό.
Γι’ αυτή τη μερίδα καπνιστών, τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί προϊόντα, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και πιο πρόσφατα τα nicotine pouches. Χαρακτηριστικό όλων αυτών των εναλλακτικών προϊόντων είναι η απουσία καύσης, η οποία ευθύνεται κυρίως για τον σχηματισμό των τοξικών ουσιών που συναντάει κάποιος στο κλασικό τσιγάρο.
Το ενδιαφέρον της δημοσιότητας το τελευταίο διάστημα έχει εστιάσει στη νεότερη κατηγορία των προϊόντων αυτών, τα nicotine pouches ή επί το ελληνικότερον σακουλάκια νικοτίνης, όπως τα λένε συχνά οι χρήστες τους. Τα προϊόντα αυτά προορίζονται για χρήση από το στόμα και είναι πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι έως τώρα γνωρίζουμε. Μάλιστα, πρόσφατα ένα τέτοιο προϊόν που ανήκει σε αυτή την κατηγορία έλαβε άδεια κυκλοφορίας από τον FDA, τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ.
Τι ακριβώς όμως είναι αυτά τα «σακουλάκια»; Η αλήθεια είναι ότι μπορεί κάποιος να λάβει μέσω του βλεννογόνου στο στόμα τη νικοτίνη που χρειάζεται χωρίς να έχει ανάγκη από την καύση ενός τσιγάρου που, όπως έχουμε δει, αποτελεί την κύρια πηγή σχηματισμού των βλαβερών ουσιών του τσιγάρου, όπως είναι αυτό που συχνά αποκαλούσαμε παλαιότερα «πίσσα».
Δύο εναλλακτικά προϊόντα με μία ειδοποιό διαφορά
Τα nicotine pouches (σακουλάκια νικοτίνης), τα τελευταία χρόνια, συγχέονται με ένα άλλο προϊόν καπνού που ονομάζεται Snus με το οποίο έχουν πολλά κοινά. Πρόκειται για δύο προϊόντα που καταναλώνονται από το στόμα, περιέχουν και τα δύο νικοτίνη και μοιάζουν εξωτερικά. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους.
Το κύριο διακριτικό στοιχείο μεταξύ των δύο αυτών προϊόντων είναι ότι το Snus περιέχει πραγματικό καπνό, ενώ τα nicotine pouches (σακουλάκια νικοτίνης) δεν περιέχουν καπνό, αλλά «άλας» νικοτίνης.
Τα nicotine pouches (σακουλάκια νικοτίνης) συνήθως περιέχουν νικοτίνη που εξάγεται από τον καπνό σε συνδυασμό με κάποια επιπρόσθετα υλικά που είναι απαραίτητα για τη μεταφορά της νικοτίνης, όπως φυσικά πολυμερή, κυτταρίνη, ρυθμιστές pH, σταθεροποιητές, γλυκαντικές και αρωματικές ουσίες.
Άλλη μία διαφορά μεταξύ του Snus και των nicotine pouches (σακουλάκια νικοτίνης) είναι ότι το πρώτο, συνήθως, αφήνει στίγματα (λεκέδες) στα δόντια των χρηστών, ενώ τα nicotine pouches (σακουλάκια νικοτίνης) δεν αφήνουν.
Η ιστορία του Snus από τη Σουηδία
Το παρόμοιο αλλά με διαφορές από τα nicotine pouches (σακουλάκια νικοτίνης) Snus είναι το δημοφιλέστερο καπνικό προϊόν της Σουηδίας με πολύ μεγάλη ιστορία στη σκανδιναβική χώρα, καθώς πρωτοεμφανίστηκε τον 17ο αιώνα.
Στην αρχική του μορφή επρόκειτο για ψιλοκομμένο καπνό, ο οποίος τοποθετούνταν κάτω από τα χείλη. Πολύ αργότερα (τη δεκαετία του 1970) το Snus άλλαξε μορφή και ξεκίνησε να διατίθεται σε «mini tea bags» που προσομοιάζουν με μικρά σακουλάκια, και να τοποθετείται ανάμεσα στα ούλα και το πάνω χείλος.
Κατασκευάζεται από καπνό, νερό, αλάτι, ανθρακικό νάτριο και αρωματικές ύλες. Τα καπνά που εμπεριέχονται στο σουηδικό Snus επεξεργάζονται και παστεριώνονται μέσω μιας διαδικασίας υψηλής τεχνολογίας που έχει ως αποτέλεσμα διάφορες επιβλαβείς χημικές ενώσεις να παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Ουσιαστικά τo Snus δίνει στον χρήστη τη νικοτίνη που χρειάζεται, χωρίς να ανάψει τσιγάρο.
Με βάση μακροχρόνιες επιδημιολογικές μελέτες κυρίως από τη Σουηδία, προκαλεί λιγότερες βλάβες σε σχέση με το κλασικό κάπνισμα.
Όμως, απαγορεύεται η κυκλοφορία του Snus στην Ε.Ε. πλην της Σουηδίας, ενώ κυκλοφορεί επίσης σε Νορβηγία, Ελβετία και ΗΠΑ, όπου πρόσφατα ο FDA ανανέωσε την αδειοδότηση 8 προϊόντων General Snus της Swedish Match – θυγατρική της PMI – ως προϊόντα καπνού διαφοροποιημένου κινδύνου (Modified Risk Tobacco Product, MRTP). Η άδεια αυτή επιτρέπει στην εταιρεία να συνεχίσει να ενημερώνει τους ενήλικους καπνιστές ότι το General Snus μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στόματος, καρδιακών παθήσεων, καρκίνου του πνεύμονα, εγκεφαλικού επεισοδίου, εμφυσήματος και χρόνιας βρογχίτιδας, σε σύγκριση με τα κλασικά τσιγάρα.
Νικοτίνη – είναι η πηγή του κακού;
Όσο παράδοξο μπορεί να ακούγεται, η βασική αιτία των βλαβερών συνεπειών του τσιγάρου δεν είναι η ίδια η νικοτίνη αλλά η καύση του καπνού, η οποία παράγει πάνω από 6.000 χημικές ουσίες, εκ των οποίων περίπου 100 είναι βλαβερές ή δυνητικά βλαβερές για την υγεία των καπνιστών.
Η νικοτίνη, αν και εθιστική και όχι ακίνδυνη, δεν αποτελεί τη βασική αιτία των ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα. Όμως, όπως αναγνωρίζουν οι επιστήμονες, η νικοτίνη μπορεί να αυξήσει τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση, ιδιαίτερα όταν λαμβάνεται σε υψηλές δόσεις ή χρησιμοποιείται από άτομα με προϋπάρχουσες καρδιοπάθειες.
Παρ’ όλα αυτά, η ίδια η νικοτίνη δεν ευθύνεται άμεσα για τις σοβαρές ασθένειες που συνδέονται με το κάπνισμα, όπως οι πνευμονολογικές και οι καρδιακές παθήσεις ή ο καρκίνος του πνεύμονα.
Η αξία της ενημέρωσης των καπνιστών για τα νέα προϊόντα
Γνωρίζουμε όλοι την αξία της έγκυρης ενημέρωσης αλλά και τον ρόλο που μπορεί να παίξει στην ζωή μας ώστε να πάρουμε τις σωστές αποφάσεις. Οι καπνιστές θα πρέπει να ενημερώνονται διαρκώς για τις επιβλαβείς συνέπειες του τσιγάρου στην υγεία τους και για τα οφέλη της διακοπής του.
Ωστόσο, αν και πολλοί από αυτούς είναι καλά ενημερωμένοι, συνεχίζουν να καπνίζουν. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει από τη μία μέρα στην άλλη. Για τον λόγο αυτό, η ορθή ενημέρωση για τα εναλλακτικά προϊόντα λήψης νικοτίνης συμβάλλει σημαντικά στο να ξεθολώσει το τοπίο γύρω από αυτά τα προϊόντα.
Είναι σημαντικό οι καπνιστές να έχουν γνώση των επιλογών τους και αν κάποιο από τα εναλλακτικά προϊόντα θα μπορούσε να μειώσει τη βλάβη που προκαλεί στον οργανισμό τους το τσιγάρο. Η προσέγγιση αυτή είναι πιο ρεαλιστική, ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με «αμετανόητους» καπνιστές που δεν πρόκειται να σταματήσουν το κάπνισμα.
Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τόσο τα nicotine pouches (σακουλάκια νικοτίνης) όσο και το Snus ή τα υπόλοιπα εναλλακτικά προϊόντα περιέχουν νικοτίνη και επομένως είναι εξαιρετικά εθιστικά. Η καλύτερη επιλογή είναι να αποφεύγεται εντελώς η χρήση όλων των προϊόντων καπνού και νικοτίνης. Επιπλέον, η υπερβολική κατανάλωση νικοτίνης μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία ιδιαίτερα στους καρδιοπαθείς.
Είναι στο χέρι όλων των καπνιστών να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια και να ενημερωθούν για τα εργαλεία και τις θεραπείες που έχουμε σήμερα ώστε να αφήσουνε πίσω τους το τσιγάρο μια για πάντα.
