Τους τελευταίους οκτώ μήνες ο θεσμός του Προσωπικού Ιατρού έχει αρχίσει να εφαρμόζεται και στη χώρα μας. Στην ερώτηση όμως εάν επετεύχθη η πλήρης ανάπτυξη και εφαρμογή του η απάντηση είναι όχι ακόμη.
Υπάρχει όμως κανείς που θα περίμενε να οργανωθεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας της χώρας σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και να λειτουργήσει απόλυτα αποτελεσματικά ο θεσμός αυτός, όταν άλλες ευρωπαϊκές χώρες χρειάστηκαν δέκα ή και περισσότερα χρόνια, και στη χώρα μας η οργάνωση της Πρωτοβάθμιας έχει περάσει από προτάσεις, σχέδια νόμων, ψηφισμένους νόμους τα τελευταία σαράντα χρόνια χωρίς όμως να έχει οργανωθεί στην πράξη;
Κάνω αυτή τη μικρή εισαγωγή για να θέσουμε τη βάση του που βρισκόμαστε σήμερα, να καταγράψουμε τις δυσκολίες και τις αδυναμίες της εφαρμογής του θεσμού αλλά και τι έχουμε πετύχει μέχρι τώρα.
Πριν αναφερθώ στο που βρισκόμαστε σήμερα θα ήθελα να επισημάνω ότι στον θεσμό του Προσωπικού Ιατρού έχουν συμφωνήσει σχεδόν όλοι. Ο θεσμός αυτός συζητιόταν από τις πολιτικές δυνάμεις των τελευταίων δεκαετιών στη χώρα μας. Όλες αυτές οι συζητήσεις οδήγησαν στην πρώτη ψήφιση νόμου στη Βουλή το 2014 επί συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, συνεχίστηκε με ψήφιση νόμου επί ΣΥΡΙΖΑ και πριν από οκτώ μήνες με το νομοσχέδιο «Γιατρός για Όλους» που ψηφίστηκε στη Βουλή, επήλθαν σημαντικές βελτιώσεις και διορθώθηκαν αυτά που δεν επέτρεπαν στον θεσμό να λειτουργήσει. Έτσι επιτέλους ξεκίνησε η εφαρμογή του. Επίσης στην εφαρμογή του θεσμού έχει συμφωνήσει και η συντριπτική πλειοψηφία των παραγόντων της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (stakeholders) οι οποίοι γνωρίζουν τις χρόνιες παθογένειες και την πραγματική ανάγκη για μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας.
Μέχρι σήμερα περισσότεροι από 4.800.000 πολίτες, δηλαδή το 54,5% του δικαιούχου πληθυσμού, έχουν εγγραφεί σε 3.397 Προσωπικούς Ιατρούς, όταν το ο αριθμός των εγγεγραμμένων πολιτών στην προηγούμενη προσπάθεια δεν ξεπερνούσε τις 1.000.000 εγγραφές. Στις περισσότερες περιοχές της χώρας έχουμε αρκετούς γιατρούς και αυτή τη στιγμή υπάρχουν 1,5 εκ. διαθέσιμες θέσεις για να εγγραφούν οι πολίτες. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι έχουν δημιουργηθεί 1,5 εκ. ραντεβού σε γιατρούς και κάθε μήνα περισσότεροι από 450.000 πολίτες επισκέπτονται τον Προσωπικό τους Ιατρό με τον αριθμό αυτό συνεχώς να αυξάνεται. Για πρώτη φορά στη χώρα μας τα πρώτα αποτελέσματα λειτουργίας του θεσμού έχουν αρχίσει να φαίνονται.
Ας δούμε τι προσφέρει ο Προσωπικός Ιατρός. Ο Προσωπικός Ιατρός θα είναι ο σύμβουλος υγείας κάθε πολίτη. Θα γνωρίζει το ιστορικό του, θα είναι υπεύθυνος να δημιουργεί και να ενημερώνει τον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας του. Η πρόληψη και η αγωγή υγείας, που για χρόνια είχαν υποβαθμιστεί στη χώρα μας, θα αποκτήσουν νέα θέση στη ζωή των πολιτών καθώς ο Προσωπικός Ιατρός πέραν από την παραδοσιακή διάγνωση και θεραπεία, θα παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας. Για παράδειγμα θα προτείνει την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής σε παχύσαρκα άτομα, προγράμματα πρόληψης, όπως η εξέταση μαστογραφίας, σε γυναίκες άνω των 50 ετών, αλλά και προγράμματα με στόχο τη διάγνωση, τη θεραπεία και την καθοδήγηση σε άτομα με σοβαρά προβλήματα υγείας. Μέσα από αυτή τη νέα σχέση Προσωπικού Ιατρού – πολίτη δημιουργείται επιτέλους η πρώτη σωστή επαφή του πολίτη με το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ο Προσωπικός Ιατρός θα κατευθύνει τον πολίτη εντός του Εθνικού Συστήματος Υγείας, θα τον παραπέμπει σε εξειδικευμένο θεράποντα ιατρό και για τις απαραίτητες εξετάσεις όταν χρειάζεται, και θα παρακολουθεί την πορεία της υγείας του σε όλα τα στάδια. Στο σημείο αυτό όμως θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η νέα αυτή σχέση Προσωπικού Ιατρού – πολίτη δε διαταράσσει ούτε παρεμποδίζει με κανένα τρόπο την ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, είτε αφορά τις εξετάσεις, είτε τη συνταγογράφηση, αλλά ούτε και τις υπάρχουσες σχέσεις με άλλους γιατρούς. Ο πολίτης δηλαδή μπορεί να συνεχίσει να επισκέπτεται όποιον γιατρό θέλει. Στην ιστοσελίδα prosopikos.gov.gr υπάρχουν όλες τις λεπτομέρειες για τον θεσμό και τη λειτουργία του.
Βλέπουμε ότι οι πολίτες έχουν αγκαλιάσει τον θεσμό του Προσωπικού Ιατρού, όμως απαιτείται χρόνος για να φανούν τα μέγιστα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης. Αυτό που θα ήθελα να τονίσω είναι ότι μία από τις βασικές αλλαγές που φέρνει ο θεσμός είναι ότι πλέον μιλάμε για πολίτες και όχι για ασθενείς. Έτσι αντιλαμβανόμαστε ότι ο αριθμός των επισκέψεων που θα χρειαστεί να κάνουν οι πολίτες στον Προσωπικό Ιατρό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ηλικία τους. Για παράδειγμα ένας πολίτης 20 ετών θα επισκεφθεί πολύ λιγότερες φορές τον Προσωπικό του Ιατρό από έναν 70χρονο. Αυτό φαίνεται και από τη συμμετοχή των πολιτών άνω των 70 ετών στον θεσμό με το 70% να έχει ήδη εγγραφεί.
Παράλληλα εμείς δημιουργούμε νέες βάσεις για την καλύτερη λειτουργία του θεσμού, που θα διευκολύνουν τόσο τους Προσωπικούς Ιατρούς όσο και τους πολίτες. Θέτουμε σε εφαρμογή νέα σύγχρονα εργαλεία που θα παρουσιάσουμε το επόμενο διάστημα. Και αναφέρομαι σε σύγχρονα συστήματα που αποτέλεσαν το κλειδί της επιτυχίας του εμβολιαστικού προγράμματος.
Ενδεικτικά αναφέρω την απλοποίηση και τη λειτουργία του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας (Α.Η.Φ.Υ.), τη δημιουργία συστήματος παρακολούθησης των ραντεβού, εργαλεία αξιολόγησης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και καταγραφής παραπόνων. Αυτές οι νέες μέθοδοι θα εφαρμοστούν με την παράλληλη επίλυση των προβλημάτων που έχουμε καταγράψει μέχρι στιγμής, όπως η μη ικανοποιητική συμμετοχή των ιατρών σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας π.χ. στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε νησιά του Νότιου Αιγαίου.
Ο θεσμός του Προσωπικού Ιατρού είναι η κορωνίδα της μεταρρύθμισης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Στο ευρύτερο πλαίσιο όμως της μεταρρύθμισης θα ήθελα να αναφέρω ότι συμπεριλαμβάνεται και η ανακαίνιση σχεδόν όλων των δομών της Πρωτοβάθμιας της χώρας με εξασφαλισμένους πόρους που ξεπερνούν τα 300 εκ ευρώ μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και ο εκσυγχρονισμός της τεχνολογικής υποδομής των Κέντρων Υγείας με ιατρικά μηχανήματα τεχνολογίας αιχμής. Η κατ’ οίκον νοσηλεία, η ανάπτυξη κινητών μονάδων που θα υλοποιούν προγράμματα πρόληψης σε όλη τη χώρα όπως για παράδειγμα μαστογραφίες σε χωριά της νησιωτικής χώρας, και η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας με σύγχρονα εκπαιδευτικά προγράμματα αποτελούν επίσης σημαντικές παρεμβάσεις.
Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι η βάση του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Και για ένα ισχυρό Εθνικό Σύστημα Υγείας απαιτείται δυνατή και οργανωμένη Πρωτοβάθμια. Κάθε μεταρρύθμιση χρειάζεται μεθοδικότητα, επιμονή και υπομονή τόσο από τους επαγγελματίες υγείας όσο και από τους ίδιους του πολίτες. Στόχος μας και προτεραιότητα της Κυβέρνησης μας είναι να δημιουργήσουμε ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας που οι πολίτες θα εμπιστεύονται, οι επαγγελματίες υγείας θα παρέχουν υπηρεσίες υγείας βέλτιστης ποιότητας και θα αποτελεί πρότυπο για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
