Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύνολο συμπτωμάτων και σημείων τα οποία σχετικά πρόσφατα εντάχθηκαν σε μία πάθηση. Παλαιότερα αναφερόταν ένα τμήμα αυτού σαν σύνδρομο Χ. Ως μεταβολικό σύνδρομο ορίζεται μία ομάδα προδιαθεσικών παραγόντων η παρουσία των οποίων προδιαθέτει στην εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια αλλά και άλλες αρτηριοπάθειες.
Οι παράγοντες αυτοί είναι :
- Οριακά υψηλά η υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και αντίσταση στην ινσουλίνη.
- Αρτηριακή υπέρταση.
- Υψηλά επίπεδα λιπιδίων (κυρίως τριγλυκεριδίων).
- Χαμηλά επίπεδα χαμηλής χοληστερόλης.
- Υπερβολικό λίπος γύρω από τη μέση (αφορά κυρίως των ανδρικό τύπου παχυσαρκίας η τύπου μήλου).
Πρόσθετες διαταραχές που μπορούν να σχετίζονται με το σύνδρομο είναι αυξάνουν τις επιπτώσεις του στον οργανισμό είναι: Η λιπώδης διήθηση του ήπατος, η απώλεια λευκώματος από τους νεφρούς, τα αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα και η αυξημένη πηκτικότητά αυτού.
Το μεταβολικό σύνδρομο διαταράσσει αρχικά το ενδοθήλιο (δηλαδή το εσωτερικό του τριχώματος των αρτηριών) και προκαλεί πάχυνση αυτού ως εκδήλωση πρώιμης αθηρωματικής νόσου. Στη συνέχεια προκαλούνται ρωγμές στο εσωτερικό των αγγείων, οι οποίες οδηγούν στην δημιουργία θρόμβων από αίμα πετάλια και στη συνέχεια λιπαρών ουσιών, ασβεστίου κτλ. δημιουργώντας τις αθηρωματικές πλάκες και ακόμη και την πλήρη απόφραξη των αγγείων (εμφράγματα).
Η διαδικασία αυτή θεωρείται μέχρι ενός σημείου αναστρέψιμη στη συνέχεια ίσως ακόμη διαχειρίσιμη, αλλά τελικά καταστρεπτική για τα όργανα στόχους (π.χ. καρδιά, εγκέφαλο, νεφρούς και σπανιότερα κάτω άκρα, έντερο κτλ.
Το μεταβολικό σύνδρομο φαίνεται να συνδέεται και με πιο αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνο.
Η λιπώδης διήθηση του ήπατος μπορεί εξελισσόμενη να οδηγήσει σε φλεγμονή του ήπατος (συκωτιού) την επονομαζόμενη στεατοηπατίτιδα, σε ίνωση και τελικά ακόμη και σε κίρρωση ήπατος.
Η αυξημένη απώλεια λευκώματος από τους νεφρούς θεωρείται προδιαθεσικός παράγοντας για αθηροσκλήρωση (αρτηριοσκλήρυνση) αλλά και για νεφρική ανεπάρκεια.
Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί επίσης να συμβάλει στην εμφάνιση αθηρωματικής νόσου.
Η αθηρωμάτωση η αθηροσηλήρωση ή αθηρωματική νόσος στα πλαίσια του μεταβολικού συνδρόμου θεωρείται πολυπαραγοντικής αιτιολογίας. Παράγοντες κινδύνου θεωρούνται ή κληρονομικότητα, η ηλικία (αύξηση του κινδύνου) και το φύλο (συχνότερη εμφάνιση στους άνδρες). Οι ανωτέρω παράγοντες δεν μπορούν να επηρεασθούν.
Παράγοντες κινδύνου των οποίων η αρνητική επίδραση μπορεί να μειωθεί, αλλά για την εμφάνιση των οποίων δεν ευθύνεται ο πάσχων είναι η δυσλιπιδαιμία (αυξημένα λιπίδια, ομοκυστεΐνη, λιποπρωτεΐνη (οι) κτλ., ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η πόλυερυθραιμία (πολύ αυξημένος αιματοκρίτης) και ίσως και η παχυσαρκία.
Η παχυσαρκία θα μπορούσε να ενταχθεί στην επόμενη ομοειδα οι παραγόντων κινδύνου, όπου ο πάσχων φέρει την πλήρη ευθύνη για την εμφάνισή τους, όπως το κάπνισμα, η έλλειψη άσκησης, ο τρόπο ζωής, το άγχος, το αλκοόλ.
Όπως καταλαβαίνουμε η διάγνωση και η αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου μπορεί να γίνει μόνον με τη βοήθεια του γιατρού (κατά τη γνώμη μου του παθολόγου, ο οποίος όπου χρειαστεί θα κατευθύνει τον ασθενή στην ανάλογη ειδικότητα) αλλά και διατροφολόγο ή /και ψυχολόγο.
Χρειάζεται έλεγχος αίματος για σάκχαρα, γλυκοζυλιωμένη, αιμοσφαιρίνη, γενική αίματος, ουρικό οξύ, κρεατινίνη, χοληστερόλη, HDL, LDL, τριγλυκερίδια, ομοκυστεΐνη, LP (οι). λεύκωμα ούρων, TSH κτλ., υπερηχογράφημα άνω και κάτω κοιλίας και Τρίπλεξ (έγχρωμη υπέρηχοαρτηρίογραφία) καρωτίδων.
Συστήνεται αλλαγή τρόπου ζωής με δίαιτα, ήπια άσκηση, ρύθμιση πίεσης, σακχάρου, σωματικού βάρους, διακοπή καπνίσματος.
Η άσκηση, έστω και ήπια, μετά από διακοπή καπνίσματος θεωρείται πολύ σημαντική διότι πολύ συχνά παρατηρείται αύξηση του βάρους σε πρώην καπνιστές. Σε περίπτωση υπερβολικής παχυσαρκίας ( ΔΜΣ > 35) και εάν δεν αποδώσει η φαρμακευτική αγωγή, υπάρχει η επιλογή της βαριατρίκης χειρουργικής.
Θα μπορούσαμε να γράψουμε πολλές σελίδες για το μεταβολικό σύνδρομο αυτά που πρέπει να συγκρατήσουμε όμως είναι δίαιτα, άσκηση, διακοπή καπνίσματος και συχνή παρακολούθηση από τον γιατρό της εμπιστοσύνης μας.
