Με την ενδιαφέρουσα διαπίστωση ότι – παραδόξως – δεν συμβαίνει με το κάπνισμα ό,τι με άλλα προβλήματα δημόσιας υγείας, ως προς την προσπάθεια μείωσης της βλάβης, ολοκληρώθηκε το webinar που διοργάνωσε ο οργανισμός SCOHRE.
Με διπλή ελληνική συμμετοχή, αυτή του προέδρου του ΕΟΔΥ και καθηγητή Παιδο-Επιδημιολογίας, Θεοκλή Ζαούτη αλλά και της καθηγήτρια Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ και προέδρου του ΟΔΙΠΥ, Δάφνης Καϊτελίδου, το webinar εστίασε στην ανάγκη αλλαγής πλεύσης των πολιτικών σε ολόκληρο το δυτικό κόσμο ώστε να οδεύσουμε προς ένα κόσμο χωρίς καπνό.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο αντιπρόεδρος του SCOHRE , Δρ Καρλ Έρικ Λουντ, η κοινωνία έχει αλλάξει την τελευταία 20ετία και ως εκ τούτου πρέπει να αλλάξουν και τα «όπλα» που χρησιμοποιούμε για τον περιορισμό των καπνιστών. Όπως σημείωσε, οι ρυθμιστικές Αρχές στις περισσότερες χώρες δεν θέλουν να καταλάβουν ότι οι παραδοσιακές πολιτικές δεν οδηγούν πουθενά.
Εξαίρεση αποτελεί η Μεγάλη Βρετανία που αναγνώρισε πρόσφατα την ανάγκη για στροφή προς χαμηλού ή μειωμένου κινδύνου εναλλακτικές επιλογές, αφού δεν μπορούμε να εξαλείψουμε τον ίδιο το κίνδυνο, δηλαδή να πείσουμε όλους να διακόψουν το κάπνισμα-, «Χωριζόμαστε σε πουριτανούς και πραγματιστές.
Οι πουριτανοί προσπαθούν να επιτύχουν μία κοινωνία χωρίς καθόλου κάπνισμα και οι πραγματιστές προσπαθούν να μειώσουν την επίπτωση του καπνίσματος με περιορισμό των ατόμων που υποφέρουν από ασθένειες σχετιζόμενες με το κάπνισμα (κυρίως διάφορα είδη καρκίνου και καρδιαγγειακά). Νομίζω ότι οι δεύτεροι θα υπερισχύσουμε τελικά», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Λουντ.
Ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, καθηγητής Θεοκλής Ζαούτης από την πλευρά του, συσχέτισε την πανδημία COVID-19 με τους καπνιστές αναφέροντας ότι ο SARS-CoV-2 «χτύπησε» περισσότερο τους χρόνια πάσχοντες. «Και μέσα στους χρόνια πάσχοντες μία μεγάλη μερίδα είναι καπνιστές με σοβαρά προβλήματα υγείας.
Καθώς μιλάμε ήδη για την επόμενη πανδημία που πιθανώς θα έρθει, ένας κόσμος χωρίς καπνό είναι το ζητούμενο ώστε να έχουν περισσότεροι άνθρωποι μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης», σημείωσε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ και συνέχισε λέγοντας ότι χρειαζόμαστε στατιστικά στοιχεία για να δημιουργήσουμε τις στρατηγικές της επόμενης ημέρας.
Έδωσε δε ο κ. Ζαούτης δύο πολύ σχετικά και χαρακτηριστικά παραδείγματα δημόσιας υγείας από τις ΗΠΑ: «Όταν αρχικά επιχειρήθηκε η μείωση των ζαχαρούχων αναψυκτικών στα σχολεία για να περιοριστεί η πρόσληψη ζάχαρης από τα παιδιά, αντέδρασαν πολύ έντονα διάφοροι φορείς. Το ίδιο κι όταν ειπώθηκε για πρώτη φορά ότι πρέπει να περιοριστεί η πρόσληψη αλατιού από τα διάφορα σνακ.
Αλλά τελικά προχώρησαν και τα δύο! Και εμείς στην Ελλάδα όταν θελήσαμε να περιορίσουμε τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, δεν είπαμε στον κόσμο να μην κάνει σεξ. Μοιράσαμε προφυλακτικά ώστε να μειώσουμε την επίπτωση. Είναι το ίδιο με αυτό που ζητούν οι γιατροί από κάποιον που έχει υψηλή χοληστερίνη. Δεν του απαγορεύουν να ξαναφάει στη ζωή του κρέας και γαλακτοκομικά. Του λένε απλώς να περιορίσει την πρόσληψη», εξήγησε ο κ. Ζαούτης.
Ο Πολωνός καθηγητής Αντρέϊ Φαλ έκανε εξάλλου μία εξαιρετική ανάλυση για τα οικονομικά της Υγείας σε σχέση με το κάπνισμα. Κατέληξε δε στο συμπέρασμα ότι αν οι κυβερνήσεις έδιναν μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων για την Υγεία ειδικά στην πρόληψη, τότε θα έβγαιναν όλοι κερδισμένοι. Κυβερνήσεις και πολίτες! Μάλιστα υπεραμύνθηκε της πολιτικής των ΗΠΑ που επενδύει τα μέγιστα στην πρόληψη καθώς γνωρίζει ότι για κάθε 1 δολάριο στην πρόληψη, κερδίζει 7,4 δολάρια σε 15 χρόνια.
Μάλιστα ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τα δημοσιονομικά εργαλεία υπό το πρίσμα της μείωσης της βλάβης. Όσοι οι Υπουργοί Οικονομικών φοβούνται να χάσουν κάποιο ποσοστό από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης κοιτάζοντας μόνο τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, απλώς κλείνουν τα μάτια στα μακροπρόθεσμα οφέλη στον συνολικό προϋπολογισμό της υγείας».
Ο κ. Φαλ επισήμανε την ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε την αξία εφαρμογής πολιτικών για την μείωση της βλάβης του καπνίσματος, και τόνισε ότι αν τον 20ο αιώνα είχαμε 100 εκατομμύρια θανάτους από ασθένειες σχετιζόμενες με το κάπνισμα, τον 21ο αιώνα θα έχουμε 1 δισεκατομμύριο τέτοιους θανάτους!
Τέλος, η πρόεδρος του ΟΔΙΠΥ, Δάφνη Καϊτελίδου παρουσίασε μία μελέτη που έκαναν στο ΕΚΠΑ σε μία εξαιρετική προσπάθεια απόκτησης δεδομένων. Όπως φαίνεται από τη μελέτη αυτή, ναι μεν έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια οι καπνιστές στη χώρα μας αλλά συνεχίζουν να είναι αρκετοί με το 1/3 περίπου των ανδρών να καπνίζουν. Κάθε χρόνο καταγράφονται 62.000 νέα περιστατικά καρκίνου και σημειώνονται 33.000 θάνατοι από καρκίνο με τον καρκίνο του πνεύμονα να αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου στους άνδρες!
Σημαντικό εύρημα της έρευνας είναι ότι ο περισσότερος κόσμος επιθυμεί να ενημερωθεί για τους τρόπους πρόληψης της επίπτωσης του καπνίσματος και μάλιστα 8 στους 10 θα ήθελε να το κάνουν αυτό οι γιατροί του καθώς δεν φαίνεται να εμπιστεύονται τόσο όσα διαβάζουν γενικά στο διαδίκτυο.
Καταληκτικά η κυρία Καϊτελίδου εξέφρασε την άποψη ότι για να μειώσουμε επιτυχώς το κάπνισμα, πρέπει να το παρακολουθούμε στενά ώστε να σχεδιάσουμε τεκμηριωμένες πολιτικές ελέγχου του καπνού και να εφαρμόσουμε διατομεακές συνεργασίες μεταξύ κυβερνητικών, εθνικών και διεθνών φορέων για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.
