Στο πάνελ συζήτησης με τίτλο Preventive Medicine and Primary Healthcare, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του φετινού 14ου Pharma & Health Conference συμμετείχε η νέα αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη.
Η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας αναφέρθηκε στην ανάγκη αναμόρφωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) και της Δημόσιας Υγείας, ενώ τόνισε πως στόχος του υπουργείου αποτελεί η οργάνωση του δικτύου πρωτοβάθμιας Υγείας, της οποίας σήμερα οι μονάδες είναι κατακερματισμένες σε διάφορους φορείς και οργανισμούς, υπό μια ισχυρή αποκεντρωμένη διοίκηση.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην ανάγκη ανάπτυξης πλαισίου για την υιοθέτηση ενός μοντέλου «one step care» προκειμένου να διασφαλίζεται η ολιστική φροντίδα όλων των πολιτών, επισημαίνοντας παράλληλα πως συνολικά θα διατεθούν περισσότερα από 600 εκατ. ευρώ στη Δημόσια Υγεία και την Πρωτοβάθμια Περίθαλψη από το Ταμείο Ανάκαμψης, μια επένδυση που γίνεται για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μας και αφορά στην πρόληψη και την υγεία του πληθυσμού.
Το Φάρμακο και τα «αγκάθια» του
Τους τρεις άξονες πάνω στους οποίους προτείνει το PhARMA Innovation Forum Greece να στηριχθεί η φαρμακευτική περίθαλψη στην Ελλάδα με βιώσιμους και αποτελεσματικούς όρους παρουσίασε η πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, Λαμπρίνα Μπαρμπετάκη (η οποία είναι πρόεδρος και διευθύνουσα συμβούλος στην AbbVie Pharmaceuticals για την Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα).
Οι 3 άξονες είναι οι ακόλουθοι:
- Χρηματοδότηση με στόχο την κάλυψη των αναγκών των ασθενών με τις πλέον σύγχρονες, καινοτόμες θεραπευτικές επιλογές.
- Δομικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας στην διαχείριση της υγειονομικής περίθαλψης.
- Πλήρης ψηφιακός μετασχηματισμός του υγειονομικού μας συστήματος.
Η κ. Μπαρμπετάκη υπογράμμισε την ανάγκη οι αποφάσεις να λαμβάνονται στο πλαίσιο ενός δομημένου θεσμικού διαλόγου, σε ένα περιβάλλον που θα χαρακτηρίζεται από την ανοικτή επικοινωνία και τη διαφάνεια, ενώ τόνισε πως οι μέχρι τώρα νομοθετικές πρωτοβουλίες θέτουν σημαντικούς περιορισμούς στην φαρμακευτική καινοτομία.
Τη θέση αυτή τεκμηρίωσε με δεδομένα, όπως το γεγονός ότι μέσω των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback, rebates) 6-7 στα 10 φάρμακα καταλήγουν να παρέχονται δωρεάν στο σύστημα από την καινοτόμο φαρμακοβιομηχανία. Τα ποσοστά των επιστροφών είναι μακράν τα υψηλότερα στην Ευρώπη, θέτοντας αντικειμενικά ζητήματα βιωσιμότητας και πρόσβασης για τις καινοτόμες θεραπευτικές επιλογές.
Την ίδια ώρα, η θεραπευτική καινοτομία προσφέρει αποδεδειγμένα, απτά θετικά αποτελέσματα για τους ασθενείς και το υγειονομικό σύστημα, είτε μιλάμε για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και τις επαναστατικές προόδους σε πλήθος θεραπευτικών κατηγοριών είτε για τα άλματα στην παροχή υπηρεσιών υγείας και τις εξοικονομήσεις που προσφέρει στο σύστημα η εισαγωγή της καινοτομίας.
Αντίστοιχα θετικά επιδρά η καινοτομία και στην κοινωνία αλλά και στην οικονομία της χώρας. Όπως ανέφερε ενδεικτικά η πρόεδρος του PIF, η αξία που προσθέτει η φαρμακευτική καινοτομία στην Ελλάδα μπορεί να αποτυπωθεί με αριθμούς όπως οι 123.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας, τα € 100 εκ. επενδύσεων σε κλινικές μελέτες, τα € 5,5 δις. συμβολής στο ΑΕΠ (στοιχεία του 2021) και οι 110 νεοφυείς επιχειρήσεις μόνο στο πεδίο των life sciences.
Στο ίδιο μήκος όλη η φαρμακοβιομηχανία
Tο 2024 η φαρμακευτική δαπάνη αναμένεται να ξεπεράσει την αξία της αντίστοιχης δαπάνης του 2009, επισήμανε μιλώντας νωρίτερα στο ίδιο συνέδριο ο διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων της MSD Ελλάδας, Αντώνης Καρόκης. Εξήγησε ότι ο υπάρχων μηχανισμός χρηματοδότησης της φαρμακευτικής δαπάνης έχει αποτύχει πλήρως για τέσσερις λόγους: α) Επιβραβεύει την αύξηση και τιμωρεί τη μείωση της κατανάλωσης, β) δεν αξιοποιούνται τα υπάρχοντα δεδομένα και οι αποφάσεις δεν είναι τεκμηριωμένες, γ) απουσιάζουν οι δομές ελέγχου και υλοποίησης «λειτουργικών» μεταρρυθμίσεων και δ) η πολιτεία αναδιανέμει το χρηματοδοτικό βάρος, ή δημιουργεί νέες δαπάνες αντί να επενδύει σε πολιτικές εξορθολογισμού της δαπάνης.
«Η ετήσια φαρμακευτική δαπάνη για το 2024 αναμένεται να ξεπεράσει την αντίστοιχη δαπάνη του 2009» σημείωσε, εξηγώντας ότι η φαρμακευτική βιομηχανία θα παρέχει μέσω του μηχανισμού αυτόματων επιστροφών το 57% της φαρμακευτικής δαπάνης το 2026, ενώ η συμμετοχή των ασθενών θα αγγίξει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ (1.000.000.000 ευρώ).
«Για πολλές θεραπείες που αφορούν σοβαρές παθήσεις το ύψος των απαιτούμενων επιστροφών μπορεί να μην είναι βιώσιμο, ενώ η απουσία ενιαίου προϋπολογισμού θα επιβαρύνει δυσανάλογα συγκεκριμένες ομάδες ασθενών. Και δεν πρέπει θα ξεχνάμε ότι σήμερα οι μη καταβαλλόμενες επιστροφές απειλούν το έλλειμα της γενικής κυβέρνησης και στερούν πόρους από άλλους τομείς του Συστήματος Υγείας», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με το διευθυντή Εταιρικών Υποθέσεων της MSD Ελλάδας, η χώρα χρειάζεται ένα νέο μοντέλο της φαρμακευτικής χρηματοδότησης το οποίο θα πρέπει να βασιστεί σε μια πραγματιστική ποσοτική προσέγγιση που θα στοχεύει στην εξισορρόπηση του διαθέσιμου προϋπολογισμού με την αναμενόμενη δαπάνη.
«Χρειαζόμαστε έναν οδικό χάρτη για τη μεταρρύθμιση του συστήματος χρηματοδότησης την επόμενη τετραετία», είπε ο κ. Καρόκης αναφέροντας μεταξύ άλλων την ανάγκη ανάπτυξης δομών ελέγχου παρακολούθησης της δαπάνης [π.χ. μηχανισμός ΕΚΑΠΥ για νοσοκομειακά φάρμακα με άμεσο ετήσιο όφελος εξοικονόμησης >τριακόσια εκατομμύρια ευρώ (300.000.000 €)], την αξιοποίηση και δημοσιοποίηση δεδομένων για τη δαπάνη, τη λειτουργία Κέντρου Δευτερογενούς Διαχείρισης Δεδομένων Υγείας, την υλοποίηση δομικών μεταρρυθμίσεων (όπως ο ψηφιακός φάκελος ασθενή, η διασύνδεση βάσεων δεδομένων και δομών υγείας, οι δείκτες ποιότητας, η μονάδα παρακολούθησης δαπάνης ΕΟΠΥΥ κ.α.), καθώς και την ανάπτυξη συνταγογραφικών αλγορίθμων και τον έλεγχο της εφαρμογής τους με ενίσχυση γενοσήμων και οικονομικών θεραπειών με εξυγίανση των πολιτικών τιμολόγησης και αποζημίωσης.
«Απαιτούνται συμφωνίες επιμερισμού του κινδύνου και εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού Αξιολόγησης Τεχνολογικών Υγείας (ΗΤΑ). Αλλά το βασικότερο είναι ότι η Πολιτεία πρέπει να αναλάβει την οικονομική ευθύνη των παρεμβάσεών της που αφορούν στην εισαγωγή νέων δαπανών ή την απαλλαγή προϊόντων ή εταιριών από το χρηματοδοτικό βάρος», τόνισε ο κ. Καρόκης.
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού του νέου συστήματος Υγείας της χώρας, επιβάλλεται να συζητηθεί και η εξυγίανση του υφιστάμενου συστήματος χρηματοδότησης της φαρμακευτικής περίθαλψης, σύμφωνα με τον κ. Καρόκη.
«Απαιτείται μια πολυδιάστατη στρατηγική εκσυγχρονισμού του συστήματος χρηματοδότησης με ένα μείγμα παρεμβάσεων που θα αξιολογούνται και θα προσαρμόζονται ανάλογα με τις επικρατούσες κάθε φορά συνθήκες», εξήγησε ο κ. Καρόκης εκτιμώντας ότι έτσι θα μειωθούν οι συμμετοχές των ασθενών στη φαρμακευτική δαπάνη, θα μειωθεί η σημερινή – μη παραγωγική και μη δικαιολογημένη – αύξηση του όγκου και συνακόλουθα της δαπάνης, θα προκύψει σημαντική ελάφρυνση του δημοσιονομικού βάρους της γενικής κυβέρνησης, θα εξυγιανθούν τα επίπεδα τιμών [π.χ. η κατάργηση της προστασίας του 7% που σύμφωνα με την ισχύουσα διάταξη τιμολόγησης εφαρμόζεται για όλα τα φάρμακα μπορεί να μειώσει τη δαπάνη κατά ~διακόσια εκατομμύρια ευρώ (200.000.000 €) στο σύνολο της αγοράς], θα αυξηθούν οι επενδύσεις και θα ενισχυθεί χρηματοδοτικά το Σύστημα Υγείας.
«Η εξυγίανση του Συστήματος Υγείας δεν θα μπορέσει να προχωρήσει αν δεν εξυγιανθεί ο μηχανισμός χρηματοδότησης όλων των βαθμίδων περίθαλψης», υπογράμμισε ο κ. Καρόκης κλείνοντας την ομιλία του.
