Η νέα υποπαραλλαγή της Όμικρον, με την επιστημονική κωδική ονομασία XΒΒ.1.5, και το παρατσούκλι «Kraken», που σημειώνει αλματώδη αύξηση στις ΗΠΑ, αποτελεί και για την Ευρώπη αντικείμενο ανησυχίας, αλλά δεν αναμένεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ακόμη μέσα στον Ιανουάριο, κατά το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC).
Η ονομασία «Kraken» αναφέρεται σε σκανδιναβικό μυθικό τέρας που σύμφωνα με τη μυθολογία της Βόρειας Ευρώπης ζούσε στη θάλασσα, είχε μορφή γιγάντιου χταποδιού και λέγεται ότι επιτίθετο σε πλοία και ναυτικούς.
Η εύστοχη περιγραφή κέρδισε τους χρήστες του μέσου κοινωνικής δικτύωσης και γρήγορα έγινε το παρατσούκλι της XΒΒ.1.5 που δεν έχει πάρει κάποιο όνομα του ελληνικού αλφαβήτου καθώς δεν είναι ξένη προς την Όμικρον.
Τα ερωτήματα που τίθενται πλέον είναι κατά πόσον η – επονομαζόμενη και «Kraken» – υποπαραλλαγή είναι όχι μόνο πιο μεταδοτική, αλλά και πιο θανατηφόρα από τις άλλες παραλλαγές ανησυχίας, καθώς και κατά πόσον είναι ικανή να αντιστέκεται στα εμβόλια που υπάρχουν στην αγορά και καταπολεμούν τη σοβαρή ασθένεια από τη μετάλλαξη Όμικρον.
ECDC: Τα καλά και τα κακά νέα για την μετάλλαξη «Kraken»
Τα κακά νέα είναι ότι ο XBB.1.5 εξαπλώνεται γρήγορα, πιθανότατα επειδή έχει κάποια μεγάλα πλεονεκτήματα έναντι των κυρίαρχων σήμερα στελεχών της παραλλαγής Omicron, ενώ τα καλά νέα είναι ότι η Ε.Ε έχει κάποιον χρόνο να προετοιμαστεί για το αν και πότε τα κρούσματα θα οδηγηθούν σε έξαρση.
Σύμφωνα με το ECDC ο αυξημένος ρυθμός εξάπλωσης οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στην ικανότητα του XBB.1.5 να αποφεύγει την προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος που παρέχεται από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβολιασμό. Παράλληλα έχει μια μετάλλαξη στην πρωτεΐνη spike -το τμήμα του ιού που συνδέεται με τα κύτταρα του ξενιστή-, η οποία μπορεί να του παρέχει κάποια πλεονεκτήματα.
Όπως δήλωσε το ECDC η συγκεκριμένα υποπαραλλαγή αποτελεί ένα στίγμα στο ευρωπαϊκό ραντάρ αναφορικά με τον αριθμό των κρουσμάτων, παρά το γεγονός ότι έχει ανιχνευθεί στη Δανία, τη Γαλλία, την Αυστρία, τις Κάτω Χώρες, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Σουηδία, την Ισλανδία, το Βέλγιο, την Τσεχία, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.
Από τα στοιχεία που έρχονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες η υποπαραλλαγή «Kraken» εξαπλώνεται επιθετικά ενώ τα κρούσματα διπλασιάζονται ανά εννέα μέρες. Ωστόσο υπάρχει και ο κίνδυνος έκρηξης κρουσμάτων που συμπίπτει με μια ήδη δύσκολη περίοδο γρίπης και αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV), επιβαρύνοντας τα νοσοκομεία.
Στο Βέλγιο, οι αρχές δημόσιας υγείας κήρυξαν επιδημία γρίπης εξαιτίας της έξαρσης των κρουσμάτων, με την κορύφωση να αναμένεται σε τρεις ή τέσσερις εβδομάδες. Ωστόσο όπως τονίζει το Politico επειδή η «Kraken» μπορεί να έχει διασπορά στις ΗΠΑ αυτό δεν σημαίνει ότι θα έρθει άμεσα στην Ευρώπη.
«Μεγάλες διαφορές στην εξάπλωση των παραλλαγών έχουν παρατηρηθεί μεταξύ της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης αρκετές φορές κατά τη διάρκεια της πανδημίας», λέει χαρακτηριστικά το ECDC.
#ECDC assessment of the XBB.1.5 sub-lineage.
(…) This variant could have an increasing effect on the number of #COVID19 cases in the EU/EEA, but not within the coming month as it is currently only present in the EU/EEA at very low levels. (…)https://t.co/qyNbMHsfKO#XBB15 pic.twitter.com/N6HVddODuK
— ECDC (@ECDC_EU) January 5, 2023
Τι είναι η XBB.1.5 και πως συμπεριφέρεται
Η ανώτερη επιδημιολόγος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Maria Van Kerkhove δήλωσε ότι η υποπαραλλαγή XBB.1.5 είναι η πιο μεταδοτική υποπαραλλαγή της Όμικρον που έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής. Εξαπλώνεται ταχύτατα λόγω των μεταλλάξεων που περιέχει, οι οποίες του επιτρέπουν να προσκολλάται στα κύτταρα και να πολλαπλασιάζεται εύκολα.
«Η ανησυχία μας είναι πόσο μεταδοτική είναι», δήλωσε η Van Kerkhove σε ενημέρωση των δημοσιογράφων την Τετάρτη.
Η XBB και XBB.1.5 εκτιμάται ότι ευθύνονται για το 44,1% των κρουσμάτων COVID-19 στις Ηνωμένες Πολιτείες την εβδομάδα της 31ης Δεκεμβρίου, έναντι 25,9% την προηγούμενη εβδομάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία των αμερικανικών Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Έχει επίσης ανιχνευθεί σε 28 άλλες χώρες παγκοσμίως, ανέφερε ο ΠΟΥ.
Ο XBB.1.5 είναι άλλος ένας απόγονος της Όμικρον, της πιο μεταδοτικής παραλλαγής του ιού που προκαλεί τον κορονοϊό, ο οποίος είναι πλέον κυρίαρχος παγκοσμίως. Πρόκειται για παρακλάδι της XBB, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο, ο οποίος είναι ο ίδιος ανασυνδυασμός δύο άλλων υποπαραλλαγών της Όμικρον.
Πόσο επικίνδυνη είναι η XBB.1.5
Σύμφωνα με το Reuters ο ΠΟΥ δήλωσε ότι δεν έχει ακόμη δεδομένα σχετικά με τη σοβαρότητα ή μια κλινική εικόνα σχετικά με τις επιπτώσεις της. Είπε ότι δεν είδε καμία ένδειξη ότι η σοβαρότητά του έχει αλλάξει, αλλά ότι η αυξημένη μεταδοτικότητα αποτελεί πάντα ανησυχία.
«Αναμένουμε περαιτέρω κύματα μόλυνσης σε όλο τον κόσμο, αλλά αυτό δεν χρειάζεται να μεταφραστεί σε περαιτέρω κύματα θανάτου, επειδή τα αντίμετρα μας συνεχίζουν να λειτουργούν», δήλωσε η Van Kerkhove, αναφερόμενη στα εμβόλια και τις θεραπείες.
Είπε ότι ο ΠΟΥ δεν είναι σε θέση να αποδώσει επί του παρόντος την αύξηση των νοσηλειών στις βορειοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες στην παραλλαγή, δεδομένου ότι κυκλοφορούν επίσης πολλοί άλλοι αναπνευστικοί ιοί.
Οι ιολόγοι συμφωνούν ότι η εμφάνιση της νέας υποπαραλλαγής δεν σημαίνει ότι υπάρχει νέα κρίση στην πανδημία. Νέες παραλλαγές είναι αναμενόμενες καθώς ο ιός συνεχίζει να εξαπλώνεται.
Η XBB.1.5 είναι πιθανό να εξαπλωθεί παγκοσμίως, αλλά παραμένει ασαφές αν θα προκαλέσει το δικό του κύμα λοιμώξεων σε όλο τον κόσμο. Τα τρέχοντα εμβόλια εξακολουθούν να προστατεύουν από τα σοβαρά συμπτώματα, τη νοσηλεία και το θάνατο, λένε οι ειδικοί.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι η XBB.1.5 είναι περισσότερο ανησυχητική από άλλες παραλλαγές που έρχονται και φεύγουν στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο των μεταλλάξεων του COVID-19», δήλωσε ο καθηγητής Andrew Pollard, διευθυντής της Ομάδας Εμβολίων της Οξφόρδης.
Τι κάνει ο ΠΟΥ για τη νέα μετάλλαξη
Η Τεχνική Συμβουλευτική Ομάδα για την Εξέλιξη των Ιών του ΠΟΥ διενεργεί αξιολόγηση κινδύνου για την υποπαραλλαγή. Η Van Kerkhove δήλωσε την Τετάρτη ότι ελπίζει να τη δημοσιεύσει τις επόμενες ημέρες.
Ο καθηγητής Tulio de Oliveira, ένας νοτιοαφρικανός επιστήμονας που συμμετέχει στην επιτροπή, δήλωσε ότι η κατάσταση είναι «πολύπλοκη», ιδίως με δεδομένο το παγκόσμιο πλαίσιο της αύξησης των κρουσμάτων στην Κίνα μετά την κατάργηση της πολιτικής της zero covid τον Δεκέμβριο.
Ο ΠΟΥ δήλωσε ότι παρακολουθεί στενά τυχόν πιθανές αλλαγές στη σοβαρότητα της υποπαραλλαγής με τη βοήθεια εργαστηριακών μελετών και δεδομένων από τον πραγματικό κόσμο.
