Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας ή Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι ένα χρόνιο φλεγμονώδες νόσημα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, και αποτελεί το συχνότερο μη τραυματικό αίτιο αναπηρίας σε νέους ενήλικες. Η νόσος προκύπτει ως αποτέλεσμα προσβολής του προστατευτικού περιβλήματος των νευρικών κυττάρων, που ονομάζεται μυελίνη, από πολύπλοκους αυτοάνοσους μηχανισμούς, αλλά και του ίδιου του νευρώνα, με τελικό αποτέλεσμα την εκφύλισή του. Σε ό,τι έχει να κάνει με τη συχνότητά της στην Ελλάδα, αν και δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα επιδημιολογικά στοιχεία, αναμένονται περίπου 5-6 νέα περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού κατ’ έτος. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες, με δείκτη σχετικής συχνότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στο 2,3 γεγονός που υποδηλώνει κάποια ιδιαίτερη σημασία του ορμονολογικού προφίλ, το οποίο διαφέρει μεταξύ των φύλων.
Μπορεί μία γυναίκα με ΣκΠ να μείνει έγκυος;
Φυσικά και μπορεί να μείνει έγκυος μία γυναίκα ασθενής με ΣκΠ, καθώς η νόσος δεν επηρεάζει τη γονιμότητα. Είναι σωστότερο, ωστόσο, αυτό να γίνεται έπειτα από τον κατάλληλο προγραμματισμό, όπως αυτός θα καθορισθεί από την ασθενή και το θεράποντα ιατρό της. Σε γενικές γραμμές προτιμούμε να έχει προηγηθεί κατάλληλος έλεγχος της δραστηριότητας της νόσου, πριν μπει η ασθενής μας στη διαδικασία αυτή.
Τι ισχύει για μία γυναίκα με ΣκΠ κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης; Θα πρέπει να διακόψει τη φαρμακευτική της αγωγή για τον έλεγχο της νόσου;
Η εγκυμοσύνη φαίνεται να αποτελεί για τις γυναίκες ασθενείς περίοδο ανοσοανοχής, με μειωμένη δραστηριότητα της νόσου, ειδικά κατά το 3ο τρίμηνο. Η νόσος φαίνεται ωστόσο να επαναδραστηριοποιείται κατά την περίοδο της λοχείας. Υπάρχουν πλέον επαρκή στοιχεία που αποδεικνύουν την ασφάλεια της συνέχισης κάποιων από τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν όμως και φάρμακα με πιθανά ζημιογόνο δράση για το έμβρυο, ή/και με μη αποδεδειγμένο προφίλ ασφάλειας, που θα πρέπει να διακόπτονται εγκαίρως, προ της έναρξης της προσπάθειας για τεκνοποίηση.
Η νόσος κληρονομείται από τους γονείς στα παιδιά;
Δεν αναμένεται κάθετη κληρονόμηση της νόσου από τους γονείς ασθενείς στα παιδιά τους. Αυτό που μεταφέρεται είναι μία κληρονομική προδιάθεση για τη νόσο, που οδηγεί σε ήπια αύξηση της συχνότητας εμφάνισής της στους στενούς συγγενείς των πασχόντων, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Στην κληρονομικότητα της πάθησης εμπλέκονται περισσότερα από 250 διαφορετικά γονίδια, και κυρίως γονίδια HLA. Αυτό το υποβάθρο πρέπει να αλληλεπιδράσει με πολλούς διαφορετικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες, ώστε να οδηγηθούμε στην εμφάνιση της πάθησης.
Με ποιο τρόπο γίνεται σωστά και ολοκληρωμένα η παρακολούθηση ασθενή με ΣκΠ;
Η σωστή παρακολούθηση, και άρα ο κατάλληλος θεραπευτικός χειρισμός του ασθενή με ΣΚΠ περιλαμβάνει καταρχάς τη λεπτομερή λήψη ιστορικού και τη συχνή κλινική του επαναξιολόγηση, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, που μπορεί να διαφέρουν κατά περίπτωση. Δεν θα πρέπει ωστόσο να είναι ποτέ μεγαλύτερα των 6 μηνών. Πολύτιμο εργαλείο στην παρακολούθηση του ασθενή είναι βέβαια και η μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου και νωτιαίου μυελού, η οποία θεωρείται ασφαλής διαδικασία και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ανάλογα με τη φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνει ο ασθενής, διαφέρει και το πλάνο εργαστηριακής παρακολούθησης αιματολογικών δεικτών. Στην ολοκληρωμένη παρακολούθηση του ασθενή με ΣκΠ σημαντικό ρόλο κατέχουν και άλλες ιατρικές ειδικότητες (πχ Οφθαλμίατρος, Φυσίατρος, Καρδιολόγος), όπως και έτεροι επαγγελματίες υγείας (πχ νοσηλευτής εξειδικευμένος στη νόσο, Φυσιοθεραπευτής, Ψυχολόγος κλπ).
* Υπεύθυνος Ειδικού Ιατρείου Απομυελινωτικών Νοσημάτων Ευρωκλινικής Αθηνών
Δείτε ΕΔΩ την προσφορά της Ευρωκλινικής
