Ο κορονοϊός προκαλεί διαφορετικά συμπτώματα σε διαφορετικούς ανθρώπους, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών, ενώ τα περισσότερα μολυσμένα άτομα θα αναπτύξουν ήπια έως μέτρια ασθένεια και θα αναρρώσουν χωρίς νοσηλεία. Τα πιο κοινά συμπτώματα, πάντως, είναι τα εξής, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ):
- πυρετός,
- ξηρός βήχας,
- κόπωση.
Ως «λιγότερο συνηθισμένες» χαρακτηρίζονται οι παρακάτω εκδηλώσεις της νόσου:
- διάφοροι πόνοι,
- πονόλαιμος,
- διάρροια,
- φλόγωση της μεμβράνης των βλεφάρων,
- πονοκέφαλος,
- απώλεια γεύσης ή όσφρησης,
- εξάνθημα στο δέρμα ή αποχρωματισμός των δακτύλων ή των ποδιών,
Σοβαρά συμπτώματα, πάντα σύμφωνα με τον ΠΟΥ, θεωρούνται τα ακόλουθα:
- δυσκολία στην αναπνοή ή δύσπνοια,
- πόνος ή «βάρος» στο στήθος,
- απώλεια ομιλίας ή κίνησης.
Ο διεθνής Οργανισμός με έδρα τη Γενεύη συνιστά στους πολίτες να καλούν αμέσως ιατρική βοήθεια εάν εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα, καθώς και να επικοινωνούν με τον γιατρό ή τη μονάδα υγείας πριν την επίσκεψη.
Σε όσα άτομα παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα, και είναι, κατά τ’ άλλα, υγιή, συστήνεται να μείνουν στο σπίτι.
Επισημαίνεται δε πως, κατά μέσο όρο, χρειάζονται 5-6 ημέρες από όταν κάποιος μολυνθεί με τον ιό για να εμφανιστούν συμπτώματα, ωστόσο έχει αναφερθεί πως μπορεί να χρειαστούν έως και 14 ημέρες.
Πώς ξεχωρίζουμε τη γρίπη από τον κορονοϊό
Απαντώντας σε ερωτήματα γύρω από τον κορονοϊό και τη γρίπη η Ιατρική Υπηρεσία του ΕΔΟΕΑΠ, του ασφαλιστικού Οργανισμού των εργαζομένων στα ΜΜΕ, μέσω ενημερωτικού φυλλαδίου της επισημαίνει τα ακόλουθα:
Ομοιότητες
- Η κλινική συμπτωματολογία ομοιάζει και στους δυο ιούς. Το κύριο σύστημα που επηρεάζεται είναι το αναπνευστικό, με κλινική εικόνα και σημεία από την πολύ ήπια μορφή έως και την πολύ σοβαρή ή ακόμα και το θάνατο.
- Τα συμπτώματα της γρίπης είναι αιφνίδια και περιλαμβάνουν πολύ υψηλό πυρετό που διαρκεί μέχρι 5-7 24ωρα, ρίγη, αδιαθεσία, έντονη καταβολή, μυαλγίες, κεφαλαλγία, ρινική συμφόρηση και ενδεχομένως συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα. Μπορεί να συνυπάρχει έντονος ξηρός βήχας και πονόλαιμος. Στους ηλικιωμένους τα συμπτώματα μπορεί να είναι μόνο ατονία και σύγχυση, συχνά χωρίς πυρετό ή συμπτώματα από το αναπνευστικό.
- Η μετάδοσή τους γίνεται κυρίως μέσω σταγονιδίων και άρα τα μέτρα ατομικής προστασίας και αναπνευστικής υγιεινής είναι τα ίδια ως προς τη μείωση της διασποράς της νόσου.
- Και οι δύο νόσοι προσβάλλουν τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού· κυρίως ηλικιωμένους, άτομα με συνυπάρχουσες παθήσεις και χρόνια αναπνευστικά νοσήματα.
Διαφορές
- Στον κορονοϊό τα συμπτώματα δεν ξεκινούν αιφνίδια και έχουν διακύμανση στη διάρκειά τους, ενώ είναι δυνατόν να διαρκέσουν μέχρι και 30 ημέρες.
- Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται πυρετός, ξηρός βήχας και κόπωση. Επίσης μπορεί να υπάρχουν μυαλγίες, φαρυγγαλγία, διάρροια, επιπεφυκίτιδα, κεφαλαλγία, απώλεια γεύσης ή όσφρησης, καθώς και δερματικό εξάνθημα ή αποχρωματισμός στα δάχτυλα των χεριών ή των ποδιών. Στα πιο σοβαρά συμπτώματα (συμβάματα κατά τον ιατρικό όρο), που θα χρειαστούν νοσοκομειακή κάλυψη, περιλαμβάνονται η δυσκολία στην αναπνοή και η δύσπνοια, με την πτώση του κορεσμού του οξυγόνου και η απώλεια ομιλίας ή κίνησης.
- Κατά τη διάρκεια της εποχικής γρίπης δεν πραγματοποιείται ιχνηλάτηση επαφών ή ενεργητική επιτήρηση της νόσου, με στόχο την αναχαίτισή της και τη διακοπή της διασποράς στην κοινότητα, όπως συμβαίνει με το νέο κορονοϊό.
- Η διάρκεια απομόνωσης στο νέο κορονοϊό φτάνει το χρονικό διάστημα των 7-14 ημερών, που δεν υπάρχει στην εποχική γρίπη.
- Η εποχική κατανομή της γρίπης, η οποία κορυφώνεται τους χειμερινούς μήνες και αποδιδράσκει με την αύξηση της θερμοκρασίας, φαίνεται να μην επιδρά στο νέο κορονοϊό βάσει των ιδιοτήτων του.
- Η περίοδος επώασης και τα συμπτώματα των ατόμων που νοσούν από γρίπη συνήθως εμφανίζονται στο χρονικό διάστημα των πρώτων 3-5 ημερών, ενώ στη νόσο covid-19 η επώαση διαρκεί 7-14 ημέρες και τα συμπτώματα δύναται να εμφανιστούν σε όλη τη διάρκεια της.
- Τα παιδιά ως πληθυσμιακή ομάδα νοσούν πολύ εύκολα και μπορεί να εμφανίσουν επιπλοκές από την εποχική γρίπη. Αντιθέτως στο νέο κορονοϊό η θνητότητα σε αυτές τις ηλιακές ομάδες είναι σημαντικά χαμηλή.
- Η εγκυμοσύνη, ιδίως του τρίτου τριμήνου έχει συνδεθεί με σοβαρές περιπτώσεις νόσησης στην εποχική γρίπη, γεγονός που δεν έχει καταγραφεί στο νέο κορονοϊό· εγκυμονούσες και λεχώνες διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο νόσησης με τον υπόλοιπο πληθυσμό.
- Δεν υπάρχει ανοσία ακόμα για το νέο κορονοϊό, σε αντίθεση με την εποχική γρίπη, ενώ υπάρχουν περισσότεροι από ένας τύπος γρίπης.
- Δεν υπάρχει εμβόλιο ή θεραπεία για τον κορονοϊό και το εμβόλιο κατά της εποχικής γρίπης δεν προστατεύει από το νέο ιό.
Έρευνες για τη διάρκεια των συμπτωμάτων
Στο μεταξύ, ακόμη κι αν έχουν περάσει τρεις μήνες από τότε που αρρώστησαν λόγω του κορονοϊού SARS-CoV-2, πολλοί ασθενείς με Covid-19 συνεχίζουν να έχουν συμπτώματα, όπως επιβεβαίωσαν δύο νέες επιστημονικές μελέτες, μία ισπανική και μία αμερικανική, πρόσφατρα. Όσο πιο σοβαρή ήταν η αρχική λοίμωξη, ιδίως εάν υπήρχε μεγάλη δυσκολία αναπνοής, τόσο πιθανότερο είναι τα κατοπινά προβλήματα να επιμείνουν για καιρό, όπως διαπιστώθηκε.
Η ισπανική έρευνα μελέτησε 108 ασθενείς με Covid-19, με μέση ηλικία 56 ετών, από τους οποίους οι 44 είχαν αρρωστήσει σοβαρά προ καιρού. Τρεις μήνες μετά την αρχική διάγνωση της νόσου, τρεις στους τέσσερις ασθενείς (76%) συνέχιζαν να αναφέρουν τουλάχιστον ένα πρόβλημα στον οργανισμό τους, με το 40% να έχει τουλάχιστον τρία διαφορετικά επίμονα συμπτώματα.
Τα συχνότερα παράπονα ήταν:
- δύσπνοια,
- σωματική αδυναμία,
- βήχας,
- πόνοι στο στήθος,
- ταχυπαλμία,
- καθώς επίσης ψυχικά και νοητικά προβλήματα.
Όλοι οι ασθενείς βρέθηκαν -με τεστ- ότι είχαν αναπτύξει αντισώματα έναντι του κορονοϊού τρεις μήνες μετά από την αρχική λοίμωξη.
Η δε αμερικανική μελέτη σε 233 ασθενείς με Covid-19, από τους οποίους οκτώ είχαν σοβαρή κλινική εικόνα όταν αρρώστησαν, διαπίστωσε ότι
- ο ένας στους τέσσερις (24%) είχε τουλάχιστον ένα σύμπτωμα μετά από τρεις μήνες,
- ενώ το 43% είχαν συμπτώματα για πάνω από έναν μήνα.
Τα προβλήματα ήταν περισσότερα σε όσους ασθενείς είχαν τα σοβαρότερα συμπτώματα κατά την αρχική λοίμωξη (το 60% είχαν προβλήματα επί ένα μήνα και το 41% επί τρεις μήνες).
Όμως, ακόμη και ασθενείς με ήπια αρχικά συμπτώματα ή και ασυμπτωματικοί είχαν σε ποσοστό 14% επιπλοκές μετά από έναν μήνα ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Τα συχνότερα επίμονα συμπτώματα που αναφέρονταν ήταν
- μειωμένη όσφρηση και γεύση (ανοσμία και αγευσία),
- δυσκολία συγκέντρωσης,
- δύσπνοια,
- απώλεια μνήμης,
- νοητική σύγχυση,
- πονοκέφαλοι,
- ταχυπαλμία,
- πόνοι στο στήθος
- και ζαλάδες.
Οι δύο μελέτες παρουσιάστηκαν με προδημοσίευση στην ιατρική βάση medRxiv (δεν έχουν υπάρξει ακόμη κανονικές επιστημονικές δημοσιεύσεις), σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερς και όπως αναμετάδωσε το ΑΠΕ ΜΠΕ.
Σημειώνεται, τέλος, πως οι γιατροί δεν είναι ακόμη βέβαιοι εάν η Covid-19 μπορεί να προκαλέσει -ως παρενέργεια σε βάθος χρόνου- διαβήτη και άλλες μεταβολικές διαταραχές ή καρδιαγγειακές, νευρολογικές και ψυχικές παθήσεις (υπάρχουν πάντως τέτοιες ενδείξεις). Προς το παρόν, πολλά πράγματα παραμένουν άγνωστα για τις πιθανές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της νόσου. Αυτό που οι επιστήμονες ήδη ξέρουν είναι ότι δεν χρειάζεται κάποιος να είχε αρρωστήσει σοβαρά με Covid-19 για να βιώσει στη συνέχεια συμπτώματα που επιμένουν για μήνες.
Υπενθυμίζεται πως ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) έχει θέσει σε λειτουργία την τηλεφωνική γραμμή βοηθείας 1135, η οποία επί 24ώρου βάσεως παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον νέο κορονοϊό.
