Ο κοκκύτης είναι μια σοβαρή μόλυνση του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από έναν τύπο βακτηριδίου που ονομάζεται Bordetella pertussis. Η λοίμωξη αυτή προκαλεί βίαιο και ανεξέλεγκτο βήχα, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει και έντονη δύσπνοια.
Η συγκεκριμένη ασθένεια μπορεί να προσβάλει τον καθένα, ωστόσο τα μικρά παιδιά και τα βρέφη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών.
Σύμφωνα, μάλιστα, με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ, ο κοκκύτης αποτελούσε μια από τις βασικές αιτίες θανάτου των παιδιών στην Βόρεια Αμερική, πριν το εμβόλιο κατά της νόσου γίνει διαθέσιμο. Μάλιστα, η θνησιμότητα στα παιδιά στα αναπτυσσόμενα κράτη φθάνει το 4%.
Όπως τονίζει ο ΕΟΔΥ, πρόκειται για μια ενδημική νόσο παγκοσμίως με εξάρσεις της νόσου κάθε τρία έως πέντε χρόνια, ακόμη και σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη. Ειδικότερα αναφορικά με την Ευρώπη, αρκετές χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, καταγράφουν αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων κοκκύτη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών.
Τα συμπτώματα και οι πιθανές επιπλοκές του κοκκύτη
Η περίοδος επώασης του κοκκύτη (το χρονικό διάστημα μεταξύ της αρχικής λοίμωξης και της εμφάνισης των πρώτων συμπτωμάτων), διαρκεί περίπου 5 – 10 ημέρες, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις το διάστημα αυτό μπορεί να διαρκέσει έως και 3 εβδομάδες.
Τα πρώιμα συμπτώματα θυμίζουν πολύ εκείνα του κοινού κρυολογήματος (καταρροή, βήχας, πυρετός).
Ωστόσο, σε διάστημα περίπου 2 εβδομάδων, ο ασθενής μπορεί να αναπτύξει έναν επίμονο βήχα, που κάνει την αναπνοή πολύ δύσκολη. Ο βήχας αυτός συχνά χαρακτηρίζεται από επεισόδια παροξυσμικού βήχα ακολουθούμενου από υψίσυχνο εισπνευστικό συριγμό («κοκκοράκι»), όπως τονίζει η Ευρωπαϊκή Πύλη Πληροφοριών Εμβολιασμού.
Η επιπλοκή αυτή αφορά κυρίως τα μικρά παιδιά και τα βρέφη, καθώς οι ενήλικες συνήθως εμφανίζουν ελαφρύτερα συμπτώματα.
Ο βήχας αυτός επίσης μπορεί να προκαλέσει:
- Εμετό
- Αφυδάτωση
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Μπλε ή μωβ δέρμα γύρω από το στόμα
Σε περίπτωση έντονου βήχα και δύσπνοιας η ιατρική παρακολούθηση είναι υψίστης σημασίας, καθώς η έλλειψη του οξυγόνου που προκαλείται μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως:
- Εγκεφαλική βλάβη
- Πνευμονία
- Επιληπτικές κρίσεις
- Αιμορραγία στον εγκέφαλο
- Άπνοια
- Σπασμοί
- Θάνατος
Θεραπεία κοκκύτη
Καθώς πρόκειται για μια βακτηριακή λοίμωξη, ο κοκκύτης θεραπεύεται κυρίως με την χορήγηση αντιβιοτικών. Τα αντιβιοτικά είναι πιο αποτελεσματικά στα αρχικά στάδια της νόσου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αντιβίωση μπορεί να εξαλείψει την λοίμωξη, αλλά δεν μπορεί να θεραπεύσει τον βήχα.
Δυστυχώς, τα περισσότερα από τα παραδοσιακά φάρμακα κατά του βήχα δεν είναι αποτελεσματικά στον παροξυσμικό βήχα και τον εισπνευστικό συριγμό που μπορεί να προκαλέσει ο κοκκύτης, επομένως δεν πρέπει να λαμβάνονται χωρίς συνεννόηση με τον γιατρό.
Σε κάποιες περιπτώσεις, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά θα χρειαστεί να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο, είτε για παρακολούθηση, είτε για έτσι να τους χορηγηθεί αναπνευστική υποστήριξη και ενδοφλέβιος ορός για καλύτερη ενυδάτωση.
Ποιοι πρέπει να κάνουν το εμβόλιο κατά του κοκκύτη
Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών (ΕΠΕ), περισσότερο από όλους πρέπει να προστατεύονται τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και οι έγκυες.
Ειδικότερα για τα βρέφη συνίσταται ο έγκαιρος εμβολιασμός, από τον 2ο μήνα ζωής και η ολοκλήρωση του εμβολιασμού με όλες τις απαιτούμενες δόσεις εμβολίων των παιδιών και των ενηλίκων σύμφωνα με το ΕΠΕ αποτελεί βασικό μέτρο πρόληψης του κοκκύτη.
Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίδεται στον εμβολιασμό όλων των εγκύων (σε κάθε κύηση και κατά προτίμηση από την 27η έως την 36η εβδομάδα κύησης) καθώς και των λεχωΐδων που δεν εμβολιάστηκαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Επίσης συστήνεται ο έγκαιρος εμβολιασμός όλων των μελών της οικογένειας που έρχονται σε επαφή με νεογνά και βρέφη (τουλάχιστον δύο εβδομάδες πριν την επαφή) ανεξάρτητα από προηγούμενη νόσηση ή εμβολιασμό.
