Η παχυσαρκία τα τελευταία χρόνια εξαπλώθηκε σαν επιδημία στο δυτικό κόσμο και ενίσχυσε δραματικά τη νοσηρότητα και τη θνητότητα. Σήμερα βέβαια η παγκόσμια κοινότητα υποφέρει από τις αρνητικές συνέπειες της πανδημίας και η αναγκαιότητα μείωση της διασποράς του κορονοϊού έχει οδηγήσει σε περιορισμούς της κοινωνικότητας μας. Αυτή βέβαια είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένη στα άτομα με εύθραυστη υγεία λόγω της παρουσίας χρόνιων υποκείμενων νοσημάτων στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η νοσογόνος παχυσαρκία.
Τα αυστηρά όμως περιοριστικά μέτρα είχαν σαν συνέπεια τη μείωση της τόσο απαραίτητης φυσικής μας δραστηριότητας αλλά οδήγησαν και σε αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών, υιοθετώντας μη υγιεινά πρότυπα, που μαζί με την καθιστική τηλεργασία, επέτειναν τελικά το φαινόμενο της αύξησης του σωματικού βάρους στο μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών μέσα στην πανδημία.
Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, επ. καθηγητής Παθολογίας- Διαβήτη στο ΕΚΠΑ, ΠΓΝ «Αττικό», πρόεδρος ΔΣ «Ελπίς»
Στο δυτικό κόσμο αλλά και στην Ελλάδα τα ποσοστά των παχύσαρκων – υπέρβαρων ατόμων είναι περίπου 70% και μετα-αναλύσεις των μελετών που αφορούν τον κίνδυνο νόσησης των ατόμων αυτών από Covid-19 ανεβάζουν το σχετικό κίνδυνο κατά 1,46 φορές και κατά 2,13 φορές να νοσήσουν βαριά σε σύγκριση με τα άτομα φυσιολογικού βάρους. Ο τύπου 2 Διαβήτης, που στη χώρα μας τα ποσοστά του κυμαίνονται πλέον γύρω στο 12-13%, συνοδεύει τα περισσότερα άτομα με παχυσαρκία και επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το κίνδυνο κατά τη νόσηση με κορωνοϊό. Όσον αφορά τη θνητότητα περιγράφεται μια αύξηση του κινδύνου κατά 48% σε σύγκριση με εκείνους με φυσιολογικό βάρος και βέβαια στην αρνητική αυτή εξέλιξη συνεισφέρει η συχνή παρουσία του Σακχαρώδη Διαβήτη, της Υπέρτασης, της Δυσλιπιδαιμίας αλλά και σε κάποιο βαθμό η Χρόνια Νεφρική Ανεπάρκεια που συχνά συνυπάρχουν με την παχυσαρκία και επιβαρύνουν τη κατάσταση.
Μετά το πρώτο κύμα δημοσιεύσαμε μια μελέτη που συμμετείχαν παρέχοντας ανώνυμα στοιχεία από τους ιατρικούς φακέλους 90 ασθενών τους οι Εντατικές Μονάδες των Νοσοκομείων ΑΧΕΠΑ, Γ. Παπανικολάου και «Άγιος Δημήτριος» Θεσσαλονίκης αλλά και των Νοσοκομείων Λάρισας, Ρίου-Πάτρας, της Ελευσίνας, του Ευαγγελισμού και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αττικόν που ανέλαβε και τον συντονιστικό ρόλο. Τα αποτελέσματα της μελέτης μπορεί να θεωρηθούν απολύτως αντιπροσωπευτικά για τον Ελληνικό Χώρο γιατί και ο αριθμός τους ήταν στατιστικά επαρκής αλλά είχε και την απαραίτητη γεωγραφική κατανομή. Από τα αποτελέσματα της μελέτης φάνηκε ότι ο βαρέως πάσχων από κορωνοϊό στην Ελλάδα έχει μια ενδιάμεση ηλικία 65-66 ετών με τους νεότερους των 55 ετών να αποτελούν το 23,3% των ασθενών, οι οποίοι όμως ήταν και οι πλέον υπέρβαροι. Η παχυσαρκία όμως και ο διαβήτης ήταν αιτίες θανάτου ακόμα και στις νεότερες ηλικίες χωρίς την παρουσία άλλου χρόνιου νοσήματος. Σημειώνουμε ότι η μέση ηλικία εκείνων που επιβίωσαν χωρίς παχυσαρκία ήταν σημαντικά υψηλότερη από τους παχύσαρκους που τελικά νίκησαν τον θάνατο. Επίσης από τους ασθενείς που επιβίωσαν κατά τη μελέτη κανένας δεν είχε διαβήτη, ενώ από εκείνους που τελικά δεν τα κατάφεραν είχε ο 1 στους 3.
Εκτός λοιπόν από τις συνοσηρότητες επιβαρυντικός παράγοντας είναι και η κάποιου βαθμού αναπνευστική δυσλειτουργία που παρουσιάζουν τα παχύσαρκα άτομα, λόγω της αυξημένης κοιλιακής εναπόθεσης του λίπους που πιέζει το διάφραγμα αλλά και της παρουσίας του συνδρόμου της άπνοιας ύπνου. Πολλές μελέτες επίσης υποδεικνύουν ότι στην παχυσαρκία παρατηρείται μειωμένη και η ανοσολογική αμυντική απάντηση απέναντι στους παθογόνους μικροοργανισμούς που επιβουλεύονται την υγεία μας. Ο εμβολιασμός παραμένει πάντα η απόλυτη προστασία στην αντιμετώπιση ενός λοιμώδους νοσήματος. Την επιστημονική όμως κοινότητα απασχολεί αν ο ειδικός εμβολιασμός των υπέρβαρων-παχύσαρκων ατόμων οδηγήσει σε χαμηλότερο ποσοστό κάλυψή τους από τον κορονοϊό λόγω του πιθανόν χαμηλότερου τίτλου ειδικών αντισωμάτων που θα αναπτύξουν αφού τα άτομα αυτά έχουν μειωμένη την ανοσολογική τους ανταπόκριση.
Επομένως πρέπει η Πολιτεία και οι αρμόδιοι φορείς να ξεκινήσουν άμεσα το σχεδιασμό μέτρων που θα αντιστρέψουν τους κινδύνους της επιβάρυνσης της υγείας του πληθυσμού λόγω της παρουσίας της παχυσαρκίας γιατί ο κίνδυνος που ελλοχεύει δεν είναι μόνο τα καρδιαγγειακά νοσήματα ή οι κακοήθειες αλλά και η έξαρση ενός πιθανού νέου επιδημικού κύματος από τον κορωνοϊό.
