Μια συζήτηση που στην Ελλάδα είναι στο προσκήνιο. Tην Τρίτη καταγράφηκε ο πρώτος θάνατος στη χώρα μας, ενώ μια 36χρονη χρειάστηκε να έρθει εσπευσμένα από τη Λέσβο στην Αθήνα, καθώς παρουσίασε σημάδια θρόμβωσης.
Την Τρίτη κατέληξε η 63χρονη που είχε υποστεί θρομβοεμβολικό επεισόδιο λίγες μέρες μετά τον εμβολιασμό της στο Κέντρο Υγείας της Καλλονής με το εμβόλιο της AstraZeneca.
Εξάλλου, σύμφωνα με πληροφορίες, από την Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης εξετάζονται πέντε περιπτώσεις θρομβώσεων στη χώρα μας, που ενδέχεται να συνδέονται με το εμβόλιο κατά του κορονοϊού. Πρόκειται για τέσσερις περιπτώσεις ύστερα από εμβολιασμό με το AstraZeneca και μία μετά το Johnson & Johnson.
Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας μιλώντας στον 98.4 εξήγησε με εξαιρετικό απλό τρόπο την συμπτωματολογία που πρέπει να λάβει υπόψη του ο πολίτης μετά από έναν εμβολιασμό και μέχρι τις 28 ημέρες από την πρώτη δόση, ώστε να ενεργοποιηθεί στη ενδεχόμενη έστω και μικρή πιθανότητα να βρίσκεται μπροστά στην εμφάνιση θρόμβου, ώστε να ενημερώσει άμεσα γιατρό για να τον υποβάλει σε εξετάσεις και συστηματική παρακολούθηση.
Σημειώνοντας την σχετική έλλειψη ενημέρωσης από τις αρμόδιες αρχές επί του θέματος με πρακτικές οδηγίες στους πολίτες, την ώρα μάλιστα που εσφαλμένα καλλιεργήθηκε η άποψη , πως τα εμβόλια είναι πανάκεια και όχι ένα από τα όπλα κατά της πανδημίας. Όπως είπε, υπό κανονικές συνθήκες, αυτό θα έπρεπε να είναι υποχρέωση της πολιτείας, με ένα σωστά ανεπτυγμένο δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και διαρκούς φαρμακο-επαγρύπνησης.
Ο ίδιος μίλησε ανοιχτά για τα συμβάντα μετά τους εμβολιασμούς που εκδηλώνονται, τονίζοντας ότι αυτά παρακολουθεί και ερευνά πλέον η επιστημονική κοινότητα, όπως η ομάδα του. Παραδέχτηκε ότι από την στιγμή που οι παρενέργειες των εμβολίων χαρακτηρίζονται ως μη αναμενόμενες, αυτό πρακτικά σημαίνει δεν έχουν μελετηθεί στη φάση των ερευνών για τους συγκεκριμένους θρόμβους.
Σημείωσε ότι είναι πολύ πιθανόν να βρεθούμε από τον Σεπτέμβριο σε 4η φάση της πανδημίας, ενώ ειδικά στην Ελλάδα με την έλλειψη ουσιαστικής επιδημιολογικής επιτήρησης, κυρίως δε γονιδιωματικής, είναι πολύ πιθανό να γίνουμε εκκολαπτήριο μεταλλάξεων και ανταλλαγής τους μεταξύ ντόπιου πληθυσμού και ξένων επισκεπτών.
Ο καθηγητής ανέβασε στο facebook το σχετικό κείμενο:
Συζήτηση, περιορισμένης διάρκειας (λόγω πίεσης χρόνου) με τον Goerge Sachinis για εμβόλια, θρομβώσεις και αντιμετώπιση των πολιτών που παρουσιάζουν επιπλοκές μετά τον εμβολιασμό με Astra Zeneca.
1. Οι πολίτες, φροντίζοντας για την ατομική τους προστασία, ενδιαφερόμενοι για την αποκατάσταση της λειτουργίας των κοινωνικών δραστηριοτήτων και κυρίως εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κοινωνικό σύνολο συμμετέχουν ενεργά και μαζικά στο εμβολιαστικό πρόγραμμα γνωρίζοντας οτι μια σπάνια μεν, υπαρκτή δε, επιπλοκή του εμβολιασμού (με mRNA εμβόλιο ή με εμβόλιο αδενοϊού) είναι η φλεβική θρόμβωση και γνωρίζοντας επίσης οτι μια σπάνια μεν υπαρκτή δε αλλά δυνητικά θανατηφόρα επιπλοκή του εμβολιασμού με εμβόλιο αδενοϊου είναι το σύνδρομο VITT (αυτοάνοση θρομβοπενία και θρόμβωση που επάγεται από το εμβόλιο).
2. Η διεθνής επιστημονική κοινότητα και κυρίως οι ειδικοί της θρόμβωσης έχουν πράξει και συνεχίζουν να πράττουν το καθήκον τους. Δηλαδή (α) μέσα σε έναν μήνα από την καταγραφή των πρώτων ασθενών με VITT έχει κατανοηθεί ο βασικός μηχανισμός της παθογένεσης του VITT (αυτό είναι απαραίτητο στάδιο για την διάγνωση και την θεραπεία του συνδρόμου) (β) έχει αναπτυχθεί διαγνωστικός και θεραπευτικός αλγόριθμος (διαθέσιμος με την μορφή κατευθυντηριών οδηγιών) (γ) έχει περιγραφεί η διαδικασία διαχείρησης (BEFAST) των πολιτών που μετά τον εμβολιασμό με ASTRA ZENECA παρουσιάζουν κλινικά συμπτώματα ύποπτα για VITT (διαθέσιμο με την μορφή position paper 10 διεθνών expert της θρόμβωσης).
3. Η διεθνής ιατρική κοινότητα (α) έχει προσδιορίσει το χρονικό διάστημα επικινδυνότητας για την εμφάνιση VITT: 5 – 28 ημέρες μετά τον εμβολιασμό (β) έχει περιγράψει σπάνιες περιπτώσεις αιμορραγίας (σε ορισμένες περιπτώσεις εμφάνιση επίκτητης αιμορροφιλίας) μετά τον εμβολιασμό με εμβόλιο mRNA, (γ) έχει δώσει οδηγίες για την πρόληψη κλασσικής φλεβικής θρόμβωσης μετά από εμβολιασμό (με εμβόλιο mRNA ή αδενοϊού) σε πολίτες που παρουσιάζουν έντονο φλεγμονώδες σύνδρομο, (δ) στηρίζει και προωθεί το εμβολιαστικό πρόγραμμα γιατί ήδη από τον Ιούνιο του 2020 έχει πλήρη συναίσθηση οτι ο εμβολιασμός είναι ένα από τα 3 εργαλεία που διαθέτουμε για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία.
Το ερώτημα είναι τι έχει κάνει το κράτος για να προστατεύσει του πολίτες και να δώσει στους γιατρούς του “πεδίου” την δυνατότητα να διαγνώσουν και να αντιμετωπίσουν έγκαιρα και αποτελεσματικά τους πολίτες που παρουσιάζουν τις σπάνιες επιπλοκές του εμβολιασμού ώστε να μην τίθεται σε κίνδυνο η ζωή τους.
Η αποτελεσματικότητα του κράτους στο τεράστιο εγχείρημα του εμβολιασμού δεν κρίνεται μόνο στην μηχανοργάνωσης (που είναι υψηλότατου επιπέδου) και στην ταχύτητα του εμβολιασμού – που καθορίζεται από την διαθεσιμότητα των εμβολίων (που καθορίζεται από τις περιορισμένες παραγωγικές δυνατότητες λίγων εταιρειών σε σχέση με την παγκόσμια ζήτηση).
Η αποτελεσματικότητα του κράτους και ο σεβασμός προς του πολίτες και την επιστήμη κρίνεται κάθε μέρα από την αποτροπή θανατηφόρων επιπλοκών από τον εμβολιασμό.
Το άρθρο του Γρηγόρη Γεροτζιάφα στο iEidiseis.gr
Η ανακοίνωση τον Μάρτη των πρώτων περιπτώσεων ασθενών που μετά την χορήγηση εμβολίου της ASTRA-ZENECA παρουσίαν σοβαρά θρομβωτικά συμβάντα, όπως η θρόμβωση εγκεφαλικών φλεβών και η θρόμβωση της σπληνική φλέβας ή θρόμβωση άλλων σπλαχνικών φλεβών μαζί με σοβαρή θρομβοπενία προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στην διεθνή ιατρική κοινότητα και φόβο στον πληθυσμό σχετικά με την ασφάλεια αυτού του εμβολίου. Η ανησυχία μεγάλωσε όταν ανακοινώθηκαν ορισμένοι θάνατοι ως αποτέλεσμα του συνδρόμου που ονομάστηκε Vaccine induced ΙmmuneThrombosis and Thrombocytopenia (VITT) (σύνδρομο αυτοάνοσης θρόμβωσης και θρομβοπενίας που προκαλείται από τα εμβόλια της ASTRA-Zeneca, Johnson & Johnson). Μέχρι σήμερα δεν έχει αναφερθεί κάποιο περιστατικό συνδρόμου VITT σε πολίτες που εμβολιάστηκαν με mRNA εμβόλια (Pfizer ή Moderna).
Τα δεδομένα που υπάρχουν σήμερα δείχνουν ότι το σύνδρομο VITT:
1. Είναι σπάνιο; εμφανίζεται σε 1 άτομο ανά 100 000 εμβολιασμούς
2. πυροδοτείται από τον συνδυασμό του αδενοϊού (που είναι ο φορέας του mRNA της πρωτεΐνης ακίδας του κορoνoϊού) και της πρωτεΐνης ακίδας (Spikeprotein) που όταν παράγεται από τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού προκαλεί την παραγωγή αντισωμάτων (δηλαδή προκαλεί την ανοσολογική απάντηση εναντίον του κορoνoϊού. Η πρωτεΐνη ακίδα του SARS-CoV-2 έχει σημαντική βιολογική δράση
3. σχετίζεται με υπέρμετρη αυτοάνοση απάντηση του οργανισμού που, εάν δεν διαγνωσθεί έγκαιρα, οδηγεί σε θρομβοπενία και θρόμβωση
Ο αριθμός των ασθενών με VITT είναι πολύ μικρός και δεν επιτρέπει το καθορισμό το προφίλ κινδύνου ώστε να γίνει η επιλογή του τύπου του εμβολίου (mRNA ή αδενοϊός) σε εξατομικευμένη βάση. Μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται το όριο ηλικίας ως κριτήριο γα την χορήγηση των εμβολίων «αδενοϊού ». Ωστόσο, τα όρια ηλικίας που έχουν καθορισθεί σε σχέση με τον κίνδυνο εμφάνισης VITT διαφέρουν από χώρα σε χώρα (π.χ. στην Γαλλία το όριο ηλικίας είναι τα 55 χρόνια, στην Ελλάδα και στην Γερμανία είναι τα 30 χρόνια, ενώ στην Μεγάλη Βρετανία είναι τα 40 χρόνια). καθώς καθορίζονται σε σημαντικό βαθμό από την συμμετοχή των εμβολίων της Astra Zeneca και Johnson&Johnson στο εμβολιαστικό πρόγραμμα της κάθε χώρας. Όμως, δεν υπάρχουν ισχυρά επιδημιολογικά δεδομένα που να υποστηρίζουν την επιλογή του ενός ή του άλλου ηλικιακού ορίου. Επιπλέον ο κίνδυνος VITT ακόμη και για νεαρούς πολίτες είναι ελάχιστος και πολύ μικρότερος από τον κίνδυνο νοσηλείας των νεαρών πολιτών με COVID-19 στην ΜΕΘ.
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα και με βάση την ανάγκη μαζικού και γρήγορου εμβολιασμού ώστε να ελεγχθεί η πανδημία η ομάδα 10 διεθνώς αναγνωρισμένων ειδικών στην θρόμβωση καλεί στην συνέχιση και εντατικοποίηση του εμβολιαστικού προγράμματος συμπεριλαμβάνοντας και τα εμβόλια AstraZneca και Jhonson&Jhonson. Δεδομένης της έλλειψης κριτηρίων που περιγράφουν ένα «ατομικό προφίλ επικινδυνότητας» έχει ιδιαίτερη σημασία η έγκαιρη διάγνωση του VITT. Οι οικογενειακός γιατρός ή ο γιατρός της πρωτοβάθμιας περίθαλψης είναι οι αρμόδιοι για να αξιολογήσουν εάν τα πιθανά συμπτώματα που εμφανίζονται μετά τον εμβολιασμό εμβολιασμό έχουν σχέση με το VITT.
Σύμφωνα με τις οδηγίες που δημοσίευσαν στο έγκριτο περιοδικό Thrombosisand Haemostasis, η εκπαίδευση των γιατρών της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην διάγνωση του συνδρόμου VITT με βάση τον παρακάτω αλγόριθμο έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία για την ασφάλεια του εμβολιασμού:
Ισορροπία: ξαφνική απώλεια ισορροπίας με σοβαρό πονοκέφαλο ή ζάλη
Όραση: διαταραχές της όρασης (διπλωπία, ή θολή όραση που εμμένει αφού έχετε ανοιγοκλείσει τα μάτια σας)
Λιποθυμία (απώλεια συνείδησης)
Κοιλιακός πόνος: σοβαρός και επίμονος κοιλιακός πόνος, διάρροια, ναυτία, έμετος, αιματηρά ή πηκτά κόπρανα
Οίδημα: πρήξιμο του κάτω ή άνου άκρου (με ή χωρίς αλλαγή χρώματος), δύσπνοια, βήχας με πόνο στο στήθος ή αιμόπτυση
Χρόνος: Τα παραπάνω συμπτώματα εμφανίζονται μεταξύ 4 και 28 ημερών μετά τον εμβολιασμό
Πλήθος πολιτών με διάφορα σοβαρά ή μη προβλήματα υγείας αναρωτιέται, ανησυχεί και διστάζει να εμβολιαστεί. Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι μία και σαφής: Πρέπει να εμβολιστούμε με τα εμβόλια που είναι διαθέσιμα σήμερα. Ο αρμοδιότερος και ικανότερος να απαντήσει στο ερώτημα της ένδειξης του εμβολιασμού είναι ο γιατρός του εμβολιαστικού κέντρου. Για τον λόγο αυτό πρέπει οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας που επιβλέπουν τον εμβολιασμό σε συνεργασία με τις ιατρικές επιστημονικές εταιρείες (π.χ. Αιματολογική Εταιρεία, Ρευματολογική Εταιρεία, Αγγειοχειρουργική Εταιρεία κλπ) να εκπαιδεύσουν τους γιατρούς των εμβολιαστικών κέντρων ώστε να εφαρμόζουν με ακρίβεια τις κατευθυντήριες οδηγίες και να μην ακυρώνονται αναίτια εμβολιασμοί.
Καθώς υπάρχει μια δικαιολογημένη ανησυχία μεταξύ των πολιτών ως προς τον κίνδυνο θρόμβωσης πρέπει να ενημερωθούν τόσο οι πολίτες όσο και οι γιατροί ως προς την ασφάλεια των εμβολίων αλλά και να οργανωθεί άμεσα το δίκτυο της φαρμακοεπαγρύπνησης σε σχέση με τις θρομβώσεις και το VITT.
Ο φόβος των πολιτών μπορεί να γίνει πεδίο ανάπτυξης αισχροκέρδιας και οικονομικής εκμετάλλευσης τόσο με πραγματοποίηση άχρηστων αλλά δαπανηρών ιατρικών εξετάσεων όσο και με υψηλού κόστους ιατρικές επισκέψεις σε «ειδικούς».
Η ομάδα των 10 ειδικών παρουσιάζει τι δεν πρέπει να κάνουμε πριν και μετά τον εμβολιασμό:
1. Όχι συστηματική χορήγηση αντιθρομβωτικών φαρμάκων. Δηλαδή δεν παίρνουμε (αν δεν υπάρχει ιατρική ένδειξη) αντιαιμοπεταλιακά (πχ ασπιρίνη) ή αντιπηκτικά φάρμακα
2. Όχι εργαστηριακός έλεγχος κληρονομικής ή επίκτητης θρομβοφιλίας, όχι ανοσολογικός έλεγχος
3. Όχι μέτρηση αντισωμάτων έναντι του 4ουαιμοπεταλιακού παράγοντα (HeparinInduced Thrombocytopeniaantibodies) πριν ή μετά τον εμβολιασμό
4. Όχι μέτρηση των D-dimers πριν και μετά τον εμβολιασμό.
5. Όχι συστηματικός έλεγχος του φλεβικού δικτύου με υπερήχους πριν ή/και μετά τον εμβολιασμό.
6. Δεν υπάρχει αντένδειξη του εμβολιασμού (είτε με εμβόλιο mRNA είτε με εμβόλιο της ASTRAZENECA ή Johnson&Johnson) σε πολίτες με ιστορικό
φλεβικής ή αρτηριακής θρόμβωσης
αυτοάνοσης νόσου, συμπεριλαμβανομένης και της αυτοάνοσηςθρομβοπενίας
θρομβοπενίας που προκαλείται από την ηπαρίνη. Σε αυτούς του πολίτες λόγω πιθανής «γενετικής ευαισθησίας» είναι προτιμότερη η επιλογή εμβολίου mRNA.
σε περίπτωση ιστορικού αλλεργίας. Φυσικά αυτό δεν ισχύει με την αλλεργία μετά την πρώτη δόση οποιουδήποτε εμβολίου.
Είναι σημαντικό να καταλάβουμε όλοι ότι χρειάζεται καθολικός και ταχύς εμβολιασμός σε παγκόσμιο επίπεδο προκειμένου να αυξηθεί η «ανασολογική πίεση » και να αποφευχθούν μεταλλάξεις που θα οδηγήσουν σε εμφάνιση στελεχών του SARS-CoV-2 που θα είναι ανθεκτικά στα εμβόλια. Αρά οι «θρομβώσεις» δεν είναι το πραγματικό πρόβλημά μας.
Χρειάζεται λοιπόν να κινητοποιηθούν οι πολίτες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για να διεκδικήσουν γενικό εμβολιασμό.
