Από τους λίγους στο χώρο της Υγείας που δεν εμφανίστηκε με …αλεξίπτωτο, ανέβηκε επί σειρά ετών όλη την ιεραρχία σε θέσεις ευθύνης, με αποτέλεσμα στη νυν κυβέρνηση να διατελέσει υφυπουργός Υγείας και αναπληρωτής υπουργός Υγείας στην πιο δύσκολη περίοδο για τη δημόσια Υγεία παγκοσμίως…
Κι ενώ ο πρωθυπουργός επέλεξε να τον μετακινήσει από το υπουργείο Υγείας στον τελευταίο ανασχηματισμό, προκαλώντας αίσθηση αρχικά επειδή δεν του έδωσε άλλο χαρτοφυλάκιο, του επιφύλασσε τελικά μια θέση ευθύνης ακόμα πιο κοντά του, ως συμβούλου για θέματα Υγείας και εκπροσώπου της Ελλάδας στο νεοσύστατο οργανισμό HERA.
Ο λόγος για το κ. Βασίλη Κοντοζαμάνη που θεωρείται ο πλέον ειδικός στο σχεδιασμό του νέου ΕΣΥ και όχι μόνο, και χαρακτηρίζεται από διακριτικότητα και μετριοπάθεια προβάλλοντας μόνο το κυβερνητικό έργο και όχι τον εαυτό του…
– Ποιος ακριβός είναι ο ρόλος σας στο πλευρό του πρωθυπουργού..; Έχετε συγκεκριμένες αρμοδιότητες και υποχρεώσεις και πώς προέκυψε η ανάγκη για τη θέση αυτή;
Η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη για στοχευμένες και ολιστικές πολιτικές στο χώρο της Υγείας που στη χώρα μας είχε ούτως ή άλλως δοκιμαστεί σκληρά κατά τη 10ετή οικονομική κρίση. Στο πλαίσιο αυτό, η θέση δίπλα στον πρωθυπουργό είναι άκρως τιμητική αλλά κομίζει τεράστιες ευθύνες. Οι αρμοδιότητες είναι αυτές που απορρέουν από την ονομασία της θέσης. Συμβουλευτικές και σε επίπεδο εισήγησης ώστε η Υγεία στην Ελλάδα να προχωρήσει με πιο γοργούς ρυθμούς προς την κατεύθυνση άλλων προηγμένων συστημάτων Υγείας στην ΕΕ.
– Μιλήστε μας για τη HERA αλλά και για την πρόσφατη είδηση προμήθειας εμβολίων για την ευλογιά μέσω του συγκεκριμένου οργανισμού…
Η HERA είναι η Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης στον τομέα της Υγείας (HERA) με επικεφαλής το Δρ Pierre Delsaux. Εγώ ορίστηκα ως εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Δ.Σ. της νεοσύστατης Αρχής. Η HERA έχει στόχο την έγκαιρη αντιμετώπιση υγειονομικών κρίσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, με συντονισμό όλων των δράσεων των κρατών-μελών όσον αφορά την ανάπτυξη, την προκήρυξη και τη διάθεση ιατρικών αντιμέτρων. Καταστάσεις έγκαιρης και καθοριστικής δράσης της Αρχής είναι εκτός από την πανδημία, οι υγειονομικές ανάγκες που έχουν προκύψει λόγω των προσφυγικών ροών από την Ουκρανία. Στις άμεσες είναι καθοριστικής σημασίας πρωτοβουλίες της είναι και η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δικτύου αναγνώρισης, ενημέρωσης και ανταλλαγής πληροφοριών.
– Έχετε κάνει τον απολογισμό σας για το διάστημα που υπηρετήσατε από τις θέσεις του υφυπουργού και αναπληρωτή υπουργού Υγείας;
Τον έκανα τον απολογισμό μου πολύ συχνά και όσο ήμουν στη θέση του υφυπουργού όσο και του αναπληρωτή υπουργού Υγείας. Πάντα λειτουργώ με τη συνείδηση ότι ό,τι πράττω, ό,τι προωθώ ή προτείνω έχει άμεσο αντίκτυπο στις ζωές των συμπολιτών μου. Δεν ζούμε σε άλλο κόσμο οι πολιτικοί. Έχουμε γονείς, αδέλφια, παιδιά, φίλους που βρίσκονται και εκείνοι σε ανάγκη και κίνδυνο κάποιες στιγμές. Κι εγώ ο ίδιος βρέθηκα σε ανάγκη προ μηνών και έλαβα την καλύτερη φροντίδα στον «Ευαγγελισμό». Το θέμα δεν είναι λοιπόν να κάνουμε απολογισμό όταν αποχωρούμε από τη θέση ευθύνης, αλλά όσο βρισκόμαστε εκεί να διακατεχόμαστε από υπευθυνότητα και σοβαρότητα ώστε να κάνουμε το βέλτιστο ειδικά στον ευαίσθητο χώρο της Υγείας. Και για να σάς απαντήσω ευθέως, πιστεύω ότι η ηγεσία του υπουργείου Υγείας έκανε στην πανδημία ό,τι καλύτερο μπορούσε, προσαρμοζόμενη συνεχώς σε μια πρωτόγνωρη απειλή που έδινε συνεχώς νέα δεδομένα και απρόσμενες εξελίξεις. Εύχομαι να μην ξαναχρειαστεί να αντιμετωπίσουμε μια τέτοια ασύμμετρη απειλή. Πλέον, όμως, με τη δημιουργία του HERA, προετοιμαζόμαστε καλύτερα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
– Κοιτώντας πίσω εκ του ασφαλούς και με πιο καθαρό μυαλό…Πού είχε επιτυχία και πού αστοχίες η κυβέρνηση στη διαχείριση της πανδημίας;
Αναγνωρίσαμε άμεσα την ανάγκη λήψης μέτρων τα οποία και εφαρμόσαμε άμεσα, όπως για παράδειγμα το lockdown. Ταυτόχρονα, σχεδιάσαμε όλες τα απαραίτητες ενέργειες που έπρεπε να γίνουν ώστε να ενισχύσουμε όσο το δυνατόν συντομότερα το σύστημα υγείας. Επίσης, συγκεντρώσαμε τους κορυφαίους ειδικούς στη χώρα ώστε να έχουμε την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση στις αποφάσεις που λαμβάναμε, ενημερώνοντας ταυτόχρονα τον πληθυσμό χωρίς ποτέ να κρύψουμε κάτι.
Δεν υποτιμήσαμε την κατάσταση, δεν εφησυχάσαμε ότι όλα βαίνουν καλώς. Και κάτι ακόμα, κρίσιμο: Δώσαμε προτεραιότητα στην προστασία της ανθρώπινης ζωής. Ήταν πρόταγμα μας η άνευ όρων προστασία της δημόσιας υγείας. H Οικονομία ήρθε σε δεύτερη μοίρα. Δεν υποχωρήσαμε ούτε χιλιοστό από αυτή τη στρατηγική. Και αυτό είναι ένα ακόμα μεγάλο δίδαγμα αυτής της περιόδου. Μια παρακαταθήκη, για το ποιες προτεραιότητες βάζεις στην πολιτική.
Οι προσπάθειες μας επέφεραν τη διεθνή αναγνώριση και επανατοποθέτησαν τη χώρα μας στο διεθνές περιβάλλον.
Με ρωτάτε για τις αστοχίες. Σας απαντώ: Σε ένα τόσο σύνθετο και ασύμμετρο πόλεμο, γίνονται και λάθη. Πράγματα τα οποία εκ των υστέρων τα επανεξετάζεις με άλλο μάτι, κυρίως με την πείρα που σου δίνει η διαχείριση. Υπήρχαν πράγματα τα οποία δεν λειτουργούσαν σωστά, αλλά άμεσα προχωράγαμε σε διορθωτικές κινήσεις. Κανείς δεν είπε, σε καμία φάση της κρίσης, ότι όλα πήγαν τέλεια. Είχαμε πάντα την ενσυναίσθηση να κρατάμε χαμηλό και σοβαρό προφίλ.
Πρέπει όμως να συμφωνήσουμε ότι η διαχείριση της πανδημίας είναι ένας μαραθώνιος και μία φωτογραφία της στιγμής, ένα στιγμιότυπο, δεν πρέπει να χαλάει τη μεγάλη εικόνα, δηλαδή την επιτυχή διαχείριση της πανδημίας στη χώρα μας.
– Τι λείπει από το ΕΣΥ και την ΠΦΥ στην Ελλάδα; Που εντοπίζετε βασικά τις παθογένειες;
Η ΠΦΥ είναι το γεφύρι της Άρτας στην Ελλάδας. Πολλοί έχουν προσπαθήσει να το «χτίσουν» αλλά δεν τα έχουν καταφέρει. Η έλλειψη πόρων, η γεωγραφική ιδιαιτερότητα με τα πολλά νησιά και τα ορεινά δυσπρόσιτα μέρη, η άρνηση γιατρών να παραμείνουν στην περιφέρεια, αλλά και η αδυναμία της εκάστοτε Πολιτείας να τους δώσει επαρκή κίνητρα, είναι μερικά από τα προβλήματα. Πιστεύω πραγματικά ότι τώρα νικήσαμε όλα τα εμπόδια. Πιστεύω ότι αυτή η προσπάθεια που ξεκίνησε το 2014 με τον νόμο 4238 θα επιτύχει. Όσο για το ΕΣΥ χρειάζεται ένας νέος, πιο σύγχρονος υγειονομικός χάρτης, εκσυγχρονισμός των δομών και κάλυψη των κενών σε προσωπικό πάντα με κίνητρα ώστε οι νέοι γιατροί να παραμείνουν στη χώρα και όσοι έχουν φύγει, να επιστρέψουν. Η πανδημία μάς έδωσε τη δυνατότητα να εντοπίσουμε τα δυνατά σημεία του συστήματος υγείας. Μας έδωσε την ευκαιρία να προχωρήσουμε σε μεταρρυθμίσεις, όπως η νομοθέτηση του Οργανισμού Διασφάλισης Ποιότητας στην Υγεία, να ενισχύσουμε το σύστημα με ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους και να εισαγάγουμε νέες υπηρεσίες που δεν ταλαιπωρούν τους συμπολίτες μας και διευκολύνουν την πρόσβαση τους σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
