Ασθενείς και γιατροί ογκολόγοι είναι σαφείς στις ανακοινώσεις τους: Λένε «ναι» στα καλά οργανωμένα ογκολογικά συμβούλια στα νοσοκομεία, «ναι» σε ξεκάθαρα θεραπευτικά πρωτόκολλα για την ορθή χρήση των φαρμάκων, αλλά «όχι» στην άποψη ότι οι γιατροί εκ προθέσεως συνταγογραφούν στους ογκολογικούς ασθενείς λάθος ή περισσότερα φάρμακα ή ότι πρέπει να γίνεται οικονομία στις σωτήριες για τη ζωή θεραπείες!
Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του υπουργού Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, από το βήμα εκδήλωσης της Πανελλήνιας Ένωσης Βιομηχανίας το περασμένο Σάββατο, ότι θα ενεργοποιηθούν τα ογκολογικά συμβούλια στα δημόσια νοσοκομεία επειδή 3 στα 4 φάρμακα που συνταγογραφούνται είναι εκ του περισσού ή τουλάχιστον εκτός θεραπευτικών πρωτοκόλλων… Αλλά, όπως φαίνεται, ειδικά για την ενεργοποίηση των ογκολογικών συμβουλίων συμφωνούν όλοι οι εμπλεκόμενοι, γιατροί και ασθενείς, καθώς ο θεσμός ισχύει παντού στην Ευρώπη και προωθεί τις βέλτιστες πρακτικές στη θεραπεία των καρκίνων. Μόνη «υπενθύμιση» στο κ. Γεωργιάδη ότι ο βασικός λόγος ύπαρξης των συμβουλίων αυτών είναι η καλύτερη αντιμετώπιση των ασθενών και δευτερευόντως η εξοικονόμηση χρημάτων!
Η αντίδραση των παθολόγων – ογκολόγων
Συγκεκριμένα, το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ) σημειώνει ότι «τα ογκολογικά συμβούλια αποτελούν διεθνή και ελληνική πρακτική και αναγκαιότητα για τη βέλτιστη αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών. Πρέπει να ενισχυθούν και να υποστηριχθούν οργανωτικά από τις διοικήσεις των νοσοκομείων, να ενεργοποιηθούν όπου δεν έχουν ακόμα ενεργοποιηθεί και να εφαρμόζονται για όλους τους ασθενείς με καρκίνο. Η ΕΟΠΕ θεωρεί πως η χρήση των ογκολογικών φαρμάκων από τους παθολόγους ογκολόγους γίνεται με ορθολογικό τρόπο, για τη βέλτιστη αντιμετώπιση των ασθενών μας και σε εφαρμογή των διεθνών και ελληνικών κατευθυντήριων οδηγιών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων, όπως έχουν δημοσιευθεί και επικυρωθεί από την Πολιτεία. Ωστόσο, αποτελεί πάγιο αίτημα της Εταιρείας μας η καθιέρωση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και η εφαρμογή τους και σε επίπεδο συνταγογράφησης (ΗΔΙΚΑ) και αποζημίωσης (ΕΟΠΥΥ), κατεύθυνση προς την οποία κινούμαστε σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας και όλους τους αρμόδιους θεσμικούς φορείς».
Και για να μην γίνει κάποια παρανόηση ως προς την ανάγκη για απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα που έχουν ανάγκη προσθέτουν από την ΕΟΠΕ:
«Η πρόσβαση των ογκολογικών ασθενών σε όλες τις καθιερωμένες και καινοτόμες θεραπείες είναι αδιαπραγμάτευτη και η ΕΟΠΕ σε συνεργασία με τους αρμόδιους θεσμικούς φορείς, όπως επανειλημμένα έχει διατυπωθεί, αποτελεί τον θεματοφύλακα της βέλτιστης ογκολογικής φροντίδας στη χώρα μας έχοντας ως βασικό στόχο το συνολικό κλινικό όφελος των ασθενών μας».
Η απάντηση των ασθενών
Από την πλευρά της, η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου – ΕΛΛΟΚ, σχολιάζει ότι «τα ογκολογικά Συμβούλια και η προώθηση της διεπιστημονικότητας στη φροντίδα του καρκίνου, αποτελούν το «Χρυσό Κανόνα» στην αντιμετώπιση του καρκίνου παγκοσμίως. Η αναφορά περί ενεργοποίησής τους μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους και επικροτούμε την απόφαση και τη βούληση του υπουργείου Υγείας να βελτιώσει τις εκβάσεις στη φροντίδα του καρκίνου.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Πρακτικής του Καρκίνου, η διεπιστημονικότητα στη φροντίδα του καρκίνου, όπως αυτή εκφράζεται από τη λειτουργία των ογκολογικών συμβουλίων αποτελεί σαφές και αναφαίρετο δικαίωμα των ασθενών με καρκίνο σε όλη την Ευρώπη. Υποχρέωση της Πολιτείας αποτελεί η διοικητική υποστήριξη, η οργάνωση και η επαρκής στελέχωση των ογκολογικών δομών με εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας ώστε να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική λειτουργία και αξιολόγηση των Ογκολογικών Συμβουλίων.
Πρωταρχικός σκοπός των ογκολογικών συμβουλίων δεν είναι η συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης αλλά η καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων θεραπευτικών οδών για την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων για τους ασθενείς, αλλά και τη λειτουργία του συστήματος υγείας, μέσα από την οποία θα επέλθει τελικά η εξοικονόμηση των πόρων. Η αντιμετώπιση της λειτουργίας των ογκολογικών συμβουλίων ως επιπλέον φραγή για τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης για τον καρκίνο είναι σαφώς εκτός των διεθνών πρακτικών και του ρόλου τους και δεν είναι αποδεκτή από την ογκολογική κοινότητα. Να θυμίσουμε ότι τα νέα περιστατικά καρκίνου έχουν αυξηθεί σημαντικά την τελευταία δεκαετία, ενώ σύμφωνα με σχετικές μελέτες, η επιβίωση από τον καρκίνο έχει αυξηθεί κατά 50% από το 2010 λόγω των εξελίξεων και της πρόσβασης σε νέες καινοτόμες θεραπείες.
Ως Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου, διαφωνούμε κάθετα και δεν συμμεριζόμαστε την άποψη ότι οι ασθενείς με καρκίνο δεν χρειάζονται την πλειοψηφία των φαρμάκων που τους συνταγογραφούνται, αντίθετα θεωρούμε ότι προκαλεί ανασφάλεια και σύγχυση. Ταυτόχρονα εκφράζουμε την αμέριστη εμπιστοσύνη μας στην ΕΟΠΕ και τους θεράποντες ιατρούς μας, που δίνουν πραγματικές μάχες σε αντίξοες συχνά συνθήκες, για να παρέχουν τις βέλτιστες δυνατές επιλογές, που θα κρατήσουν ζωντανούς και θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών με καρκίνο στη χώρα μας…
Συμφωνούμε ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης για τη φροντίδα του καρκίνου και ανάγκη για περιστολή της σπατάλης σε όλους τους τομείς, αλλά ταυτόχρονα τονίζουμε και την ανάγκη για αύξηση της δημόσιας δαπάνης για την υγεία, η οποία υπολείπεται του Ευρωπαϊκού Μ.Ο και παραμένει καθηλωμένη, παρά την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας της χώρας μας τα τελευταία χρόνια».
Προτάσεις ασθενών
Για τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων και την ανεμπόδιστη πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες αιχμής το επόμενο διάστημα, από την ΕΛΛΟΚ προτείνουν μεταξύ άλλων:
1. Καθιέρωση της εφαρμογής και τήρησης των θεραπευτικών πρωτοκόλλων.
2. Ενίσχυση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, των νοσοκομειακών φαρμακοποιών και του διοικητικού προσωπικού.
3. Αναθεώρηση της φαρμακευτικής πολιτικής η οποία είναι υπεύθυνη για τις σοβαρές στρεβλώσεις που παρατηρούνται.
4. Επένδυση στην ψηφιοποίηση της υγείας και την αξιοποίηση των κλινικών δεδομένων για τη χάραξη στοχευμένων πολιτικών.
5. Αύξηση του κρατικού προϋπολογισμού και υιοθέτηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για την υγεία (ταμείο καινοτομίας, κλπ).
6. Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων για τον καρκίνο.