Αν και πολλοί από εμάς έχουμε ακούσει πως παραδοσιακά στην χώρα μας ρίχνουμε κρασί στον τάφο κατά την ημέρα της κηδείας, οι περισσότεροι δε γνωρίζουμε το λόγο και το συμβολισμό αυτού του εθίμου.
Όπως και πολλά άλλα έθιμα, έτσι και αυτό έχει τις ρίζες του στην αρχαιοελληνική παράδοση. Ειδικότερα, το κρασί είχε τεράστια σημασία για τους αρχαίους Έλληνες όπως και για πολλούς αρχαίους πολιτισμούς. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ακόμα και στον χριστιανισμό, το κρασί αποτελεί βασικό συστατικό της θείας κοινωνίας.
Στον ελλαδικό χώρο, τα πρώτα στοιχεία που αποδεικνύουν την παρασκευή και κατανάλωση του κρασιού ανέρχονται στον 15ο αιώνα π.Χ. Κατά τους πρώτους αιώνες παραγωγής του κρασιού, οι ιερείς και οι φεουδάρχες ήταν εκείνοι που είχαν εκείνοι που είχαν τον έλεγχο των αμπελιών και η κατανάλωση του κρασιού για τους περισσότερους απλούς ανθρώπους είχε θρησκευτικό – μυστικιστικό χαρακτήρα.
Ωστόσο, με την έλευση του αρχαιοελληνικού πολιτισμού κατά τον 9ο αιώνα π.Χ., το κρασί μπήκε για τα καλά στην κουλτούρα των Ελλήνων και έπαιξε σημαντικό ρόλο όσον αφορά το εμπόριο με τις γύρω χώρες.
Καθώς ολόκληρη η Δύση επηρεάστηκε πολύ από τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας, πολλοί πυλώνες του χριστιανισμού στηρίχθηκαν πάνω σε αρχαιοελληνικά ιδεώδη. Ένα από αυτά είναι το κρασί.
Το κρασί συγκεκριμένα σχετίζεται και με τον ίδιο τον Χριστό, αφού αυτός είπε «Εγώ ειμί η Άμπελος». Είναι το αίμα της ζωής και συνοδεύει τον άνθρωπο στην έναρξη του συζυγικού βίου, αλλά και στο «τελευταίο του ταξίδι».
Κρασί – Πώς χρησιμοποιείται στις κηδείες
Σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, το κρασί χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την προετοιμασία του νεκρού. Ειδικότερα, οι συγγενείς χρησιμοποιούν ένα πανί για να πλύνουν το σώμα του νεκρού με κρασί, ή και μόνο το πρόσωπό του. Με τον τρόπο αυτό θεωρείται ότι το σώμα εξαγνίζεται και προετοιμάζεται για την Ανάσταση νεκρών, την οποία προσδοκούν όλοι οι πιστοί.
Στη συνέχεια ακολουθούν οι λοιπές προετοιμασίες σύμφωνα με την παράδοση και την εκκλησία, ωσότου φτάσει η στιγμή της νεκρώσιμης ακολουθίας. Για να πραγματοποιηθεί η νεκρώσιμη ακολουθία, συνήθως χρειάζεται οι συγγενείς να φέρουν κεριά για όσους παραστούν στην κηδεία. Επίσης, συχνά τοποθετείται μια εικόνα κάποιου Αγίου ή της Παναγίας στα χέρια του νεκρού, για όσο διάστημα κρατάει το μυστήριο.
Γιατί ρίχνουμε κρασί στον τάφο
Πριν από την ταφή, ο τάφος που έχει ανοιχτεί θυμιατίζεται και ραντίζεται με κρασί, για να υποδεχθεί τον νεκρό. Έπειτα ο ιερέας θα σκεπάσει τον νεκρό με το σάβανο και από πάνω ρίχνει κρασί σε σχήμα σταυρού και λίγο χώμα. Αφού ολοκληρωθεί το μυστήριο, όλοι ρίχνουν από τρεις χούφτες χώμα, συγχωρούν και αποχαιρετούν τον αποθανόντα.
Εν τέλει, ο ρόλος του κρασιού στην ταφή του νεκρού είναι καθαρτήριος και εξαγνιστικός, τόσο για τον νεκρό όσο και για τους συγγενείς.
Μετά το μυστήριο, ακολουθεί γεύμα για τους οικείους, όπου και πάλι μοιράζεται κρασί και οι παρευρισκόμενοι συγχωρούν τον νεκρό και πίνουν κρασί μαζί.
