Το τεράστιο ταφικό συγκρότημα χτίστηκε περίπου το 3200 π.Χ., όμως η ύπαρξή του ανακαλύφθηκε το 1699, όταν ένας ντόπιος κτηματίας άρχισε να σκάβει τον χώρο, για να πάρει πέτρες.
Το Newgrange είναι ένα μεγάλο κυκλικό ανάχωμα με πέτρινο πέρασμα και θαλάμους στο εσωτερικό του. Στη βάση του υπάρχουν 97 πέτρινες λωρίδες, μερικές από τις οποίες είναι πλούσια διακοσμημένες. Μέσα στους θαλάμους βρέθηκαν αποτεφρωμένα οστά, καθώς και μενταγιόν με χάντρες.
Σύμφωνα με το VintageNews, καταλαμβάνει έκταση ενός στρέμματος, κατασκευάστηκε με 200.000 τόνους βράχου, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από τη γύρω περιοχή, ενώ γρανίτες και χαλαζιακές πέτρες μεταφέρθηκαν από πιο απομακρυσμένα μέρη.
Η πέτρα εισόδου και κάποιες από τις άλλες πέτρες θεωρούνται εξαιρετικά ολοκληρωμένα κομμάτια γλυπτικής, τα οποία θεωρούνται ως μερικά από τα καλύτερα επιτεύγματα της ευρωπαϊκής νεολιθικής τέχνης.
Μια από τις πιο εντυπωσιακές πτυχές του Newgrange είναι ότι φαίνεται να είναι αστρονομικά προσανατολισμένη. Κάθε χρόνο, το πρωί του χειμερινού ηλιοστασίου, η συντομότερη ημέρα του έτους, το ηλιακό φως διεισδύει στο πέρασμα και φωτίζει το δάπεδο του θαλάμου.
Καθώς ο ήλιος ανεβαίνει ψηλότερα, η ακτίνα διευρύνεται μέσα στο θάλαμο έτσι ώστε ολόκληρο το δωμάτιο να φωτίζεται έντονα.
Αυτός ο φυσικός φωτισμός διαρκεί 17 λεπτά, αρχίζοντας γύρω στις 9 το πρωί.
Η ακρίβεια του Newgrange ως συσκευή εντοπισμού του χρόνου είναι καταπληκτική, όταν κάποιος λαμβάνει υπόψη ότι χτίστηκε 500 χρόνια πριν από τις Μεγάλες Πυραμίδες.
Το ερώτημα ποιος το έκτισε και γιατί, παραμένει αναπάντητο από τους αρχαιολόγους, καθώς τα όποια συμπεράσματα θα ήταν αυθαίρετα, αφού δεν υπάρχουν στοιχεία και αποδείξεις για την κοινωνία εκείνης της εποχής και τη διαστρωμάτωσή της.
