Τα deepfake είναι η νέα τεχνολογία που με τα πιο απλά λόγια κάνει τα fake news να μοιάζουν παιχνιδάκι.
Πλέον υπάρχουν όλα εκείνα τα τεχνολογικά εργαλεία για να παραχθούν deepfakes, δηλαδή ηχητικά ή βίντεο, όπου κάποιος εμφανίζεται να λέει ή να κάνει πράγματα που ουδέποτε είπε ή έκανε.
Μάλιστα φαίνεται τόσο αληθινό το βίντεο που κανείς δεν μπορεί να καταλάβει αν είναι deepfake ή όχι.
Η ηθοποιός Scarlett Johansson ήταν από τους πρώτους που το κατάλαβαν όταν την εμφάνισαν σε ψεύτικα πορνογραφικά βίντεο που τα είδαν εκατομμύρια θεατές. Το ίδιο συνέβη και με την Ολλανδή τηλεοπτική παρουσιάστρια Dionne Stax.
Στο διαδίκτυο έχουν ήδη εμφανισθεί fake videos των Ομπάμα και Τραμπ.
Τι είναι το deepfake
Προέρχονται από τη λέξη «deep = βαθιά» από τη «βαθιά μάθηση» και «fake = ψεύτικο»». Η βαθιά μάθηση είναι μια προηγμένη μέθοδος Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) που χρησιμοποιεί πολλαπλά επίπεδα αλγορίθμων μηχανικής εκμάθησης για την εξαγωγή δυνατοτήτων προοδευτικά υψηλότερου επιπέδου από μη δομημένα δεδομένα – όπως το ανθρώπινο πρόσωπο.
Για παράδειγμα, ένα AI μπορεί να συλλέξει δεδομένα σχετικά με τις φυσικές σας κινήσεις. Αυτά τα δεδομένα μπορούν στη συνέχεια να υποβληθούν σε επεξεργασία προκειμένου να δημιουργηθεί ένα βίντεο deepfake μέσω ενός GAN (Generative Adversarial Network). Αυτό είναι ένα άλλο είδος εξειδικευμένου συστήματος μηχανικής μάθησης. Δύο νευρωνικά δίκτυα χρησιμοποιούνται για να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την εκμάθηση των χαρακτηριστικών ενός σετ εκπαίδευσης (για παράδειγμα, φωτογραφίες προσώπων) και στη συνέχεια για τη δημιουργία νέων δεδομένων με τα ίδια χαρακτηριστικά (νέες «φωτογραφίες»).
Για το φαινόμενο των deep fake βίντεο και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι χρήστες των social media, μίλησαν στην εκπομπή MEGA Stories ο marketing technologist Νίκος Κανέλλης και ο πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας, Μανώλης Σφακιανάκης.
«Τα deep fake είναι ο συνδυασμός του deep learning και του fake, είναι ουσιαστικά τεχνητή νοημοσύνη, όπου αλλάζει το πρόσωπο του ενός ανθρώπου με τον άλλο» σημείωσε ο κ. Κανέλλης.
Όπως τόνισε ο κ. Σφακιανάκης, το πρώτο deep fake βίντεο δημιουργήθηκε με τη βοήθεια αλγορίθμων και νευροζωνικών δικτύων, σε συνδυασμό με τεχνητή νοημοσύνη.
«Για να κατανοήσουμε τι σημαίνει τεχνητή νοημοσύνη, θα πρέπει να φανταστούμε έναν άνθρωπο να δείχνει ένα “μονοπάτι” σε ένα υπολογιστή και αυτός να μαθαίνει μόνος του. Κατά πόσο οι εντολές και τα “μονοπάτια” που θα δείξει κάποιος είναι κακόβουλα, είναι στο χέρι του» συμπλήρωσε ο Νίκος Κανέλλης.
«Το deep fake μπορούμε να το “φτιάξουμε” και στην Ελλάδα. Μέχρι σήμερα όμως δεν έχει σημειωθεί κάποια ενέργεια με deep fake σε εγκληματικό επίπεδο» πρόσθεσε ο Μανώλης Σφακιανάκης.
«Μόλις τα deep fake αρχίσουν να εξαπλώνονται στην Ευρώπη, θα υπάρξουν περιπτώσεις και στην Ελλάδα» υπογράμμισε ο πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας, υπογραμμίζοντας ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για την τιμωρία κάποιου που χρησιμοποιεί deep fake βίντεο.
Θάλεια Ματίκα: Τρέμω ότι κάποιος μπορεί να φτιάξει deep fake βίντεο με το πρόσωπό μου
Η δημοφιλής ηθοποιός και σκηνοθέτης αναφέρθηκε στην αντίδρασή της αν δει τον εαυτό της σε ένα deep fake βίντεο, λέγοντας: «Εξαρτάται από το βίντεο. Μπορεί να γελάσω αν έχει κωμική χροιά, αλλά αν πρόκειται για κάτι κακό, τρέμω. Δεν το ακούω ευχάριστα».
«Αν είναι κάτι απολύτως ρεαλιστικό, υποτίθεται homemade βίντεο, εκεί τα πράγματα σκληραίνουν και είναι δύσκολο να το αντιστρέψεις. Μπορεί να πιστεύουν ότι έχει διαρρεύσει από σένα» πρόσθεσε η Θάλεια Ματίκα, τονίζοντας πως σε αυτή την περίπτωση η αγωνία της είναι αν τα παιδιά της έρθουν μπροστά σε αυτό το θέαμα.
Παράλληλα, τόνισε πως ο φόβος για τα deep fake βίντεο είναι αν χρησιμοποιηθούν για να διαμορφώσουν για να επηρεάσουν την ανθρωπότητα, από ηγέτες, πολιτικούς, τραπεζίτες κ.α.
