Ο ιστορικός αναθεωρητισμός τις τελευταίες δεκαετίες υπηρετείται με διαφορετικά ερμηνευτικά και εκφραστικά εργαλεία, αλλά ανέκαθεν η πιο διεισδυτική διάστασή του είναι οι καλλιτεχνικές δημιουργίες και δη ο κινηματογράφος. Και για να μιλήσουμε με όρους πολιτικής επικοινωνίας, η προπαγάνδα ή κατασκευή της μιας δημόσιας εικόνας βρίσκει την καλύτερη έκφρασή της στη fiction εκδοχή της. Ο λόγος γι’ αυτή τη θεωρητική εισαγωγή είναι η καλογυρισμένη, κυρίως λόγω casting και επιλογής χώρου των γυρισμάτων, ταινία «Μόναχο – Στα Πρόθυρα του Πολέμου» (Munich – The Edge of War), που προβάλλεται στο Netflix, και έκανε πρεμιέρα στο BFI London Film Festival, τον περασμένο Οκτώβριο.
Η θέαση του σκηνοθέτη Christian Schwochow, που βασίστηκε στο μυθιστόρημα «Μόναχο» του Robert Harris, με έναν εντελώς έξυπνο και ευέλικτο τρόπο ισορροπεί ανάμεσα στην ιστορία και τη μυθοπλασία, καταλήγοντας να φιλοτεχνήσει μια αγιογραφία του Βρετανού πρωθυπουργού Νέβιλ Τσάμπερλεν, που στο όνομα της «Πολιτικής του Κατευνασμού» (Appeasement Policy), που κληρονόμησε από τον προκάτοχό του Στάνλεϊ Μπάλντουιν, υπογράφει τη συμφωνία που παραχωρούσε εδάφη της Τσεχοσλοβακίας στη Γερμανία και συγκεκριμένα τη Σουδητία. Μάλιστα, έχει μείνει στην ιστορία η φράση του με την οποία ανακοίνωσε την υπογραφή της Συμφωνίας του Μονάχου το 1938, «Peace for our time» («Ειρήνη στην εποχή μας»), θέλοντας να δείξει ότι η ρεαλιστική πολιτική (Realpolitik) αφορούσε στo «δόγμα»: αναβολή του πολέμου και μετά βλέπουμε.
Οι εξαιρετικές ερμηνείες, εκτός από έναν λίγο κατώτερο των περιστάσεων διαπληκτισμό μέσα στο αυτοκίνητο σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές για την εξέλιξη της υπόθεσης, των George MacKay (1917) και Jannis Niewöhner, καθώς και αυτές του Τζέρει Άιρονς στον ρόλο του Τσάμπερλεν και του Ούλριχ Μάθις στον ρόλο του Χίτλερ παραπλανούν τον θεατή, αφού μόνο οι δύο τελευταίοι είναι ιστορικά πρόσωπα και μάλιστα τα κορυφαία, που συμμετείχαν στη Διάσκεψη του Μονάχου. Ένα επιπλέον στοιχείο που αποπροσανατολίζει είναι ότι τα γυρίσματα έγιναν στο κτίριο που έλαβε χώρα πραγματικά χώρα η διάσκεψη του Μονάχου το 1938, φέρνοντας το σενάριο πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Ειδικά για το τελευταίο, που και κατά την άποψή μας είναι σημαντικό, ο συγγραφέας Ρόμπερτ Χάρις δήλωσε ότι «Νομίζω ότι ένας από τους θριάμβους της ταινίας είναι το πόσο μεγάλο μέρος της γυρίστηκε στο κτίριο όπου έλαβε χώρα η διάσκεψη του Μονάχου». Και πρόσθεσε ότι «Επειδή δεν μπορούσες να το εφεύρεις αυτό, ένας καλλιτεχνικός διευθυντής δεν θα μπορούσε να ανακατασκευάσει αυτό το εξαιρετικό κτίριο. Τελειώθηκε το 1937, νομίζω, και πολύ δημιουργία του ίδιου του Χίτλερ. Και έτσι, μια από τις σπουδαίες στιγμές της ταινίας είναι όταν δείτε όλους να κάθονται σε αυτό το υπέροχο δωμάτιο και συνειδητοποιείτε ότι πρέπει να ήταν έτσι».
Ωστόσο, παρά την πραγματικότητα που ίσχυε και την οποία προσπαθεί να αποκαλύψει ο Γερμανός διπλωμάτης Πάουλ φον Χάρτμαν (Jannis Niewöhner) στον φίλο του από τα φοιτητικά του χρόνια στην Οξφόρδη και «μέλος» της βρετανικής αποστολής στο Μόναχο Χιου Λέγκατ (George MacKay), και με τη σειρά του αυτός στον Τσάμπερλεν, η ταινία τελικά παρουσιάζει ως την ενδεδειγμένη λύση τη στάση του Βρετανού πρωθυπουργού, αλλά προχωράει κι ένα βήμα πιο πέρα όταν πριν τους τίτλους τέλους αναφέρεται ότι η Βρετανία με αυτή τη συμφωνία πρόλαβε και προετοιμάστηκε για τον πόλεμο. Στην πραγματικότητα όμως και ο Τσάμπερλεν διαψεύστηκε αφού μετά από έξι μόνο μήνες η Ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στην Πράγα και τα βρετανικά στρατεύματα απέτυχαν να αποτρέψουν την εισβολή των Ναζί στη Νορβηγία…
