Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι μία από τις σημαντικότερες και πιο πολυσυζητημένες προσωπικότητες της νεώτερης Ελλάδας με παγκόσμιο κύρος.
Τα τραγούδια του έχουν μείνει στην ιστορία και έχουν τα έχουν τραγουδήσει πλήθος κόσμου, από το Πολυτεχνείο, μέχρι τους Κούρδους αντάρτες στη Συρία.
Με αφορμή το τεράστιο έργο που έχει δημιουργήσει, ακολουθούν 10 πράγματα που οφείλεις να γνωρίζεις για τον τεράστιο συνθέτη:
1. Καταγωγή
Ο Μίκης Θεοδωράκης αν και Κρητικός στη καταγωγή, γεννήθηκε στην Χίο, ενώ πέρασε τα παιδικά του χρόνια μεταξύ Μυτιλήνης, Ιωαννίνων, Αργοστολίου, Πάτρας, Πύργου και (κυρίως) Τρίπολης, λόγω των συνεχών μεταθέσεων του πατέρα του, που ήταν ανώτερος δημόσιος υπάλληλος.
2. Πρώτο μουσικό έργο
Ο ίδιος είχε δείξει από μικρός πως έχει έφεση στις τέχνες, καθώς σε ηλικία 12 χρόνων συνέθεσε το πρώτο μουσικό του έργο.
Μάλιστα, όταν ήταν 17 ετών δωσε το πρώτο του ρεσιτάλ στην Τρίπολη με το δικό του έργο «Κασσιανή».
3. Λαϊκός ήχος και ποίηση
Αν κάτι διακρίνει το έργο του Μίκη Θεοδωράκη είναι το γεγονός πως κατάφερε και «πάντρεψε» τον λαϊκό ήχο με την ποίηση.
Ο μεγάλος συνθέτης μελοποίησε τα πρώτα οκτώ ποιήματα από τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου το 1958, ενώ το 1960 θα ηχογραφηθούν για πρώτη φορά με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση.
Τότε, είναι η εποχή, που ο Θεοδωράκης περνάει στο χώρο του τραγουδιού και «παντρεύει» τους λαϊκούς ρυθμούς, τα λαϊκά όργανα, τους λαϊκούς τραγουδιστές και την ποίηση των κορυφαίων εκπροσώπων της γενιάς του ’30 (Σεφέρης, Ελύτης, Ρίτσος κ.ά.).
Από τα έργα του εκείνης της περιόδου ξεχωρίζουν τα: «Αρχιπέλαγος», «Πολιτεία Α’ και Β’», «Επιφάνεια», «Μαουτχάουζεν», «Άξιον Εστί».
4. «Ζορμπάς» και συρτάκι
Η σκηνή με τον Άντονι Κουίν να χορεύει συρτάκι στην ταινία «Ζορμπάς» του Μιχάλη Κακογιάννη, αν κάπου οφείλει την επιτυχία της, είναι σε δύο άτομα.
Πρώτα στον Γιώργο Προβιά που δημιούργησε τον χορό, καθώς ο χορός συρτάκι, δεν είναι κάποιος παλιός Ελληνικός παραδοσιακός χορός, αλλά εμπεριέχει στοιχεία από παραδοσιακούς ελληνικούς χορούς, όπως το χασαποσέρβικο και χασάπικο.
Έπειτα, η διάσημη σκηνή οφείλει την επιτυχία της και στον Μίκη Θεοδωράκη, που συνέθεσε την μουσική.
Συγκεκριμένα, το κομμάτι είχε κυκλοφορήσει και σε single, μαζί με το «Στρώσε το στρώμα σου», από την RCA Victor. Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα κομμάτια του Έλληνα συνθέτη και έχει συμπεριληφθεί σε πολλούς compilation δίσκους του.
Το κομμάτι μετά την κυκλοφορία της ταινίας έγινε δημοφιλές παγκοσμίως και διασκευάστηκε ή ερμηνεύτηκε από μουσικούς διαφόρων ειδών και εθνικότητας. Μερικές από αυτές τις διασκευές κατάφεραν να εισέλθουν και σε διάφορα charts.
5. Ενασχόληση με την πολιτική
Αν κάτι διακρίνει το έργο του Μίκη Θεοδωράκη, είναι η ενασχόληση με την πολιτική.
Ο κορυφαίος συνθέτης το 1943 εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα και συνεχίζει τις μουσικές του σπουδές, με δάσκαλο τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Ταυτόχρονα, αναπτύσσει αντιστασιακή δράση, μέσα από τις τάξεις της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ.
Τότε, θα συλληφθεί από τους Ιταλούς και στη φυλακή θα γνωρίσει το έργο του Μαρξ.
Επίσης, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949) θα εξοριστεί πρώτα στην Ικαρία και στη συνέχεια στη Μακρόνησο. Οι πολιτικές του διώξεις δεν ανακόπτουν το δημιουργικό του έργο.
Με την επιβολή της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 ξεκινήσει ένας νέος κύκλος διώξεων και εξοριών για τον συνθέτη, που τελείωσε το 1970 με την αμνηστία που του χορηγήθηκε, ύστερα από διεθνή κατακραυγή και προσπάθειες προσωπικοτήτων, όπως ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ο Λέοναρντ Μπερνστάιν, ο Χάρι Μπελαφόντε, ο Άρθουρ Μίλερ και ο Χανς Άισλερ.
Έφυγε στο εξωτερικό και έδωσε δεκάδες συναυλίες εναντίον των συνταγματαρχών, που τον έκαναν παντού γνωστό ως σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.
6. «Καραμανλής ή τανκς»
Κατά την διάρκεια της Μεταπολίτευσης ο Μίκης Θεοδωράκης ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική, ενώ έθεσε το περίφημο δίλημμα «Καραμανλής ή τανκς».
Μάλιστα, εκλέχθηκε βουλευτής (2 φορές με το ΚΚΕ και δύο φορές με τη Νέα Δημοκρατία) κι έγινε υπουργός στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Παράλληλα, ξεκίνησε με τον τούρκο μουσικό Ζουλφί Λιβανελί μία προσπάθεια προσέγγισης ανάμεσα στους λαούς της Ελλάδας και της Τουρκίας.
7. Υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων
Ο Θεοδωράκης το 1978 ήταν υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων με την στήριξη του ΚΚΕ.
Τότε, ήρθε τρίτος με ποσοστό 16,32%, πίσω από τον κυβερνητικό Γιώργο Πλυτά και τον Δημήτρη Μπέη που εξελέγη στον β’ γύρο.
8. Βραβείο Ειρήνης Λένιν
To 1983 ο Μίκης Θεοδωράκης έλαβε το Βραβείο Ειρήνης Λένιν από την ΕΣΣΔ.
Επιπλέον, το 2000 έφτασε έως την βραχεία λίστα για το Νόμπελ Ειρήνης.
9. «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου»
Το πασίγνωστο τραγούδι «Αν θυμηθείς τ’ όνειρό μου», του Μίκη Θεοδωράκη, ηχογραφήθηκε από τους Beatles ως «The Honeymoon Song» τον Ιούλιο του 1963, στην διάρκεια ραδιοφωνικής εκπομπής του BBC.
10. Το έργο του
Το έργο του Μίκη Θεοδωράκη εκτός από πασίγνωστα τραγούδια, περιλαμβάνει συμφωνική μουσική, ορατόρια, όπερες, μπαλέτα, μουσική δωματίου, χορωδιακά, μουσική για θεατρικές παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες.
