«Ο καθορισμός των θαλάσσιων συνόρων της Κύπρου με την Ελλάδα βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη των τακτικών συζητήσεων Λευκωσίας και Αθήνας. Δημόσιες ανακοινώσεις για το θέμα θα γίνουν μόνο την κατάλληλη στιγμή και εφόσον κριθεί ότι αυτό εξυπηρετεί εθνικούς στόχους και επιδιώξεις».
Τα παραπάνω τονίζει σε βαρυσήμαντη συνέντευξή του ο υπουργός Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης στο iEidiseis.
Η Κυπριακή Δημοκρατία την αντιμετωπίζει θετικά ακριβώς διότι στηρίζουμε την επίλυση προβλημάτων μέσω διαλόγου. Δεν θεωρούμε ότι υπάρχει άλλη επιλογή
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης μιλάει, επίσης, για την πρόσφατη πρωτοβουλία Μέρκελ για τον ελληνοτουρκικό διάλογο και αν αυτή απευθύνεται και στην Κυπριακή Δημοκρατία, για το είδος της συνδρομής που αναμένει η Λευκωσία από την ΕΕ στις τουρκικές προκλήσεις στον τομέα των γεωτρήσεων, αλλά και στις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού.
– Η πρωτοβουλία της Καγκελαρίου Άγγελας Μέρκελ για ελληνοτουρκικό διάλογο απευθύνεται και προς την Κυπριακή Δημοκρατία κύριε υπουργέ; Και πώς την κρίνετε;
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει αποδείξει στην πράξη, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και στην περιοχή της, ότι στηρίζει και προωθεί το διάλογο και τη συνεργασία.
Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν, και σε ότι αφορά την όποια πρωτοβουλία που στόχο έχει να επιλύσει τα προβλήματα στις σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας, η Κυπριακή Δημοκρατία την αντιμετωπίζει θετικά ακριβώς διότι στηρίζουμε την επίλυση προβλημάτων μέσω διαλόγου. Δεν θεωρούμε ότι υπάρχει άλλη επιλογή.
Όσον αφορά τώρα την Κυπριακή Δημοκρατία, αποκλειστική αρμοδιότητα για διαπραγμάτευση θεμάτων που άπτονται των κυριαρχικών της δικαιωμάτων έχει η ίδια η Κυπριακή Δημοκρατία. Ειδικότερα σε σχέση με ζητήματα που αφορούν την άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων στις θαλάσσιες ζώνες της, θα πρέπει να υπενθυμίσω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει απευθύνει σε δυο περιπτώσεις μάλιστα πρόσκληση στην Τουρκία για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης και της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982. Αυτη είναι και κοινή θέση της ΕΕ και των ΚΜ και δεσμεύει όλους. Εφόσον η Τουρκία προβάλλει διαρκώς τον ισχυρισμό ότι ενεργεί με βάση το διεθνές δίκαιο, θα ανέμενε κανείς ότι θα αποδεχόταν την πρόσκληση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων αποτελεί το μέλλον της Κύπρου. Δεν εξυπηρετεί κανένα μακροπρόθεσμα, και πρωτίστως τους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, οι οποίοι επωμίζονται το κόστος της συνεχιζόμενης διαίρεσης και κατοχής
-Η Κυπριακή Δημοκρατία τι συνδρομή αναμένει από την ΕΕ στις προκλήσεις που δέχεται από την Τουρκία στο θέμα των γεωτρήσεων;
Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι, ειδικότερα στη δική μας περίπτωση, δεν μπορώ να φανταστώ ποιες θα ήταν οι δυνατότητες αντίδρασής μας αν η Κύπρος δεν ήταν μέλος της ΕΕ. Από την αρχή είχαμε αναφέρει, ότι η αντιμετώπιση των τουρκικών προκλήσεων θα γίνει με πολιτικοδιπλωματικά, νομικά και οικονομικά μέσα, αξιοποιώντας κατά κύριο λόγο την ιδιότητά μας ως μέλος της ΕΕ.
Η Κυπριακή Δημοκρατία, ως κράτος μέλος της ΕΕ το οποίο αντιμετωπίζει μια τόσο σοβαρή εξωτερική απειλή η οποία επηρεάζει τόσο τα δικά μας συμφέροντα όσο και της ίδιας της ΕΕ, αναμένει την έμπρακτη στήριξη και αλληλεγγύη των εταίρων της. Η πολιτική κατευνασμού κατά της Τουρκίας έχει δοκιμαστεί και έχει αποτύχει, αφού όπως αποδεικνύουν τα γεγονότα, η Τουρκία ερμηνεύει τη στάση αυτή ως ενθάρρυνση στις παράνομες και προκλητικές της ενέργειες.
Θα πρέπει την ίδια στιγμή να αναφέρω ότι σε δύο περιπτώσεις οι εταίροι μας στην ΕΕ ανταποκρίθηκαν, στην πρώτη φάση με πολιτικά, οικονομικά και διπλωματικά μέτρα και στη συνέχεια με στοχευμένα μέτρα, δηλαδή κυρώσεις κατά φυσικών ή/και νομικών προσώπων που είναι υπεύθυνα ή εμπλέκονται στις παράνομες ενέργειες. Το πιο σημαντικό από τις αποφάσεις είναι ότι η ΕΕ στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία ότι οι ενέργειές της είναι καταδικαστέες, ενώ αποτελεί και μήνυμα προς όλους όσοι εμπλέκονται σε αυτές τις παράνομες ενέργειες, ότι οι πράξεις τους έχουν συνέπειες.
Εργαζόμαστε προκειμένου να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για επανέναρξη διαδικασίας συνομιλιών, από το σημείο που τερματίστηκαν στο Κράνς Μοντανά λόγω της στάσης της Τουρκίας
Την ίδια στιγμή, και επειδή πρέπει να είμαστε απόλυτα ρεαλιστές, η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα στρατηγικής σημασίας, με σημαντική γεωγραφική θέση και στενούς οικονομικούς δεσμούς με πολλούς, μεταξύ των οποίων και κρατών της ΕΕ. Αξιοποιεί τη θέση και την ισχύ της και βλέπουμε πως εργαλειοποιεί για παράδειγμα ακόμη και τον ανθρώπινο πόνο με τους μετανάστες. Σε ένα άναρχο διεθνές σκηνικό λοιπόν, δεν είναι εύκολο ή αυτονόητο ότι μπορούν να επιτευχθούν συλλογικές καταδίκες και μέτρα κατά της Τουρκίας. Με την επιβολή περιοριστικών μέτρων από την ΕΕ κατά της Τουρκίας ξεφύγαμε από τις μονομερείς καταδίκες που είναι περιορισμένης ισχύς και αποτελεσματικότητας. Αυτό που έχει σημασία είναι τόσο οι καταδίκες όσο και τα όποια μέτρα να είναι συλλογικά, από την ΕΕ και τα 27 κράτη μέλη στο σύνολό τους. Με αυτό τον τρόπο, που είναι βεβαίως πολύ πιο δύσκολος στο να επιτευχθεί διότι απαιτεί συναίνεση όλων, το κόστος που δημιουργείται δεν είναι αμελητέο.
Η προσπάθεια είναι τα μέτρα της ΕΕ να ενισχύονται αναλόγως εξελίξεων ώστε να είναι αποτρεπτικά. Δηλαδή, όσο κλιμακώνει η Τουρκία τις προκλητικές, παράνομες ενέργειες της, να κλιμακώνονται και τα συλλογικά μέτρα της ΕΕ. Στο Συμβούλιο των ΥΠΕΞ στις 13/7, κάναμε ακόμα ένα βήμα προς την ορθή κατεύθυνση με την εντολή των 27 προς την ΕΥΕΔ για ετοιμασία επιλογών για τομεακά μέτρα. Σίγουρα η προσπάθεια συνεχίζεται και παρά τις όποιες διαφορετικές προσεγγίσεις πρέπει αναμφίβολα και η ΕΕ να πράξει περισσότερα. Στο τέλος της ημέρας, εξάλλου, διακυβεύονται όπως έχω αναφέρει και δικά της συμφέροντα, δικές τις στρατηγικές επιδιώξεις που αγγίζουν τη διεθνή της υπόσταση, τον ρόλο της στα διεθνή και περιφερειακά δρώμενα ενώ ταυτόχρονα απειλείται και η ίδια η αξιοπιστία της.
Αυτό που έχει σημασία είναι τόσο οι καταδίκες όσο και τα όποια μέτρα να είναι συλλογικά, από την ΕΕ και τα 27 κράτη μέλη στο σύνολό τους. Με αυτό τον τρόπο, που είναι βεβαίως πολύ πιο δύσκολος στο να επιτευχθεί διότι απαιτεί συναίνεση όλων, το κόστος που δημιουργείται δεν είναι αμελητέο
-Εκτιμάτε πως είναι ώριμες οι συνθήκες για υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας; Μπορεί να γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα;
Ο καθορισμός των θαλάσσιων συνόρων της Κύπρου με την Ελλάδα βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη των τακτικών συζητήσεων Λευκωσίας και Αθήνας. Δημόσιες ανακοινώσεις για το θέμα θα γίνουν μόνο την κατάλληλη στιγμή και εφόσον κριθεί ότι αυτό εξυπηρετεί εθνικούς στόχους και επιδιώξεις.
-Τι πιθανότητες δίνετε για επανέναρξη του διαλόγου για επίλυση του Κυπριακού μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα; Τι προϋποθέσεις πρέπει να υπάρξουν και ποια είναι η βάση εκκίνησης τυχόν επανέναρξης των συνομιλιών;
Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η παρούσα κατάσταση πραγμάτων αποτελεί το μέλλον της Κύπρου. Δεν εξυπηρετεί κανένα μακροπρόθεσμα, και πρωτίστως τους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, οι οποίοι επωμίζονται το κόστος της συνεχιζόμενης διαίρεσης και κατοχής.
Παρά το γεγονός ότι οι κλιμακούμενες προκλήσεις της Τουρκίας δεικνύουν και τις πραγματικές προθέσεις της σε ότι αφορά την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος, η πλευρά μας παραμένει αταλάντευτα προσηλωμένοι προς αυτή την κατεύθυνση. Εργαζόμαστε προκειμένου να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για επανέναρξη διαδικασίας συνομιλιών, από το σημείο που τερματίστηκαν στο Κράνς Μοντανά λόγω της στάσης της Τουρκίας.
Η προσπάθεια είναι τα μέτρα της ΕΕ να ενισχύονται αναλόγως εξελίξεων ώστε να είναι αποτρεπτικά. Δηλαδή, όσο κλιμακώνει η Τουρκία τις προκλητικές, παράνομες ενέργειες της, να κλιμακώνονται και τα συλλογικά μέτρα της ΕΕ
Πάντοτε σε περιόδους παρατεταμένης στασιμότητας όπως η σημερινή η οποία επίσης χαρακτηρίζεται από αυξημένη προκλητική συμπεριφορά από μέρους της Τουρκίας, είναι φυσιολογικό να δημιουργείται κάποια απαισιοδοξία. Παρόλα αυτά είμαστε απόλυτα δεσμευμένη στο στόχο της λύσης, παρά τις όποιες δυσκολίες που δημιουργεί η τουρκική προκλητικότητα. Όπως προανέφερα, δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Το ζητούμενο στην παρούσα φάση είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες έτσι ώστε όταν επαναρχίσουν οι συνομιλίες να υπάρχουν πραγματικές προοπτικές θετικής κατάληξης.
