Δεν ξημέρωσε καλά για τους ημέτερους ερευνητές των εκλογικών διαθέσεων των ψηφοφόρων, η Δευτέρα 15 Μαΐου 2023: οι ομότεχνοί τους στην Τουρκία δεν έχουν τρόπο να κρυφτούν. Απέτυχαν στις προβλέψεις και τις εκτιμήσεις του εκλογικού αποτελέσματος.
Οι ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν μπορούν να σώσουν την τιμή του ενδόξου σώματος των δημοσκόπων. Τελικά, οι μόνοι που δεν μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστοι στη μελέτη και πρόγνωση εκλογικής συμπεριφοράς, είναι όσοι εμφανίζονται ως ειδικοί.
Επί μήνες τα γκάλοπ στη γειτονική χώρα προέβλεπαν με -ενίοτε και συντριπτικές- διάφορες την επικράτηση του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου επί του Ταγίπ Ερντογάν.
Ακόμη και μετά την απόσυρση του Μουχαρέμ Ιντζέ οι δημοσκοπικές αναλύσεις κατηύθυναν τη μεγάλη πλειοψηφία των υποστηρικτών του, προς τον αντίπαλο του Τούρκου προέδρου.
Αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις, ως και την παραμονή των εκλογών, προεξοφλούσαν την επικράτηση Κιλιτσντάρογλου με άνεση. Υπήρξαν και μετρήσεις που πιθανολογούσαν την ανάδειξή του στην προεδρία από τον πρώτο γύρο.
Στις ελάχιστες περιπτώσεις που κάποιες έρευνες έδειξαν προς τον Ερντογάν, η διαφορά δεν ξεπερνούσε τις δυο μονάδες και δεν είχε ληφθεί σοβαρά υπόψη από τα ισχυρά ΜΜΕ της γειτονικής χώρας.
Ακόμη και οι μετρήσεις που έδειχναν την τάση του κυβερνώντος κόμματος να καλύψει τη διαφορά -που είχε επηρεαστεί και από την καταστροφή των σεισμών- υποτιμήθηκαν και η κυρίαρχη άποψη προεξοφλούσε αλλαγή σκηνικού.
Καθ’όλη τη διάρκεια το Απριλίου, ο Ερντογάν εμφανιζόταν να υπολείπεται δημοσκοπικά του αντιπάλου του, με περισσότερες από πέντε μονάδες. Αλλά το πραγματικό αποτέλεσμα ήταν ακριβώς το αντίστροφο.
Οι Τούρκοι δημοσκόποι πήραν στον λαιμό τους αναλυτές και πολιτικούς παρατηρητές, ακόμη και στην Αθήνα, που άρχισαν να περιγράφουν την «επόμενη μέρα» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις χωρίς τον Σουλτάνο.
Η νέα δημοσκοπική αστοχία, στην Τουρκία αυτή τη φορά, θέτει και στην Ελλάδα επί τάπητος το ζήτημα, αν όχι της επιστημονικής επάρκειας των μετρήσεων, σίγουρα της υπερβάλλουσας προβολής τους στην επικαιρότητα ως μηχανισμού εκτίμησης του εκλογικού αποτελέσματος.
Ειδικά τα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ αντιμετωπίζουν τις δημοσκοπήσεις -που δείχνουν διαρκώς προβάδισμα της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη- χωρίς την παραμικρή διάθεση κριτικής αξιολόγησης και χωρίς αξίωση για διαφάνεια.
Ό,τι ανακοινώσει μια εταιρία λαμβάνεται ως «θέσφατο», η επιστημονική της επάρκεια θεωρείται δεδομένη, οι προθέσεις ουδέτερες και οι ενδεχόμενες οικονομικές επιχειρηματικές συναλλαγές της με την κυβέρνηση και το κράτος παραβλέπονται.
Τα περισσότερα ΜΜΕ αναπαράγουν τα «ευρήματα» των εταιριών κατά τρόπο που υπερβαίνει την εκτίμηση των διαθέσεων της κοινής γνώμης σε μια δεδομένη στιγμή και απολήγει σε προσπάθεια επηρεασμού, διαμόρφωσης του αποτελέσματος και μετατροπής των δημοσκοπήσεων σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες.
Δεν λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της περιρρέουσας κοινωνικής ατμόσφαιρας, οι ορατές αντιδράσεις των πολιτών στην κυβερνητική πολιτική και τα στοιχεία για την αρνητική κρίση τους που αναφέρονται στις ίδιες δημοσκοπήσεις.
Προκαλεί πάντα εντύπωση το φαινόμενο των ψηφοφόρων που καταδικάζουν την κυβερνητική πολιτική στην πλειοψηφία τους, επιρρίπτουν ευθύνες στην κυβέρνηση για την κατάσταση της χώρας και την όξυνση προβλημάτων σε κρίσιμους τομείς της καθημερινότητας, αλλά στην «πρόθεση ψήφου» φέρνουν το κόμμα που ευθύνεται να… επιβραβεύεται.
Η δημοσκοπική εικόνα της αντιπολίτευσης που φθείρεται περισσότερο από την κυβέρνηση και του Πρωθυπουργού που πρόκειται να ανταμειφθεί στην κάλπη για τα λάθη του, τις αντιλαϊκές επιλογές -αλλά και την προσωπική εμπλοκή του σε θεσμικές εκτροπές, σκάνδαλα και κακοδιαχείριση- δείχνει ότι κάτι δεν πάρει καλά στο βασίλειο της δημοσκοπικής Δανιμαρκίας.
Το μήνυμα από την Τουρκία είναι ότι η συζήτηση για τις εκλογές με βάση δημοσκοπικά ευρήματα, τείνει να γίνει αστεία υπόθεση.
