Μια ατζέντα, για τους αντιπάλους του κρυφή και με έντονο άρωμα νεοφιλελευθερισμού, έχει στο συρτάρι του ο Κυριάκος Μητσοτάκης που εμφανίζεται έτοιμος, εάν ο ελληνικός λαός του δώσει εντολή διακυβέρνησης, να ανατρέψει πολλά από όσα γνωρίζαμε δεκαετίες τώρα στο πεδίο των εργασιακών και ασφαλιστικών σχέσεων εργαζομένων και εργοδοτών.
Τα όσα είπε χθες για την 7μερη εργασία, στο πλαίσιο της διακαναλικής συνέντευξης τύπου που παραχώρησε, ήταν άκρως αποκαλυπτικά για όσα έχει κατά νου να εφαρμόσει εάν και εφόσον η ΝΔ γίνει κυβέρνηση. Κυρίως όμως έδειξε ότι έχει μια ατζέντα, η οποία πλέον δεν κρύβεται και εάν κανείς αποκωδικοποιήσει και διαβάσει ή τον ακούσει προσεκτικά έχει πλήρη εικόνα του προγράμματός του, το οποίο στηρίζεται από μια νέα φουρνιά συνεργατών του, αλλά συναντά και την διστακτικότητα και τον προβληματισμό πολλών στελεχών και βουλευτών της ΝΔ.
Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά από όσα λέει στο προγραμματικό πεδίο δεν έχουν –όπως παλαιότερα άλλα προγράμματα- την έγκριση του συνεδρίου του κόμματος, ενώ καταγράφονται στο παρασκήνιο πολλές αντιδράσεις.
«Μερικές φορές το να δώσεις σε μία γυναίκα τη δυνατότητα να δουλεύει από το σπίτι της είναι καλό, δεν είναι κακό. Μπορεί να πηγαίνει κόντρα στην παραδοσιακή οκτάωρη εργασία, πέντε μέρες την εβδομάδα αλλά είναι καλό», πρόσθεσε ο Κυρ. Μητσοτάκης και συνέχισε, πυροδοτώντας πόλεμο ανακοινώσεων σε σημείο που και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τον κατηγόρησε ότι έχει σκληρή ατζέντα ΔΝΤ: «Όταν μία επιχείρηση συμφωνεί με τους εργαζόμενους μέσω επιχειρησιακής σύμβασης για να πάει από πενθήμερο σε επταήμερο με τη σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων και με πολύ καλύτερες απολαβές και με αυξημένα δικαιώματα και συμφωνούν τα δύο μέρη, δεν κάνουμε τίποτε άλλο από το να αναγνωρίζουμε ότι είμαστε σε έναν κόσμο που αλλάζει και πρέπει οι εργαζόμενοι, οι επιχειρήσεις και το κράτος να προσαρμοστούν σε αυτή τη νέα πραγματικότητα».
Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο πρόεδρος της ΝΔ δημιουργεί θέμα με την ομιλία του και προκαλεί ερωτηματικά σχετικά με τις πραγματικές του προθέσεις εάν το κόμμα του έρθει στην εξουσία και ο ίδιος γίνει Πρωθυπουργός.
Στην αρχή της πρωθυπουργικής του θητείας ο Αλέξης Τσίπρας τον ρώτησε έθεσε εάν συμφωνεί με την άρση του «νόμου της ζούγκλας» στην αγορά εργασίας: «Θέλω τελικά να σας ρωτήσω», είχε πει, «κύριοι της αντιπολίτευσης: Συμφωνείτε με την αύξηση του κατώτατου μισθού; Ναι ή όχι; Συμφωνείτε με την αποφυγή του λοκ- άουτ; Ναι ή όχι; Συμφωνείτε με τη μη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων; Ναι ή όχι; Συμφωνείτε με την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και της εργασιακής κανονικότητας ή όχι;».
Τότε, ο πρόεδρος της ΝΔ δεν έδωσε απάντηση, αλλά σχεδόν την ίδια περίοδο από το βήμα της συνέλευσης του ΣΕΒ είπε διπλό «όχι» στην επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και την αύξηση του κατώτατου μισθού – δύο πρωτοβουλίες που είχε θέσει ως πρώτη προτεραιότητα η κυβέρνηση για τη μεταμνημονιακή περίοδο.
«Έχουμε κατανοήσει πλήρως», δήλωσε ο Κυρ. Μητσοτάκης, «τις παρενέργειες που προκαλούσε ιδίως στον τομέα της μεταποίησης αλλά και στη διεθνή ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ο συνδυασμός τριών παραγόντων. Της άνευ προϋποθέσεως επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων . Της δυνατότητας μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία και της αρχής της καθολικής υπερίσχυσης των κλαδικών συμβάσεων έναντι των επιχειρησιακών. Αυτό το τρίπτυχο το ξέρετε καλά, καθιστούσε εξαιρετικά άκαμπτη την αγορά εργασίας, σε βάρος των ίδιων των εργαζομένων. Είμαστε αποφασισμένοι να μην επιτρέψουμε αυτές οι ρυθμίσεις να αναβιώσουν με τον τρόπο που τις σχεδιάζει η σημερινή κυβέρνηση».
Το ενδιαφέρον και άκρως ήταν ότι ο πρόεδρος της ΝΔ, αφού χαρακτήρισε «αντιδραστική, αντιαναπτυξιακή και αντιεργατική» την πολιτική που προωθεί η κυβέρνηση για την αγορά εργασίας πρόσθεσε και το δεύτερο έμμεσο «όχι» στην αύξηση του κατώτατου μισθού: «Η μόνη βιομηχανία», είπε, «την οποία υπηρετεί το σχέδιο Τσίπρα- Αχτσιόγλου για επιστροφή στις συλλογικές συμβάσεις, είναι η βιομηχανία των εργατολόγων.
Εκείνη την περίοδο ο Κυρ. Μητσοτάκης συνόψισε το δικό του όραμα για την ανάπτυξη και την εργασία στην ανταλλαγή φοροαπαλλαγών για τους εργοδότες με… stock options για τους εργαζόμενους: «Κάντε εσείς», είπε απευθυνόμενος στους βιομήχανους, «συμμέτοχους τους εργαζόμενους στην επιτυχία σας με stock-options κι εγώ θα είμαι ανοιχτός σε φοροαπαλλαγές. Προσφέρετε εσείς ιδιωτικά ασφαλιστικά προγράμματα ή κάρτες κίνησης στα μέσα μεταφοράς κι εγώ συζητώ τα έξοδα αυτά να εκπίπτουν από την εφορία».
Παλαιότερα μιλώντας για την δια βίου απασχόληση στον ίδιο τομέα, ανέφερε ότι είναι κάτι που μάλλον πια ανήκει στο παρελθόν. «Σήμερα, οι εργαζόμενοι μπορεί να αλλάξουν όχι μόνο δουλειά, αλλά και κλάδους πολλές φορές στον εργασιακό τους βίο» είχε πει και συμπλήρωσε χωρίς ενδοιασμό: «Το κλασικό δυτικό ωράριο 9 με 5, στην ίδια δουλειά, να παίρνει κανείς σύνταξη από την ίδια δουλειά, από αυτήν στην οποία ξεκίνησε, αυτό είναι μάλλον ξεπερασμένο…Για αυτό, η ευελιξία στην αγορά εργασίας και η προώθηση νέων τύπων συμβάσεων απασχόλησης μπορεί να ιδωθεί και ως ευκαιρία αύξησης της απασχόλησης…».
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει μιλήσει δημόσια για μείωση των δαπανών χωρίς να προσδιορίζει από πού θα προέλθουν, αφήνοντας να αιωρείται ότι αυτές θα υπάρξουν από περικοπές στους τομείς της υγείας και της παιδείας. Παλαιότερα τάχθηκε υπέρ της απόλυσης των συμβασιούχων της καθαριότητας και υπέρ της παράδοσης αυτής της νευραλγικής υπηρεσίας των Δήμων σε ιδιώτες εργολάβους. Μιλώντας για το διετές σχέδιο («Εθνική Στρατηγική για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση 2014-2016») είχε πει και το εξής: «Ο δημόσιος τομέας θα εξακολουθήσει και κατά τα επόμενα χρόνια να μειώνεται προς όφελος του ιδιωτικού!».
«Πρέπει και το κάνουν ήδη οι δήμοι να εξερευνήσουν σε μεγαλύτερο βάθος δυνατότητες συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, στο ζήτημα παραδείγματος χάρη της αποκομιδής των απορριμμάτων θα το πω ξεκάθαρα. Εάν η αποκομιδή μπορεί να γίνει πιο φτηνά από τον ιδιωτικό τομέα και καλύτερα από τον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει ο κάθε δήμαρχος να διερευνήσει αυτή τη δυνατότητα» έχει πει μεταξύ άλλων.
Επίσης, έχει αναφερθεί στη διατήρηση του «ένα προς πέντε» αποχωρήσεις προς προσλήψεις στο Δημόσιο –μία μόνο πρόσληψη για πέντε αποχωρήσεις-, ενώ η κυβέρνηση έχει φθάσει στο «ένα προς ένα».
Πριν, ένα μήνα ακριβώς ο πρόεδρος της ΝΔ είχε παραστεί στις εργασίες και μίλησε στην εκδήλωση «Ελλάδα 2021 – Ατζέντα για την ελευθερία και την ευημερία», που διοργάνωσε το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ), παρουσία γνωστών νεοφιλελεύθερων και εκσυγχρονιστών.
Εκεί λοιπόν ανέδειξε σε πολύ μεγάλο βαθμό το προγραμματικό πλαίσιο που θα έχει ως οδηγό μετά τις εκλογές, σε μια σύναξη όπου καταγράφηκε αλληλοεκτίμηση αλλά και ταύτιση απόψεων σε πολλά ιδεολογικοπολιτικά και οικονομικά ζητήματα με πρόσωπα που κινούνται στον νεοφιλεύθερο χώρο.
Η ομιλία του Κυρ. Μητσοτάκη κινήθηκε γύρω από τα εργασιακά, την οικονομία και δη τη φορολογία και τόνισε την ανάγκη ριζικής αλλαγής της οικονομικής πολιτικής, με μείωση της φορολογίας, διευκόλυνση και προσέλκυση των επενδύσεων, καθώς και δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας.
Από το βήμα του ΚΕΦΙΜ τάχθηκε υπέρ της ειλικρινούς σχέσης ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργαζόμενο, της αύξησης του κατώτατου μισθού αλλά σε άμεσο συνδυασμό με την ανάπτυξη και της οικονομικής ελευθερίας, ως βάσης της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών και της γενικότερης κοινωνικής ευημερίας.
Η αποκωδικοποίηση της ομιλίας του όμως ήταν άκρως ενδεικτική για το πρόγραμμά του. Ο πρόεδρος της ΝΔ σημείωσε ότι έχουμε ένα αναποτελεσματικό, αλλά δαπανηρό κράτος που βούλιαξε την οικονομία και που φτωχοποιεί τους πολίτες οδηγώντας τους στο να γίνουν κομματικοί πελάτες έναντι κάποιου επιδόματος». Αυτή η επισήμανση από μόνη της δείχνει και την διάθεση να περικόψει τις δαπάνες προς το Κράτος με ότι αυτό σημαίνει για τις κρατικές δομές, κ.α.
Μάλιστα, ο ίδιος σημείωσε ότι αδιαπραγμάτευτη αρχή παραμένει το ότι αληθινά φιλελεύθερη προοδευτική κοινωνία δεν υφίσταται αν στο πλαίσιο της δεν συνυπάρχουν ταυτόχρονα ο πολιτικός και ο οικονομικός φιλελευθερισμός.
«Με κυνηγητό της ατομικής ιδιοκτησίας ή με φορολογία που λειτουργεί δημευτικά για την παραγωγή, όπως συμβαίνει σήμερα, η πολιτική ελευθερία ατροφεί» τόνισε και συνέχισε: «Το κράτος επιβάλλει μέτρα απ’ τα οποία ο πολίτης προσπαθεί να ξεφύγει με αποτέλεσμα εκείνο να εντείνει τον περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων. Σε ρόλο διωκόμενου, τότε, ο πολίτης επινοεί νέους τρόπους παρανομίας. Προκαλώντας νέα μέτρα. Και αυτή η αλυσίδα οδηγεί, τελικά, στην κοινωνική διάλυση: Το κράτος ξεχνά ότι υπάρχει υπέρ του πολίτη και εκείνος παύει να αισθάνεται μέρος του δημόσιου συνόλου. Το κοινωνικό συμβόλαιο που στηρίζεται όχι μόνο σε τυπικούς νόμους αλλά και σε άγραφούς κανόνες εμπιστοσύνης καταρρέει. Ισχύει, όμως, και το αντίστροφο: Χωρίς πολιτικές ελευθερίες η οικονομική ελευθερία μένει λειψή και στερημένη από πνευματικό περιεχόμενο».
Ο πρόεδρος της ΝΔ είχε δηλώσει παλαιότερα ότι δεν είναι νεοφιλελεύθερος και δεν ξέρει τι πάει να πει αυτός ο όρος, αλλά τότε προσδιόρισε ότι πιστεύει σε ένα κράτος που θα είναι λιτό και αποτελεσματικό και θα σέβεται τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου.
Εάν δει κανείς προσεκτικά και τις προτάσεις του ΚΕΦίΜ που πήγε και μίλησε ο Κυρ. Μητσοτάκης θα διαπιστώσει ένα άκρως νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα που υποστηρίζουν πρόσωπα που ο ίδιος ο πρόεδρος της ΝΔ έχει ως συνομιλητές και εν δυνάμει συνεργάτες.
Ενδεικτικά αναφέρονται: επιδότηση διδάκτρων για την ιδιωτική εκπαίδευση, απλοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων, ενίσχυση της εκπαιδευτικής, διοικητικής και οικονομικής αυτονομίας των σχολικών μονάδων, ιδιωτικά ΑΕΙ, ευελιξία στον τρόπο απασχόλησης και προσέλκυσης ακαδημαϊκού προσωπικού καθώς και στη διαχείριση των πόρων, ισορροπία μεταξύ της προστασίας των εργαζομένων και της επιχειρηματικότητας, ο καθορισμός γενικού κανονικού μέσου εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας 40 ωρών για περίοδο τεσσάρων μηνών5 με εξασφάλιση ημερήσιας ανάπαυσης τουλάχιστον 11 διαδοχικών ωρών με επισήμανση ότι το ημερήσιο ωράριο των εργαζομένων θα μπορεί να αυξομειώνεται όταν ειδικές περιστάσεις το επιβάλλουν, κ.α.
Σε ό,τι αφορά την προειδοποίηση της απόλυσης, καθώς η μακρόχρονη προειδοποιητική περίοδος διαρρηγνύει τον εργασιακό δεσμό, προτείνεται η διάρκειά της να μην υπερβαίνει τους δύο μήνες και να δίνεται στον εργοδότη η δυνατότητα αντί να προειδοποιεί τους εργαζόμενους, να τους απολύει άμεσα καταβάλλοντας τις αμοιβές της περιόδου προειδοποίησης προσαυξημένες με έναν επιπλέον μισθό.
