Οι συζητήσεις γύρω από την ενεργειακή ατζέντα στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ της Πέμπτης (15/12) φαίνεται πως πέρασαν σε… δεύτερη μοίρα, αφού όπως ήταν αναμενόμενο, κυριάρχησε το ζήτημα του QatarGate.
Το σκάνδαλο διαφθοράς, με ένα από τα κεντρικά του πρόσωπα την Εύα Καϊλή, παρουσιάζει μέρα με τη μέρα ραγδαίες εξελίξεις και θα ήταν απίθανο να λείπει από το «μενού» των ηγετών της ΕΕ.
Ωστόσο, καθώς δεν υπάρχει κόμη συμφωνία για την επιβολή ευρωπαϊκού πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν την Κομισιόν να παρουσιάσει τις προτάσεις της.
Αυτό είναι το σύνολο συμπερασμάτων που εγκρίθηκε, με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της ενίσχυσης του συντονισμού.
Τα βασικά συμπεράσματα
Ενέργεια και Οικονομία
14. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των συμπερασμάτων του Οκτωβρίου 2022.
15. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί και καλεί το Συμβούλιο να ολοκληρώσει στις 19 Δεκεμβρίου 2022 τις εργασίες του σχετικά με τις προτάσεις κανονισμού του Συμβουλίου για την ενίσχυση της αλληλεγγύης μέσω του καλύτερου συντονισμού των αγορών φυσικού αερίου, ιδίως μέσω της ενεργειακής πλατφόρμας της ΕΕ, των διασυνοριακών ανταλλαγών φυσικού αερίου και αξιόπιστων κριτηρίων αναφοράς τιμών, κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς για την προστασία των πολιτών και της οικονομίας από υπερβολικά υψηλές τιμές.
16. Ενόψει των επόμενων περιόδων πλήρωσης των αποθηκών και θέρμανσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της ενίσχυσης του συντονισμού. Ειδικότερα, θα πρέπει να συνεχιστούν οι εργασίες στους ακόλουθους άξονες:
α) ταχεία θέση σε λειτουργία της συγκέντρωσης της ζήτησης φυσικού αερίου και του μηχανισμού κοινών αγορών μέσω της Ενεργειακής Πλατφόρμας της ΕΕ, καθώς και επιτάχυνση της συζήτησης με αξιόπιστους εταίρους για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με φυσικό αέριο ενόψει του χειμώνα 2023/2024 με σκοπό τη σύναψη μακροπρόθεσμων συμβάσεων-
β) αποτελεσματική πλήρωση των αποθηκών φυσικού αερίου και στενή παρακολούθηση της πορείας πλήρωσης-
γ) στενή παρακολούθηση των στόχων μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου-
δ) έγκαιρη προετοιμασία σχεδίων έκτακτης ανάγκης για τον χειμώνα 2023/2024.
17. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί την ταχεία ολοκλήρωση των συζητήσεων σχετικά με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση και την οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
18. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει τη σημασία της εντατικοποίησης των επενδύσεων στην καινοτομία, τις υποδομές και τις διασυνδέσεις, την αποθήκευση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα έργα ενεργειακής απόδοσης, προκειμένου να εξαλειφθεί σταδιακά η εξάρτηση της Ένωσης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, να επιταχυνθεί η πράσινη μετάβαση και να εξασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού.
19. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει με ενδιαφέρον την πρόταση και την εκτίμηση επιπτώσεων σχετικά με τη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, μεταξύ άλλων όσον αφορά την επίδραση των τιμών του φυσικού αερίου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να καταστεί πλήρως κατάλληλη για ένα ενεργειακό σύστημα απαλλαγμένο από τις ανθρακούχες εκπομπές και να διευκολυνθεί η υιοθέτηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που θα υποβληθεί από την Επιτροπή στις αρχές του 2023.
20. Υπό το πρίσμα των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας στην Ευρώπη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της διαφύλαξης της οικονομικής, βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης της Ευρώπης και της διατήρησης των ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπογραμμίζει ιδίως τη σημασία, στο σημερινό παγκόσμιο πλαίσιο, μιας φιλόδοξης ευρωπαϊκής βιομηχανικής πολιτικής, ώστε η ευρωπαϊκή οικονομία να καταστεί κατάλληλη για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και να μειωθούν οι στρατηγικές εξαρτήσεις, ιδίως στους πιο ευαίσθητους τομείς, διασφαλίζοντας παράλληλα ισότιμους όρους ανταγωνισμού.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει στο πλαίσιο αυτό την ανάγκη συντονισμένης αντίδρασης για την ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας της Ευρώπης και της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητάς της, διατηρώντας παράλληλα την ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό και για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις των υψηλών τιμών της ενέργειας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να προβεί σε ανάλυση και να υποβάλει προτάσεις έως το τέλος Ιανουαρίου 2023 με σκοπό την κινητοποίηση όλων των σχετικών εθνικών και ενωσιακών εργαλείων, καθώς και τη βελτίωση των συνθηκών πλαισίου για τις επενδύσεις, μεταξύ άλλων μέσω εξορθολογισμένων διοικητικών διαδικασιών.
21. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία του στενού συντονισμού και των κοινών λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπου ενδείκνυται, και καλεί το Συμβούλιο και το Eurogroup να παρακολουθούν στενά τις οικονομικές εξελίξεις και να ενισχύσουν περαιτέρω τον συντονισμό, προκειμένου να υπάρξει αποφασιστική και ευέλικτη πολιτική αντίδραση.
22. Εκτός από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναλάβει τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις, ιδίως το χάσμα ανάπτυξης και καινοτομίας μεταξύ της Ευρώπης και των παγκόσμιων ανταγωνιστών της. Εν προκειμένω, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει, στις αρχές του 2023, μια στρατηγική σε επίπεδο ΕΕ για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας.
Another set of conclusions adopted just now at #EUCO on security and defence pic.twitter.com/hpoPNrlE10
— Barend Leyts (@BarendLeyts) December 15, 2022
23. Σύµφωνα µε τα πρόσφατα συµπεράσµατα του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου και σε συνέχεια προηγούµενων αποφάσεων, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναλαµβάνει µεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά της και, στον τοµέα της άµυνας, ακολουθεί µια στρατηγική πορεία δράσης και αυξάνει την ικανότητά της να ενεργεί αυτόνοµα. Η ενίσχυση της βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης του ευρωπαϊκού αμυντικού τομέα θα συμβάλει σε αυτό.
24. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία του διατλαντικού δεσμού, όπως αποτυπώνεται τόσο στη Στρατηγική Πυξίδα της ΕΕ όσο και στη Στρατηγική Αντίληψη του ΝΑΤΟ.
25. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έκανε απολογισμό των εργασιών που έχουν πραγματοποιηθεί για την εφαρμογή των προηγούμενων συμπερασμάτων του, των κατευθύνσεων που δόθηκαν στις Βερσαλλίες στις 10 και 11 Μαρτίου 2022, της Στρατηγικής Πυξίδας, καθώς και των πορισμάτων και συστάσεων της κοινής ανακοίνωσης με θέμα «Ανάλυση των κενών στις αμυντικές επενδύσεις και πορεία προς τα εμπρός». Το έργο αυτό πρέπει να επιταχυνθεί. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:
α) καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εγκρίνουν ταχέως την πράξη για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας μέσω κοινών δημόσιων συμβάσεων (EDIRPA)-
β) καλεί την Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας να εντείνουν τις τρέχουσες προσπάθειες για τον εντοπισμό των αναγκών και τη διευκόλυνση και τον συντονισμό των κοινών δημόσιων συμβάσεων, ιδίως για την αναπλήρωση των αποθεμάτων, ιδίως υπό το πρίσμα της στήριξης που παρέχεται στην Ουκρανία,
γ) καλεί την Επιτροπή να υποβάλει ταχέως πρόταση για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα αμυντικών επενδύσεων για την ενίσχυση της ικανότητας και της ανθεκτικότητας του ευρωπαϊκού τομέα αμυντικής τεχνολογίας και βιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένων των ΜΜΕ, και για την κάλυψη των στρατηγικών κενών και τη μείωση των τεχνολογικών και βιομηχανικών εξαρτήσεων-
δ) ζητεί να επιταχυνθεί περαιτέρω η υλοποίηση των έργων υποδομής στρατιωτικής κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων των έργων υποδομής διπλής χρήσης,
ε) επαναλαμβάνει τη δέσμευση να επενδύσει στις ικανότητες που είναι απαραίτητες για τη διεξαγωγή του πλήρους φάσματος αποστολών και επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της ικανότητας ταχείας ανάπτυξης, και καλεί τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως τα μέσα και τα πλαίσια συνεργασίας για τον σκοπό αυτό-
στ) ζητεί επενδύσεις σε στρατηγικούς καταλύτες, όπως η κυβερνοασφάλεια και η διαστημική συνδεσιμότητα, καθώς και στην ανθεκτικότητα των υποδομών ζωτικής σημασίας,
ζ) ζητεί μια ισχυρή πολιτική της ΕΕ για την κυβερνοάμυνα, με βάση την πρόσφατη κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου-
η) ζητεί την ταχεία εφαρμογή της υβριδικής εργαλειοθήκης της ΕΕ, ενισχύοντας έτσι την ικανότητα της Ένωσης να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά υβριδικές απειλές και εκστρατείες-
θ) ζητεί την ενίσχυση της πολιτικής ΚΠΑΑ, με σκοπό την έγκριση ενός νέου συμφώνου πολιτικής ΚΠΑΑ έως τον Μάιο του 2023.
26. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει τη σημασία της δέσμευσης της Ένωσης να στηρίζει τους εταίρους της στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, ιδίως μέσω μέσων όπως η Ευρωπαϊκή Διευκόλυνση για την Ειρήνη και οι αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ. Επαναλαμβάνοντας την παγκόσμια διάσταση της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμφωνία στο Συμβούλιο που διασφαλίζει τη χρηματοδοτική βιωσιμότητά της.
