Είναι αλήθεια ότι είναι νωρίς για απολογισμό του τρόπου λειτουργίας των πυροσβεστικών δυνάμεων στις πυρκαγιές των ημερών.
Όμως μόνο με την απλή λογική δημιουργούνται ερωτηματικά, τα οποία πρέπει να απαντηθούν όσο το δυνατό γρηγορότερα προκειμένου να υπάρξει βελτίωση στις επόμενες πυρκαγιές εκτός αν σκοντάφτουμε σε εγγενείς αδυναμίες και χρειάζεται χρόνος και επιπλέον μέσα.
Αρχίζοντας από την κεντρική και πιο καταστροφική πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης, μιας περιοχής που συνορεύει με την Πάρνηθα, τις δασωμένες περιοχές της λίμνης Μαραθώνα, της Μαλακάσας, του Καπανδριτίου και Κρυονερίου, του Αγ. Στεφάνου. Η πρώτη εστία φαινόταν με γυμνό οφθαλμό από το αεροδρόμιο Τατοϊου όπου στάθμευε μεγάλο μέρος των πυροσβεστικών ελικοπτέρων. Θα μπορούσε δηλαδή να κατασβεστεί πολύ γρήγορα και πριν επεκταθεί.
Ο καύσωνας και η επικίνδυνη εβδομάδα είχε προγνωσθεί από την Μετεωρολογική Υπηρεσία και το Αστεροσκοπείο Αθηνών. Όμως δεν έγινε δεκτή πρόταση της αντιπολίτευσης και του διευθυντού του Αστεροσκοπείου για αργία. Δεν έγινε χρήση του συστήματος πρόβλεψης Iris 2.0 του Αστεροσκοπείου.
Επειδή τα αεροσκάφη Canadair 215 και 415, έχουν πρόβλημα όταν η θερμοκρασία ανεβαίνει πάνω από 38 βαθμούς μεταστάθμευσαν στη Σκύρο, δηλαδή μακριά από την κύρια βάση συντήρησής τους. Όμως ούτε από εκεί ενήργησαν δυναμικά, τουλάχιστον στη γειτονική Εύβοια.
Έτσι, έμειναν στην Αττική τα μισθωμένα 10 ελικόπτερα Ericκson και το μοναδικό ρωσικό Beriev, τα έξι μισθωμένα μικρά tractors, τα 17 παλαιά αλλά αξιοποιημένα PZLκαι τα δυο διαθέσιμα ελληνικά στρατιωτικά ελικόπτερα Chinook (όσα στέλνει και η Αίγυπτος….). Ο στόλος αυτός φαίνεται και είναι τεράστιος σε σχέση με τα μέσα που μισθώνονταν τα προηγούμενα χρόνια λόγω μνημονιακών δεσμεύσεων. Είναι ερωτηματικό τα 74 εναέρια μέσα πυρόσβεσης που αναφέρει ο κ. Σκέρτσος που βρίσκονται. Προφανώς πολλά ακινητοποιημένα λόγω προβλημάτων συντήρησης. Δηλαδή λόγω ελλιπούς προετοιμασίας από τον χειμώνα.
Πώς όμως χρησιμοποιήθηκαν τα αρκετά ιπτάμενα μέσα. Δυστυχώς, άρχισε η τμηματική χρησιμοποίηση σε όλες τις πυρκαγιές κάτω από την πίεση της φιλοκυβερνητικής στις περισσότερες περιπτώσεις τοπικής αυτοδιοίκησης. Όταν προσπαθείς να είσαι παντού δεν είσαι πουθενά. Χάνεις σε όλα τα μέτωπα. Αυτό έγινε όταν άρχισαν να ξεσπούν η μια μετά την άλλη οι πυρκαγιές. Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν πολλές πυρκαγιές την ίδια ώρα αλλά αντιμετωπίζονταν στη γένεσή τους.
Τα μέσα λοιπόν χρησιμοποιήθηκαν σε μικρά κύματα αντί της μαζικής δράσης.
Οι πυρκαγιές είναι πολλές αλλά είναι αργής εξέλιξης λόγω της άπνοιας ή της χαμηλής έντασης των ανέμων. Αυτό διευκολύνει και την μαζική χρήση των μέσων και τον έλεγχο των μικρότερων πυρκαγιών από επίγειες δυνάμεις πυροσβεστών και μηχανημάτων μηχανικού. Κάτι που δεν έγινε.
Υπενθυμίζω ότι στο Μάτι όλα έγιναν σε διάστημα μιας ώρας και με τα αεροδρόμια για μεγάλο διάστημα (το κρίσιμο αρχικό) κλειστά λόγω εγκάρσιων-δυτικών ανέμων ακόμη και 9-10 Bf. Δηλαδή την κρίσιμη ώρα υπήρχαν μόνο επίγειες δυνάμεις.
Σε ότι αφορά τις πολυδιαφημισμένες εκκενώσεις έγιναν δυνατές λόγω της άπνοιας άλλως η παραμονή τόσων πολιτών στα σπίτια τους και η είσοδος αστυνομικών στη δασωμένη περιοχή θα είχε πιθανόν δυσάρεστα αποτελέσματα. Υπενθυμίζω ότι στην πολύπαθη αλλά και οργανωμένη Αυστραλία ισχύει η αρχή «αν μπορείς φύγε νωρίς αλλιώς περίμενε μέσα στο σπίτι σου».
Οι τεχνικές που χρησιμοποιούν πυροσβεστικές σε άλλες χώρες με παρόμοιες συνθήκες διαφέρουν. Για παράδειγμα εδώ δεν χρησιμοποιείται το «άντι-πυρ». Μια τεχνική που βάζουν φωτιά πιο μπροστά ώστε να «συγκρουστούν» οι δυο φωτιές και να σβήσουν. Εδώ υπάρχει ο φόβος των πυροσβεστών ότι θα συρθούν στα δικαστήρια αν αποτύχουν. Και έχουν δίκιο γιατί πολλοί σέρνονται ήδη στα δικαστήρια. Κάτι που δεν γίνεται ούτε στις ΗΠΑ ούτε στην Αυστραλία.
Η επέμβαση της Δικαιοσύνης μετά το Μάτι και ο διασυρμός φοβίζει τους πυροσβέστες στο να αναπτύξουν πρωτοβουλίες. Όλοι ζητούν οδηγίες.
Στα επικοινωνιακά, υπάρχει μια κακή παράδοση που θέλει τον αρχηγό και τους στρατηγούς να κρατάνε μια μάνικα στη πρώτη γραμμή. Έτσι χάνουν την σφαιρική εικόνα και την κεντρική διεύθυνση των επιχειρήσεων και γίνονται απλοί πυροσβέστες. Η αυτοθυσία δεν είναι πάντοτε το ζητούμενο. Ο καθένας στο ρόλο του.
Τέλος, η πολιτική ηγεσία (Χρυσοχοίδης-Χαρδαλιάς) έπρεπε να καθορίσουν στους επιχειρησιακούς της πυροσβεστικής τις προτεραιότητες επέμβασης. Οι κεντρικές κατευθύνσεις και οι προτεραιότητες είναι καθαρά πολιτικό θέμα. Είναι δυσάρεστο καθήκον αλλά αναγκαίο. Ο μη καθορισμός προτεραιοτήτων έχει σαν αποτέλεσμα να μη έχει κατασβεστεί ούτε μια πυρκαγιά επί έξι μέρες.
Συμπεράσματα:
1. Η πρώτη εντύπωση μας δείχνει ότι δεν έγινε έγκαιρη επέμβαση για ανεξήγητουςλόγους. Μάλλον λόγω συγκεντρωτισμού στις αποφάσεις. Περίμεναν όλοι οδηγίες από πάνω.
2. Υπήρξε μεγάλη διασπορά των μέσων και των δυνάμεων στις πολλές πυρκαγιές (για να είναι όλοι ικανοποιημένοι).
3. Δεν έγινε μαζική χρησιμοποίηση των ιπτάμενων μέσων. Η ανυπαρξία στην Β. Εύβοια είναι χαρακτηριστική.
4. Η άπνοια ευνόησε τις εκκενώσεις. Τι θα γίνει όμως αν οι άνεμοι είναι ισχυροί και επιχειρηθεί η ίδια πρακτική;
5. Η ευθυνοφοβία αποτρέπει τις σύγχρονες τακτικές.
6. Η επικοινωνιακή πολιτική ήταν σε βάρος των επιχειρήσεων.
7. Η συντήρηση των κρατικών εναέριων μέσων δεν έγινε σωστά από τον χειμώνα.
8. Τέλος, δεν έγινε αντιληπτή η μεγάλη κλιματική κρίση (σύνδρομο Τράμπ).
