Το Συμβούλιο της ΕΕ καθόρισε τη θέση του («διαπραγματευτική εντολή») σχετικά με την προτεινόμενη οδηγία για την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση, η οποία αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωμάτων των καταναλωτών μέσω της τροποποίησης της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και της οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών. Η θέση του Συμβουλίου ενισχύει τα δικαιώματα των καταναλωτών, απαγορεύει τους γενικούς περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς και θεσπίζει εναρμονισμένο γραφικό μορφότυπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να βοηθήσει τους καταναλωτές να αναγνωρίζουν τις εμπορικές εγγυήσεις ανθεκτικότητας.
Στην εγκριθείσα διαπραγματευτική εντολή, το Συμβούλιο προτείνει την απαγόρευση των γενικών περιβαλλοντικών ισχυρισμών, όπως «οικολογικό», «πράσινο» ή «κλιματικά ουδέτερο». Οι παραγωγοί δεν θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να διαφημίζουν τα προϊόντα, τις διαδικασίες ή τις επιχειρήσεις τους με τέτοιες γενικές διατυπώσεις, εάν οι ισχυρισμοί δεν μπορούν να τεκμηριωθούν από σύστημα πιστοποίησης προσβάσιμο στο κοινό.
Για να διευκολυνθεί η αντιπαραβολή των προϊόντων και να μειωθεί η σύγχυση των καταναλωτών, στο μέλλον θα επιτρέπονται μόνο σήματα βιωσιμότητας που βασίζονται σε επίσημα συστήματα πιστοποίησης ή έχουν καταχωριστεί ως σήματα πιστοποίησης ή θεσπιστεί από δημόσιες αρχές.
Τα μέτρα αυτά σχετίζονται με πληροφορίες σχετικά με την ανθεκτικότητα και τη δυνατότητα επισκευής του προϊόντος ή με τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι έμποροι για τη αντιπαραβολή της βιωσιμότητας των προϊόντων που πωλούν.
Η πρόταση της Επιτροπής επεκτείνει το παράρτημα της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές με τη «μαύρη λίστα» όπου απαριθμούνται οι εμπορικές πρακτικές που θα απαγορεύονται οπωσδήποτε.
Θεωρείται αθέμιτη εμπορική πρακτική για τους εμπόρους να μην ενημερώνουν τους καταναλωτές όταν ένα αγαθό έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής ή περιέχει ένα χαρακτηριστικό που εισάγεται για να περιορίζεται η διατηρησιμότητά του. Οι καταναλωτές θα πρέπει επίσης να προειδοποιούνται εάν το αγαθό είναι σχεδιασμένο ώστε να μην είναι συμβατό με αναλώσιμα, ανταλλακτικά ή εξαρτήματα που παρέχονται από τρίτους παραγωγούς. Θα απαγορεύεται επίσης να παρουσιάζονται τα αγαθά ως προϊόντα που επιδέχονται επισκευή, όταν αυτό δεν είναι αλήθεια.
Επιβολή των δικαιωμάτων των καταναλωτών
Στις τροποποιήσεις της οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών, η πρόταση της Επιτροπής εισήγαγε εμπορική εγγύηση ανθεκτικότητας για τους παραγωγούς. Πρόκειται για δέσμευση του παραγωγού ότι το αγαθό θα διατηρήσει ορισμένες λειτουργίες ή επιδόσεις κατά τη διάρκεια συγκεκριμένης περιόδου. Το Συμβούλιο προτείνει τη δημιουργία εναρμονισμένου γραφικού μορφότυπου για τη σαφή ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τις εν λόγω εγγυήσεις ανθεκτικότητας για συγκεκριμένα αγαθά. Έτσι οι καταναλωτές στην εσωτερική αγορά θα διαθέτουν ενιαίο οπτικό λογότυπο για την αναγνώριση των προϊόντων που καλύπτονται από τις εν λόγω εγγυήσεις.
Το συμβιβαστικό κείμενο υποχρεώνει επίσης τους εμπορευόμενους να τηρούν το δικαίωμα ενημέρωσης για προϊόντα που περιέχουν ψηφιακά στοιχεία. Για παράδειγμα, για προϊόντα στα οποία παρέχονται ενημερώσεις λογισμικού, οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν για πόσο χρονικό διάστημα μπορούν να επωφεληθούν από αυτές τις ενημερώσεις.
Στις 30 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας σχετικά με την ενδυνάμωση των καταναλωτών για την πράσινη μετάβαση. Η πρόταση είναι μία από τις πρωτοβουλίες που περιέχει το νέο θεματολόγιο για τους καταναλωτές του 2020 και το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την κυκλική οικονομία του 2020 και αποτελεί συνέχεια της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Αποτελεί μέρος μιας δέσμης τεσσάρων προτάσεων, μαζί με τον κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό και τις προτάσεις οδηγίας σχετικά με τους οικολογικούς ισχυρισμούς και το δικαίωμα επισκευής.
