Ακόμα και μαθήματα για το …μέλλον του πολιτισμού και της χώρας έδινε ο Δημήτρης Λιγνάδης, λίγο πριν λάβουν δημοσιότητα οι κατηγορίες για βιασμό και παιδεραστία εναντίον του!
«Η λεγόμενη ψευδοαριστερά δίνει αγώνες για την πατρίδα των Παλαιστινίων, για τους Κούδρους, κ.α. αλίμονο όμως αν της πεις τη έννοια πατρίδα σε ότι αφορά στην Ελλάδα. Ή την έννοια αρχαίοι-κλασικοί. Λυπάμαι που θα το πω αλλά εκχωρήθηκε και ο Πολιτισμός και η Παιδεία, χρόνια τώρα, σε αυτές τις συνειδήσεις τις ψευδοαριστερές. Σε αυτό έχουν ευθύνη όλες οι πλευρές. Γιατί και η άλλη πλευρά, οι φερόμενοι ως δεξιοί, θεώρησαν την Παιδεία και τον Πολιτισμό κάτι διακοσμητικό και μη απαραίτητο. Δεν είναι έτσι. Αφέθηκε ο χώρος της Παιδείας και του Πολιτισμού σε όλη αυτή τη μηδενιστική αναθεώρηση», δήλωνε σε συνέντευξη που παρέθετε στις 29 Ιουνίου στη συνάδελφο Κατερίνα Ανέστη και στο iefimerida. «Ελπίζω όμως ότι αυτό το σύμπτωμα, τελειώνει», προειδοποιούσε μάλιστα εν είδει εθνικού δικαστή (!), ενώ εκθείαζε την υπουργό Πολιτισμού για τη στήριξή της στους ανθρώπους του πολιτισμού εν καιρώ πανδημίας και επιτίθονταν στον «ψευδοσυνδικαλισμό» του χώρου.
Η στήλη παραθέτει ένα μέρος της συνέντευξης στη συνάδελφο Κατερίνα Ανέστη-και αφήνει τα συμπεράσματα για τους αναγνώστες της:
Έχει ενδιαφέρον πως αυτό διατρανώνεται μέσα από τις παραγωγές του Theater of War με κορυφαίους ηθοποιούς, κατόχους Οσκαρ και άλλων βραβείων να συμμετέχουν. Μια διεθνής πρωτοβουλία.
Κάθε τόσο αναφέρουμε με ενδιαφέρον πώς σημαντικοί δημιουργοί στο εξωτερικό χρησιμοποιούν τα κείμενα του αρχαίου θεάτρου. Όμως εμείς σε μεγάλο βαθμό στην εκπαίδευση έχουμε πάψει να τα διδάσκουμε ή τα διδάσκουμε λάθος. Για να έρχεται πάντα κάποιος απ’έξω να επαναδιατυπώνει τη σημασία των μεγάλων, των ραδιενεργών κειμένων. Αυτή η απαξίωση, είναι ένα σύμπλεγμα ψευδοαριστερίστικο ας μου επιτραπεί να πω, που μετά τη χούντα ταλαιπώρησε για 40 χρόνια την ελληνική πολιτιστική αντίληψη και εκπαίδευση.
Ποιο είναι αυτό το ψευδοαριστερίστικο σύμπλεγμα;
Ό,τι οποιοσδήποτε ασχολείται με αυτά είναι είτε εθνικιστής, είτε οπισθοδρομικός, είτε συντηρητικός, είτε γέρος, είτε, είτε, είτε… Η λεγόμενη ψευδοαριστερά δίνει αγώνες για την πατρίδα των Παλαιστινίων, για τους Κούδρους, κ.α. αλίμονο όμως αν της πεις τη έννοια πατρίδα σε ότι αφορά στην Ελλάδα. Ή την έννοια αρχαίοι-κλασικοί. Λυπάμαι που θα το πω αλλά εκχωρήθηκε και ο Πολιτισμός και η Παιδεία, χρόνια τώρα, σε αυτές τις συνειδήσεις τις ψευδοαριστερές. Σε αυτό έχουν ευθύνη όλες οι πλευρές. Γιατί και η άλλη πλευρά, οι φερόμενοι ως δεξιοί, θεώρησαν την Παιδεία και τον Πολιτισμό κάτι διακοσμητικό και μη απαραίτητο. Δεν είναι έτσι. Αφέθηκε ο χώρος της Παιδείας και του Πολιτισμού σε όλη αυτή τη μηδενιστική αναθεώρηση. Ελπίζω όμως ότι αυτό το σύμπτωμα, τελειώνει.
Πιστεύετε ότι μετά και την πανδημία και τη διάθεση «αναστοχασμού» που αγαπάμε να λέμε ότι εκκίνησε, αυτή η στάση θα αλλάξει;
Και πριν αναλάβω αυτή τη θέση έχω αποτυπώσει αυτές τις αρχές μου απέναντι στα εθνομηδενιστικά και φυσικά στα εθνοκαπηλικά ζητήματα, τις σκέψεις μου για τον ψευδοσυνδικαλισμό και για μια προσχηματική, ψευδούς τύπου, αλληλεγγύη.
Η αλληλεγγύη που φαίνεται ότι αναδύθηκε εν μέσω πανδημίας είναι και αυτή ψευδούς τύπου;
Νομίζω ότι και αυτή είναι προσχηματική. Υπήρξε από φόβο και βλέπετε ότι με το που σταμάτησε η καραντίνα και χαλάρωσαν τα μέτρα άρχισαν οι συνωστισμοί στα μπαρ. Το θέατρο είναι το τελευταίο που εξακολουθεί να τηρεί ευλαβικά τα μέτρα. Βεβαίως βγήκε ένας αλληλέγγυος εαυτός μας από την πανδημία, που δεν είμαι σίγουρος ότι έγινε από ελατήρια πραγματικής έγνοιας προς τον διπλανό μας ή από φόβο. Όμως για εμένα η αλληλεγγύη δεν έχει να κάνει με τον φόβο, έχει να κάνει με την αγάπη και τη σημασία που δίνουμε στον διπλανό μας. Όταν εξαερώνεται επειδή κουραστήκαμε ή πάψαμε να φοβόμαστε, τότε είμαι πολύ καχύποπτος για τη συγκεκριμένη λέξη.
Είστε απαισιόδοξος;
Όχι. Πιστεύω στο αύριο και πιστεύω ότι κάτι καλό θα βγει από αυτό και βλέπω ότι και στον τομέα του Πολιτισμού γίνονται πολύ σημαντικά βήματα για να βγει από αυτόν τον κυκεώνα κάτι θετικό. Ξέρετε, ένα άλλο ψευτοδίλημμα που υπάρχει έχει σχέση με την έννοια του κράτους. Όταν μας συμφέρει λέμε «πού είναι το κράτος» και όταν αυτό παρεμβαίνει λέμε «τι δουλειά έχει το κράτος;» Εχουμε μεγάλη ευθύνη για αυτό όλοι μας. Το θέμα είναι να ορίσουμε και εμείς και η Πολιτεία τι εννοούμε με την έννοια Πολιτισμός.
Τι είναι Πολιτισμός;
Ο Πολιτισμός είναι το μείζον θέμα ενός λαού, δεν υπάρχει μεγαλύτερο. Περιλαμβάνεται σε αυτόν η τεχνολογία, η εκπαίδευση, η διδασκαλία, η ελεύθερη έκφραση. Πιο ειδικά: το να καταρτιστεί επιτέλους ποιοι είναι οι εργαζόμενοι στον Πολιτισμό και δη στις παραστατικές τέχνες -για αυτό βρίσκω εύστοχη την απόφαση για τη δημιουργία ενός Μητρώου Καλλιτεχνών. Πέραν αυτού, πιστεύω ειλικρινά ότι μέσα σε αυτή την αχαρτογράφητη και αναπάντεχη κατάσταση, υπήρξαν εξαιρετικά γοργές και ορθές αντιδράσεις από την Πολιτεία και ειδικότερα από την υπουργό Πολιτισμού μέσα σε ένα τοπίο μάχης. Με ρωτάνε συνάδελφοι σας συχνά, πώς κρίνω την αντίδραση του υπουργείου. Μα κοροϊδευόμαστε; Η πόρτα της υπουργού Πολιτισμού, του γενικού γραμματέα, όλων των εκεί ιθυνόντων ήταν και είναι για τον τομέα μου, ορθάνοιχτη από την πρώτη στιγμή. Και την κάθε είδους σκέψη μου την καταθέτω απ’ ευθείας στον εποπτεύοντα φορέα μου. Δεν την κρεμάω στα οποιαδήποτε… μανταλάκια. Και επίσης: Δεν έχει κανείς ανάγκη να αποδείξει το αυτονόητο. Και του αυταπόδεικτο: Έσκασε μια βόμβα που δεν το περιμέναμε και όμως έγιναν άμεσα οι ενέργειες και των εποπτευόμενων φορέων και- κυρίως- του υπουργείου Πολιτισμού και προσωπικά της Λίνας Μενδώνη προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτό το καταθέτω, γνωρίζοντάς το εκ θέσεως καλά. Όμως, ως άνθρωπος και ως ηθοποιός, έχω να ρωτήσω πραγματικά ποιος θα ήθελε και ποιος θα μπορούσε, να είναι στον κόρφο ενός υπουργού που έχει μπροστά του αυτόν τον ορυμαγδό; Μπορώ να κατανοήσω την αγωνία των εργαζομένων, των συναδέλφων μου και δεν εννοώ μόνο τους ηθοποιούς αλλά και όλους τους εργαζόμενους στο επάγγελμα της τέχνης μας. Αυτό που δεν μπορώ να κατανοήσω είναι όταν -όχι από όλους- αμφισβητείται, αν όχι και υπονομεύεται, η προσπάθεια του υπουργείου, από τη μία. Και από την άλλη κάποιοι επιχειρούν να στεγάσουν πολιτικά την αγωνία όσων βλέπουν τη δυστοπία που δημιούργησε η πανδημία. Βρίσκω, βλεδυρό και παθογόνο να χρησιμοποιείται αντιπολιτευτικά η αγωνία αυτή. Και εγώ, οποιοδήποτε σύνολο-απ’ όπου κι αν προέρχεται- επιτίθεται με προσωπική εμπάθεια σε κάποιον, το βάζω αυτομάτως απέναντι μου. Αυτά τα λέω ανεξαρτήτως της διευθυντικής μου θέσης. Αυτές είναι οι αρχές μου.
