Με ιδιαίτερα μελανά χρώματα περιγράφει την «Νέα» Τουρκία που οικοδομεί ο πρόεδος Ερντογάν, ο Daniel Pipes, πρόεδρος του Middle East Forum, με άρθρο του στην διαδικτυακή έκδοση του NATIONAL INTEREST, γνωστού περιοδικού στρατηγικής και ασφάλειας.
Το άρθρο έχει τίτλο «8 Policy Recommendations for Dealing With the ‘New’ Turkey», τα δε οκτώ μέτρα που προτείνει είναι πολύ σκληρά-χαρακτηριστικά και για το κλίμα που διαμορφώνεται για την Άγκυρα σε ένα τμήμα των διαμορφωτών κοινής γνώμης στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Η Τουρκία αργά και σταθερά μετατρέπεται σε ένα δεύτερο Ιράν. Λιγότερο βίαιη και δραματική αλλά ωστόσο περισσότερο εκλεπτυσμένη και με μεγαλύτερες αντοχές. Και το σημαντικότερο, είναι μικρές οι πιθανότητες να γίνουν περισσότερο φιλικά αποδεκτοί οι Αμερικανοί στην Άγκυρα όταν θα φύγει ο Erdogan. Τόσο οι υποψήφιοι διάδοχοί του αλλά και τα άλλα κόμματα –εθνικιστές και αριστεροί- είναι ακόμα πιο εχθρικά απ’ ότι το κόμμα του Erdogan», αναφέρει ο αρθρογράφος, ενώ προσθέτει: «Συμπερασματικά οι αμερικανικές πολιτικές δεν θα πρέπει να βασίζονται στην ελπίδα ότι η Τουρκία θα έρθει πίσω. Έχει φύγει όπως έφυγε το Ιράν. Όχι για πάντα, αλλά για το προβλεπτό μέλλον. Η αμερικάνικη κυβέρνηση χρειάζεται να προετοιμασθεί για μία μακροχρόνια δυσάρεστη, ενδεχομένως κακή, Άγκυρα».
Το άρθρο
Το άρθρο του Daniel Pipes, που αναδημοσιεύουν σε σύνοψη τα «Παιχνίδια Εξουσίας», έχει ως εξής:
«Από το 2002 οπότε το ΑΚΡ και ο Πρόεδρος Erdogan κατέλαβαν την εξουσία, οικοδομείται αργά αλλά σταθερά μία νέα Τουρκία η οποία σταδιακά μετατρέπεται σε ένα νέο Ιράν, λιγότερο βίαιη και δραματική αλλά ωστόσο περισσότερο εκλεπτυσμένη και με μεγαλύτερες αντοχές. Η Τουρκία δεν είναι πλέον σύμμαχος των ΗΠΑ και η εχθρότητα που επιδεικνύει δεν είναι παροδική ούτε ταυτισμένη με τον Erdogan, αλλά μόνιμη στο προβλεπτό μέλλον. Κάτι που πιστεύουν σήμερα το Κογκρέσο και οι περισσότεροι αναλυτές στην Ουάσιγκτον, όχι όμως ο Πρόεδρος, το υπουργείο Άμυνας, το υπουργείο Εξωτερικών και τα επιχειρηματικά συμφέροντα στις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ ωστόσο πρέπει να προσαρμοσθούν στη νέα πραγματικότητα και να εφαρμόσουν πολιτικές αντίκρουσης της Τουρκίας. Μεταξύ των οκτώ πολιτικών που προτείνονται περιλαμβάνεται ακόμα και η εκδίωξή της από το ΝΑΤΟ.
Η αλλαγή της συμπεριφοράς της Τουρκίας έχει λάβει πλέον μόνιμη μορφή και αυτό εξαιτίας των δομικών αλλαγών που έχουν λάβει χώρα τις τελευταίες δεκαετίες. Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και η έλευση στην εξουσία, το 2002, του ισλαμικού ΑΚΡ το οποίο αντικατέστησε τα διεφθαρμένα και αναποτελεσματικά πολιτικά κόμματα του δεύτερου μισού του 20 αιώνα. Οι διαθέσεις της Νέας Τουρκίας και του Πρόεδρου Erdogan έναντι των ΗΠΑ φάνηκαν νωρίς όταν την 1η Μαρτίου του 2003 το τουρκικό κοινοβούλιο αρνήθηκε να παραχωρήσει το έδαφός της Τουρκίας προκειμένου αμερικανικά στρατεύματα να το χρησιμοποιήσουν ως βάση στον πόλεμο κατά του Saddam Hussein. Ωστόσο έκτοτε όλοι οι Πρόεδροι των ΗΠΑ μόνο καλά λόγια είχαν να πουν για τον Πρόεδρο Erdogan. Αυτό καταδεικνύει την απροθυμία του Λευκού Οίκου να αναγνωρίσει τις θεμελιώδεις αλλαγές στην Τουρκία. Το ίδιο και το υπουργείο Άμυνας που θέλει να συνεχίσει στις ίδιες καλές μέρες όπως παλιά, το υπουργείο Εξωτερικών να συνδιαλέγετε και η Boeing και άλλες εταιρίες να συνεχίσουν να πουλάνε. Όλοι τους παραγνωρίζουν ότι η Τουρκία κυβερνάται από έναν ισλαμιστή ηγέτη ο οποίος ελέγχει τους πιο ισχυρούς θεσμούς της Τουρκίας: το στρατό, τις μυστικές υπηρεσίες, την αστυνομία, τη δικαιοσύνη, τις τράπεζες, τα ΜΜΕ, τις εκλογικές επιτροπές, τα τζαμιά και το εκπαιδευτικό σύστημα. Επιπλέον έχει αναπτύξει και τον προσωπικό του στρατό, τη SADAT. Όποιος του εναντιώνεται ακόμα και κατά το ελάχιστο θεωρείται τρομοκράτης, έχει καταφύγει στην εκλογική νοθεία και έχει φυλακίσει τους πολιτικούς του αντιπάλους. Η Τουρκία αργά και σταθερά μετατρέπεται σε ένα δεύτερο Ιράν. Λιγότερο βίαιη και δραματική αλλά ωστόσο περισσότερο εκλεπτυσμένη και με μεγαλύτερες αντοχές. Και το σημαντικότερο, είναι μικρές οι πιθανότητες να γίνουν περισσότερο φιλικά αποδεκτοί οι Αμερικανοί στην Άγκυρα όταν θα φύγει ο Erdogan. Τόσο οι υποψήφιοι διάδοχοί του αλλά και τα άλλα κόμματα –εθνικιστές και αριστεροί- είναι ακόμα πιο εχθρικά απ’ ότι το κόμμα του Erdogan.
Συμπερασματικά οι αμερικανικές πολιτικές δεν θα πρέπει να βασίζονται στην ελπίδα ότι η Τουρκία θα έρθει πίσω. Έχει φύγει όπως έφυγε το Ιράν. Όχι για πάντα, αλλά για το προβλεπτό μέλλον. Η αμερικάνικη κυβέρνηση χρειάζεται να προετοιμασθεί για μία μακροχρόνια δυσάρεστη, ενδεχομένως κακή, Άγκυρα. Γι΄ αυτό προτείνονται οκτώ συστάσεις αντιμετώπισης αυτής της νέας Τουρκίας:
1.Διαμαρτυρία, καταδίκη, και ως ένα σημείο ανάληψη δράσης επί εξωτερικών θεμάτων όπως είναι η υποστήριξη του ISIS από την Τουρκία, η εισβολή στη Συρία, η αποστέρηση υδάτινων πόρων από τους ποταμούς της Συρίας και του Ιράκ, η αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη και οι γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου.
2.Η δημόσια άρνηση της αίτησης έκδοσης του Fethullah Gülen
3.Η πρόσκληση Κούρδων, γκιουλενιστών, ηγετών της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης και άλλων, για υψηλού επιπέδου επαφές στην Ουάσιγκτον, ως ένδειξη στήριξης τους.
4.Οικονομική αποδέσμευση. Για παράδειγμα απαγόρευση αγοράς χρέους της Τουρκίας, Να αποκλεισθούν ενεργειακές εταιρίες της Τουρκίας και να επιβληθούν δασμοί στον χάλυβα.
5.Συμπερίληψη της Τουρκίας στις χώρες του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) ως απάντηση για την αγορά των S-400.
6.Απόσυρση των πυρηνικών όπλων από τη βάση του Incirlik. Η πρόσβαση στη βάση ορισμένες φορές είναι περιορισμένη. Τα όπλα δεν μπορούν να φορτωθούν στα αεροσκάφη που σταθμεύουν εκεί. Οι Τούρκοι θα μπορούσαν να κατάσχουν τα όπλα.
7.Απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από την Τουρκία.
8.Εκδίωξη της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ. Αν και το καταστατικό του δεν προσφέρει μέσα για την εκδίωξη μελών, η Συνθήκη για το Δίκαιο των Συνθηκών της Βιέννης επιτρέπει επί τη βάσει της ομοφωνίας να εκδιωχθεί ένα κακό κράτος (rogue state)».
