Οι «κλειστοί δίαυλοι» μεταξύ των αρμοδίων θεσμών των δυο χωρών αποτελεί σαφώς ένα πολύ επικίνδυνο γεγονός για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Στα σύνορα και στις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες» συμβαίνουν κάθε μήνα πολλά περιστατικά, που επιλύονται μετά από επικοινωνία των αρμοδίων σε λίγα λεπτά ή σε μερικές ώρες. Αν κάποιο από αυτά αφεθεί να εξελιχθεί –και αν δεν υπάρχει η πολιτική βούληση για την επίλυσή του- μπορεί να οδηγήσει σε «θερμό κλίμα» τις σχέσεις των δυο χωρών. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί αναλυτές εκτιμούν πως με αυτό τον τρόπο πρόκειται να εκδηλωθεί η ένταση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, εφόσον το αποφασίσει ο Ερντογάν.
Αν όμως οι «κλειστοί δίαυλοι» σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο είναι ένα πολύ σοβαρό γεγονός, ακόμα πιο επικίνδυνο γεγονός είναι οι «κλειστοί δίαυλο» της κοινωνίας των πολιτών.
Ακόμα και στις δύσκολες στιγμές, ακόμα και σε εποχές που οι εκφραστές της φιλίας των δυο λαών και της αντιμετώπισης του εθνικισμού ένθεν και ένθεν στοιβάζονταν στις φυλακές και χαρακτηρίζονταν και στις δυο όχθες του Αιγαίου «απάτριδες», υπήρχαν κινήματα που επέμεναν πως οι δυο λαοί δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα. «Εγώ Χριστό και εσύ Αλλάχ και όμως οι δυο μας αχ και βαχ», τραγουδούσε ο Γιώργος Νταλάρας σε απείρως δυσκολότερες εποχές από τις σημερινές. Αν διαβάσει κανείς τον πρόλογο στο βιβλίο του Αζίζ Νεσίν Νεσίν «Έτσι ήρθαν τα πράγματα μα δε θα πάνε έτσι», εκδόσεις «Θεμέλιο» (η στήλη υπόσχεται να τον δημοσιεύσει ολόκληρο τις επόμενες μέρες), καταλαβαίνει πόσο άρρηκτα δεμένες είναι οι δυο χώρες. Το εμπόριο στα νησιά, οι αλληλοεπισκέψεις στον Έβρο, οι ποιητές, οι συγγραφείς, η οικονομία, ο τουρισμός βοηθούσαν να καταλαβαίνει ο ένας λαός τον άλλο. Βοηθούσαν να αντιμετωπίζεται ο εθνικισμός και στις δυο χώρες, να υπάρχουν δίαυλοι επικοινωνίας και να τίθενται εμπόδια στην πατριδοκαπηλεία και το μίσος μεταξύ των δυο λαών. Ακόμα και οι κινήσεις που τόσο κατακρίθηκαν του Γιώργου Παπανδρέου, κυρίως το ζεϊμπέκικο με τον μακαρίτη τον Τζεμ ή η «διπλωματία των σεισμών», είχαν θετικά αποτελέσματα.
Σήμερα, δυστυχώς, οι «δίαυλοι» στο επίπεδο της κοινωνίας, με ελάχιστες (ηρωικές) εξαιρέσεις είναι κλειστοί. Οι προοδευτικοί πολιτικοί, η αριστερά, η διανόηση, τα κινήματα, πρέπει τάχιστα να ασχοληθούν με το θέμα και να μην το παρατηρούν αδιάφορα. Το ίδιο συμβαίνει με τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπου το ειρηνικό κίνημα παραμένει ιδιαίτερα αδύνατο. Το ίδιο συμβαίνει και σε άλλους τομείς.
Ας ελπίσουμε ο τίτλος του βιβλίου του Αζίζ Νεσίν να είναι προφητικός: «Έτσι ήρθαν τα πράγματα, μα έτσι δεν θα πάνε». Γιατί αν πάνε έτσι, οι πιθανότητες για τραγωδίες και για τους δυο λαούς είναι πολύ αυξημένες…
