Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η εισήγηση του Συμβουλίου Επικρατείας της Τουρκίας την Πέμπτη 2 Ιουλίου για τη μετατροπή ή όχι της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Το γεγονός ότι η εισήγηση είναι γνωμοδοτικού χαρακτήρα και, συνεπώς, η υλοποίησή της δεν είναι υποχρεωτική από την τουρκική πολιτική ηγεσία, καθιστά ακόμα πιο ενδιαφέρον το τι θα πράξει το καθεστώς Ερντογάν μετά την απόφαση, που δεν αποκλείεται η έκδοσή της να καθυστερήσει για λίγες ημέρες. Πολύ περισσότερο καθώς η απόφαση του Τούρκου προέδρου στο συγκεκριμένο θέμα αποτελεί το πρώτο κρας τεστ για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, μετά το τηλεφώνημα του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν, που μετά από έξι και πλέον μήνες ανοίγει διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των δυο χωρών.
Για τον Ταγίπ Ερντογάν η χρησιμοποίηση της Αγίας Σοφίας, σύμφωνα με τους παρατηρητές, αποτελεί αναγκαίο βήμα προκειμένου να απευθυνθεί στον μουσουλμανικό πληθυσμό της Κωνσταντινούπολης, όπου η πολιτική του απήχηση βαίνει μειούμενη, προς όφελος του μεγάλου του αντιπάλου, Δημάρχου της πόλης των 20.000.000 κατοίκων, Εκρέμ Ιμάμογλου. Ταυτόχρονα, όμως, ο Τούρκος πρόεδρος δεν φαίνεται διατεθειμένος να συγκρουστεί με την UNESKO ή τη διεθνή κοινότητα, που διαμηνύουν κατηγορηματικά πως τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς δεν μπορεί να αλλάζουν χρήση. Αντιθέτως, εκμεταλλευόμενος μια άλλη διάταξη της UNESKO, που δίνει ένα σχετικό περιθώριο στις χώρες ως προς τη χρήση των μνημείων, το καθεστώς Ερντογάν φέρεται να προκρίνει –στην καλύτερη για εμάς περίπτωση- μια «μέση λύση»: Να παραμείνει μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς η Αγία Σοφία, αλλά και να γίνονται προσευχές, είτε στο προαύλιο χώρο του ναού, είτε και εντός αυτού!!!
Οι ίδιοι παρατηρητές, πάντως, εκτιμούν πως η απόφαση του ανώτατου Δικαστηρίου της Τουρκίας θα διαμορφωθεί με βάση τις προθέσεις και τους σχεδιασμούς Ερντογάν και υπενθυμίζουν τις σχετικά πρόσφατες δηλώσεις του Τούρκου προέδρου για μετατροπή του μνημείου σε τζαμί, αλλά και το γεγονός ότι εντός αυτού διαβάστηκε το Κοράνι την ημέρα της άλωσης της Κωνσταντινούπολης.
Οι χαμηλοί τόνοι που κρατάει η Αθήνα στο θέμα είναι σωστοί, καθώς σε διαφορετική περίπτωση είναι βέβαιον ότι το καθεστώς της Άγκυρας θα χρησιμοποιούσε το θέμα για να αυξήσει την ένταση στο εσωτερικό της Τουρκίας. Η πίεση από πρωτεύουσες όπως η Ουάσιγκτον και η Μόσχα θα φέρουν ασφαλώς καλύτερα αποτελέσματα, ενώ ίσως η ελληνική πλευρά θα μπορούσε να ζητήσει μεγαλύτερη πίεση προς την Άγκυρα από την UNESKΟ.
Φιλοκυβερνητικοί κύκλοι στην Τουρκία, πάντως, προετοιμάζονται για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί και για πραγματοποίηση της πρώτης προσευχής σε αυτό στις 15 Ιουλίου, ημέρα που συμπληρώνονται τέσσερα χρόνια από το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν. Ίσως να ξέρουν κάτι, ίσως και όχι, μένει να περιμένουμε…
