Μετά από πέντε χρόνια σιωπής η Γερμανία αποφάσισε με την ομιλία του Καγκελαρίου Σολτς στην Πράγα να απαντήσει στις ομιλίες Μακρόν στην Πνύκα και στη Σορβόννη τον Σεπτέμβριο του 2017.
Ο Καγκελάριος παρουσίασε μια εξαντλητική μαξιμαλιστική και αισιόδοξη προοπτική της Διεύρυνσης στην οποία εκτός των Δυτικών Βαλκανίων εντάσσει τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες στην Ευρώπη –Λευκορωσία, Μολδαβία, Ουκρανία και Γεωργία- με προφανή στόχο να τονίσει ότι μια Ε.Ε των 36 δεν θα μπορεί να λειτουργήσει με τις σημερινές θεσμικές ισορροπίες.
Ετσι στο όνομα μιας νέας διεύρυνσης καλεί τους 26 σημερινούς του εταίρους να εγκαταλείψουν την λήψη αποφάσεων με ομοφωνία.
Ο Σολτς μίλησε με δεδομένες τις δεσμεύσεις της Ε.Ε προς τις τέσσερις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες της Ανατολικής Ευρώπης με μια συνειδητή υπεραπλούστευση.
Είναι δυνατόν η Ρωσία που θεωρεί την πρώην ΕΣΣΔ Πρόσω Εσωτερικό και ο Πούτιν που πριν από ένα χρόνο αρθρογραφούσε για να στηρίξει την ύπαρξη ενός έθνους μοιρασμένου σε τρία κράτη-Ρωσία, Ουκρανία και Λευκορωσία- να αποδεχθεί για λογαριασμό της Ε.Ε ότι αρνείται στο ΝΑΤΟ, δηλαδή την περαιτέρω διεύρυνση προς Ανατολάς?
Με τα παραπάνω δεδομένα η κίνηση του Σολτς να επιβεβαιώσει εκ νέου την δέσμευση της Ε.Ε. για περαιτέρω διεύρυνση μπορεί να ερμηνευθεί ως προσπάθεια περιφρούρησης της επιρροής του Βερολίνου στην Ανατολική Ευρώπη όπου ολοένα και πιο συχνά η Γερμανία κατηγορείται για κατευνασμό του Πούτιν.
Διεύρυνση της Ε.Ε στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ στην Ευρώπη έχει ως προαπαιτούμενο την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων σε μια στιγμή που το ξέσπασμα νέων εθνικιστικών συγκρούσεων με επίκεντρο την Βοσνία-Ερζεγοβίνη και το Κόσσοβο προβάλλει ως ατύχημα σε αναμονή.
Όλα τα παραπάνω έχουν ως σημείο αναφοράς την σύνδεση διεύρυνσης με την εμβάθυνση μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989.
Μια σύνδεση που ποτέ δεν υλοποιήθηκε καθώς η εμβάθυνση περιορίστηκε στην ίδρυση της Ευρωζώνης την 1.1.1999 με την πολιτική ενοποίηση να καταλήγει στην μινιμαλιστική Συνθήκη της Λισαβόνας.
Όταν στην Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης τον Δεκέμβριο του 2002 εντάχθηκαν στην Ε.Ε δέκα νέα κράτη μέλη όλοι προεξοφλούσαν ως δεδομένη την πολιτική εμβάθυνση της Ε.Ε με διατύπωση που θα άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο μετεξέλιξης της σε Συνομοσπονδία και στην συνέχεια σε Ομοσπονδία.
Περισσότερο από τον προβληματισμό για θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν στο μέλλον της συνοχή της Ε.Ε, επείγει η εδώ και τώρα διαμόρφωση κοινής στάσης των χωρώ-μελών μπροστά στις πρωτοφανείς προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η Γηραιά Ήπειρος, τον χειμώνα τον πιο σκληρό μετά το 1945.
(Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος- διεθνολόγος)
