«Η Νέα Δημοκρατία δεν είναι Ποτάμι», υποστήριξε σχεδόν μετά βδελυγμίας ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε πρόσφατη συνέντευξή του, αναφερόμενος στην κατά τη γνώμη του υπόγεια και κατάπτυστη τάση της σημερινής ηγεσίας του κόμματος να προωθεί πολιτικές και πρόσωπα που αναγνωρίζονται στη δημόσια σφαίρα ως σχετιζόμενα με το Ποτάμι. Η δήλωση αυτή δεν εντυπωσιάζει τόσο γιατί αποδίδει στο Ποτάμι ένα ισχυρό πολιτικό αποτύπωμα που σχεδόν ποτέ δεν του έχει αναγνωριστεί από αντιπάλους, αλλά περισσότερο γιατί παραλείπει να προσδιορίσει την επιθυμητή κατά τη γνώμη του κ. Σαμαρά, έστω, ταυτότητα της ΝΔ. Τι ακριβώς θα πρέπει να είναι η ΝΔ λοιπόν;
Ο ίδιος ο κ. Σαμαράς δεν έχει προσφέρει απαντήσεις στο ερώτημα αυτό. Έχοντας δοκιμάσει σε επίπεδο ρητορικής, αλλά και κυβερνητικών αποφάσεων, πρώτα τη συνταγή του αντί-μνημονιακού λαϊκισμού και αμέσως μετά εκείνη του φιλό-μνημονιακού ορθολογισμού, συνέβαλε στη σύγχυση όλων μας περί της φιλοσοφίας διακυβέρνησης του κόμματος. Χωρίς απτές περιγραφές στο επίπεδο των δημοσίων πολιτικών υπήρξε και η υιοθέτηση της ιδεολογίας του κοινωνικού φιλελευθερισμού στα κομματικά κείμενα επί των ημερών του. Πώς άραγε να εννοούσε τον κοινωνικό φιλελευθερισμό ο κ. Σαμαράς όταν τον επαινούσε; Χωρίς προστασία ατομικών δικαιωμάτων των μειονοτήτων; Χωρίς ισχυρή δημόσια παιδεία που εξασφαλίζει ισότητα ευκαιριών; Χωρίς συναινετική διάθεση σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής; Μάλλον ναι. Φοβάμαι ότι η έννοια του κοινωνικού φιλελευθερισμού στο μυαλό του κ. Σαμαρά «εφευρέθηκε» για να περιγράψει με έναν τάχα πιο μοντέρνο τρόπο την πίστη του στον κρατισμό μαζί βέβαια με την παρωχημένη εθνικοφροσύνη του. Άλλωστε, τρανή απόδειξη της άγνοιάς του για το περιεχόμενο δημόσιων πολιτικών των κοινωνικά φιλελεύθερων κομμάτων αποτελεί η επίθεσή του προς το Ποτάμι, το πλησιέστερο στις αρχές του κοινωνικού φιλελευθερισμού κόμμα που πέρασε από το ελληνικό κομματικό σύστημα.
Το θέμα βεβαίως δεν είναι οι γνώσεις ή οι ιδεολογικές ορμές του κ. Σαμαρά. Το θέμα είναι ότι στην κυβέρνηση βρίσκεται ένα κόμμα που αυτό-προσδιορίζεται κάθε λίγο και λιγάκι –σε συνάρτηση με τις ορμές του ηγέτη του– ως κεντρώο, ως λαϊκό, ως φιλελεύθερο, ως πατριωτικό και πιο συχνά από όλα ως «μεγάλη αγκαλιά που τους χωράει όλους», από πρώην στελέχη και βουλευτές του Ποταμιού έως πρώην στελέχη και βουλευτές του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού. Και αυτό είναι πρόβλημα, δεν είναι προτέρημα. Πρώτον, γιατί τα κόμματα «λίγο από όλα» μοιραία μαθαίνουν στους πολίτες ότι το σημαντικό στην πολιτική δεν είναι οι πολιτικές, αλλά η επικοινωνία, τα πρόσωπα και η κατάληψη της εξουσίας. Και δεύτερον, γιατί τα κόμματα «λίγο από όλα» μοιραία θα πέσουν σε αντιφάσεις, όταν ο ένας υπουργός θα τραβάει προς τη μία κατεύθυνση και ο άλλος προς την άλλην. Αν μάλιστα τα κόμματα «λίγο από όλα» έχουν και πρώην πρωθυπουργούς που θεωρούν πως έχουν το ανυπέρβλητο δικαίωμα να τραβούν το αυτί των διαδόχων τους, τότε πραγματικά κρίνονται ακατάλληλα για τη διακυβέρνηση.
Μακάρι, κ. Σαμαρά, να είχε τη συνέπεια πολιτικών θέσεων του Ποταμιού η ΝΔ. Ή ομοίως και ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν την έχουν. Η μία έχει τις φατρίες της, ο άλλος έχει τις συνιστώσες του. Και δε θα την αποκτήσουν, παρά μόνο όταν οι πολίτες μάθουν να αναζητούν στα κόμματα την ιδεολογική καθαρότητα και την τιμιότητα των στρατηγικών επιλογών που η καθαρότητα αυτή μόνο μπορεί να εγγυηθεί.
(Ο Νίκος Νυφούδης είναι π. βουλευτής του Ποταμιού)
