Αν ο κόσμος έχει διάθεση να ακούσει μια (τελευταία) φορά τους πολιτικούς της Ευρώπης θα διαπιστώσει ότι όλοι μας προειδοποιούν για μια πολεμική περίοδο που έχουμε μπροστά μας. Κάτι που νομίζαμε ότι είχε παρέλθει οριστικά εδώ και σχεδόν 80 χρόνια.
Ουσιαστικά μας προετοιμάζουν για ένα πολικό χειμώνα. Ή, μήπως είναι και πολιτικός χειμώνας;
Η ειδησεογραφία καταγράφει ότι για όλα τα δεινά ευθύνεται ο Πούτιν. Η αλήθεια είναι ότι πολλά δεινά οφείλονται στον πόλεμο (και όχι μόνο στον Πούτιν). Αλλά δεν είναι μόνη αιτία η Ουκρανία…
Δηλαδή, δεν είναι όλα εισαγόμενα.
Όπως η Γερμανία ήταν πλήρως εξαρτημένη από το Φυσικό Αέριο (και τη στρατιωτική ομπρέλα των ΗΠΑ), νομίζοντας ότι της χρωστά η ιστορία (που δεν είχε σοβαρές αποικίες να απομυζήσει και πολλούς φυσικούς πόρους να εξαντλήσει), έτσι και εδώ η κυβέρνηση της ΝΔ βρήκε την ευκαιρία για τον ενεργειακό μετασχηματισμό. Όχι υπέρ της αειφορίας, των ανανεώσιμων πηγών, αλλά , για να ανασυγκρότηση τα παλιά και να φτιάξει νέα οικονομικά τζάκια. Με κρατική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
Ο κ.Μητσοτάκης είχε ένα σχέδιο: Με το επιτελικό… παρακράτος να παρακολουθεί και να υποστηρίζει ντιλ κορυφής, αδιαφορώντας για την παραγωγή, την Περιφέρεια, τη μεσαία τάξη, τους νέους και τους μικρούς επιχειρηματίες. Δεν προσέφερε ευκαιρίες, δεν διαμόρφωσε προοπτικές για τους νέους.
Γι αυτό και συνέχισε να εφαρμόσει την επιδοματική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς κίνητρα επένδυσης, κοινωνικής και οικονομικής κινητικότητας, ανάληψης εργασίας.
Άρα για τον πολικό χειμώνα φταίει και η πολιτική Μητσοτάκη.
Αυτή η ευθύνη δεν αποτυπώθηκε ακόμη. Θα την δούμε στις προσεχείς δημοσκοπήσεις σαν επίδραση της ακρίβειας στο πολιτικό βαρόμετρο.
Πληθωρισμός κερδών
Οι συνέπειες όλων αυτών αναμένεται να είναι καταλυτικές κατά τις επόμενες εβδομάδες: Πληθωρισμός, επιτόκια, έλλειψη (ακόμη και ακριβής) ενέργειας.
-Τα υψηλά επιτόκια θα συμπιέσουν την οικονομία (συρρίκνωση της ζήτησης), θα προκαλέσουν πρόσθετη ανεργία και μείωση των (ήδη) χαμηλών αμοιβών, ενώ το πρόβλημα είναι η χαμηλή προσφορά προϊόντων, συν την ενέργεια, που ανεβαίνουν οι τιμές.
-Η οικονομία πάσχει από πληθωρισμό κερδών και όχι αυξημένη καταναλωτική ζήτηση.
-Η επιδότηση της ενέργειας δεν θα βελτιώσει την μειωμένη (λόγω Πούτιν) προσφορά, από την οποία πληγώνεται η Ευρώπη. Την κύρια ασύμμετρη βία που δέχεται σήμερα η γηραιά ήπειρο.
Ούτε δάνεια-Ούτε φορολογία
Και καλά οι άλλοι του… ευφρόσυνου Ευρωπαϊκού ομίλου μπορεί (μπορούν) να δανειστούν ή να φορολογήσουν τις μεγάλες εταιρείες με τα υπερκέρδη και να δώσουν κάποιες ενισχύσεις στις οικογένειες. Εμείς στην Ελλάδα του κ.Μητσοτάκη τι ακριβώς θα κάνουμε; Ούτε να φορολογήσουμε θέλουμε, ούτε να δανειστούμε μπορούμε…
Η διακράτηση του ελληνικού (δημόσιου) χρέους από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν είναι πλέον αρκετή συνθήκη προκειμένου να αντιμετωπιστεί την θύελλα των επιτοκίων. Γιατί η προηγούμενη διαρύθμισή του έγινε με βάσει την παραδοχή των μηδενικών επιτοκίων που προηγήθηκαν.
Και εάν τα πληθωριστικά έσοδα του δημοσίου (αύξηση εμμέσων φόρων) μοιάζουν ικανά για μια ακόμη (τελευταία;) επιδότηση (Οκτώβριος-Νοέμβριος) των παρόχων του ακριβού ρεύματος και για την απόδοση μιας (προεκλογικής) «επιταγής ακρίβειας» 200 ευρώ, η μέση αμοιβή στην Ελλάδα δεν προβλέπεται να αυξηθεί, η ανεργία –όχι μόνο στους χαμηλής εξειδίκευσης- θα αυξηθεί κι άλλο, τα ενοίκια θα παραμείνουν απλησίαστα, οι κτηνοτρόφοι απλώς θα συνεχίζουν να σφάζουν τα κοπάδια τους.
Συμπαρασυρόμενοι από τις κεντρικές επιλογές της αμερικανικής Fed και της ημετέρας ΕΚΤ, θα έχουμε επιπλέον ανεργία, ενόσω θα μειώνεται δραματικά το διαθέσιμο-πραγματικό εισόδημα όσων απασχολούνται.
Οι κοινωνικοί εταίροι και οι 3ετίες
Εν όψει ενός ακραίου, πολιτικά -όχι… μετεωρολογικά-, χειμώνα, η απουσία των Κοινωνικών Ανταγωνιστών (ΓΣΣΕ, Εργοδότες) μοιάζει εκκωφαντική. Νομίζω ότι είναι απαράδεκτη η μακαριότητα που δείχνουν. Συμφωνώ, ήταν πλήγμα η αφαίρεση του δικαιώματος για τον καθορισμού του βασικού μισθού και πρέπει να επανέλθει πάραυτα (αφού προηγουμένως η πολιτεία διαμορφώσει τα 751 του 2010). Ωστόσο επιβάλλεται να δραστηριοποιηθούν.
Για παράδειγμα, πρέπει να επανέλθουν οι 3ετίες σαν ελάχιστο βήμα στήριξης του μέσου μισθού, πριν ενισχυθούν οι κλαδικές διαπραγματεύσεις. Δεν μπορεί οι επιχειρήσεις να αναμορφώνουν τα κόστη, να στέλνουν νέους τιμοκαταλόγους, αλλά να διατηρούν το μισθολογικό κόστος στα προ δεκαετίας επίπεδα. Απλώς έτσι υπονομεύουν κάθε δυνατότητα κοινωνικής συναίνεσης…
Εκτός από την κυβέρνηση και τα κόμματα έχουν επ αυτών ιδιαίτερο-καθοριστικό ρόλο να επιτελέσουν.
Διαφορετικά, οι κοινωνικές εντάσεις θα εξελιχθούν αποσπασματικά (και ίσως διαλυτικά) καθώς θα πυροδοτούνται από λάθος αφορμές (επι πραγματικών προβλημάτων).
(Ο Χρήστος Μέγας είναι δημοσιογράφος)
