Δέκα χρόνια χωρίς τον Λεωνίδα. Χωρίς τη φυσική παρουσία του Λεωνίδα. Γιατί οι ιδέες του, οι αντιλήψεις του, οι πολιτικές του αναλύσεις, επιβεβαιώνονται καθημερινά από μια πραγματικότητα που είναι ολοένα πιο προβληματική, ολοένα πιο αδιέξοδη. Γιατί -πρέπει να το πούμε αυτό- η πολιτική ήττα του Λεωνίδα Κύρκου, η άρνηση των ιδεών, των προτάσεων, του ήθους του από τον κυρίαρχο λαό και η αντ` αυτών επικράτηση του λαϊκισμού και της δημαγωγίας, είναι η αιτία της οικονομικής, της πολιτικής, της πολιτισμικής, της ηθικής παρακμής που περνούμε.
Να κρατήσουμε τρεις μεγάλες ιδέες του Λεωνίδα ως οδηγό διαχρονικό για τις δυνάμεις της σύγχρονης Αριστεράς:
1. Την ευρωπαϊκή αντίληψη. Το σύνθημα των ευρωεκλογών του μακρινού 1981 συμπυκνώνει την ιστορική του καταγωγή και κυρίως σηματοδοτεί την προοπτική του: «οι κομμουνιστές δεν μένουνε στο ΟΧΙ, παλεύουνε να αλλάξουνε τώρα την Ευρώπη». Η Ευρώπη και οι διαδικασίες της ενοποίησής της αποτελούν το προνομιακό πεδίο για την ανασύνταξη της Αριστεράς. Η παγκοσμιοποίηση περιορίζει δραστικά τις δυνατότητες των αριστερών κομμάτων να επεξεργαστούν -πολύ περισσότερο να εφαρμόσουν- μια μεταρρυθμιστική στρατηγική, στα όρια του εθνικού κράτους. Μπορούν, ωστόσο, να γίνουν οι φορείς, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ισχυρών πολιτικών παρεμβάσεων, στα ζητήματα της απασχόλησης, της δημοκρατικής ανανέωσης του πολιτικού συστήματος, των δικαιωμάτων και του περιβάλλοντος. Μπορούν να σφραγίζουν την αναζητούμενη πολιτική ρύθμιση της παγκοσμιοποίησης. Σήμερα ειδικά που οι διαχρονικές αξίες της Αριστεράς: αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη, αναγκαιότητα δημόσιας παρέμβασης, διασφάλιση των δημοσίων αγαθών και ισότιμη πρόσβαση όλων σ αυτά, ξαναβρίσκουν τη λάμψη τους μπροστά στον εφιάλτη της πανδημίας, αναδεικνύεται η ευκαιρία ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου κι ενός νέου διεθνισμού.
2. Την πεποίθηση για την αξία του διαλόγου και της συναίνεσης. Το «Μέτωπο Λογικής» της δεκαετίας του ‘90 οφείλει σήμερα να αναγεννηθεί αγκαλιάζοντας όλες τις δυνάμεις της πολιτικής και κοινωνικής ζωής του τόπου, που καταδυναστεύονται από τον ανορθολογισμό.
Όσο τα κόμματα, οι κινήσεις και τα πρόσωπα της σύγχρονης ευρωπαιστικής Αριστεράς, κάθε ρεύματος, αδυνατούν να επεξεργαστούν ένα συνεκτικό σχέδιο εθνικής ανασύνταξης, τόσο η Δεξιά μ όποια της έκφραση: κεντροδεξιά, λαϊκή Δεξιά, Ακροδεξιά «με το κοστούμι», θα νέμεται την εξουσία με τη μέθοδο που ξέρει πολύ καλά, τον πελατιασμό και την κομματοκρατία.
Ο Λεωνίδας υπήρξε κήρυκας της μεγάλης κεντροαριστεράς. «Κακό χωριό τα λίγα σπίτια», μας θύμιζε με κάθε ευκαιρία. Απεχθάνονταν τον στείρο αμυντισμό και το φοβικό σύνδρομο του σκαντζόχοιρου. Πίστευε στη δύναμη των ιδεών και την ισχύ του ορθού λόγου.
3. Την καταδίκη της βίας. Πρόσωπο με πρόσωπο -απέναντι και δίπλα στον νεαρό διαδηλωτή, ο Λεωνίδας τον Δεκέμβρη του 2008, έλεγε: «φυλάξου, φίλε, μπαίνεις πια στον δρόμο της κοινωνικής πάλης». Και συνέχιζε: «να αποφύγεις τον εύκολο δρόμο που μπορεί να σε παρασύρουν η ίδια η κρατική βία, βία η οποία σε προκαλεί να απαντήσεις κι εσύ με βία. Να αποφύγεις πάντως οπωσδήποτε τη βία γιατί η βία γεννάει άλλη βία και σε έναν τόπο δοκιμασμένο από εμφύλιες διαμάχες και αδιέξοδες συγκρούσεις πρέπει να είμαστε απείρως προσεκτικοί…».[απόσπασμα από συνέντευξη του Λ.Κ., στο MEGA και στους Όλγα Τρέμη και Γιάννη Πρετεντέρη, 12.12.2008]
Ας μη ξεχνάμε ότι η πολιτική διαμορφώνει συμπεριφορές και συνειδήσεις. Η Αριστερά στις καλύτερες στιγμές της απάντησε σε σκληρές προκλήσεις με σεβασμό και τήρηση της νομιμότητας, με εμβάθυνση της δημοκρατίας. Στις «χαμένες άνοιξες» και όταν παγιδεύτηκε στην επιλογή του αντίθετου δρόμου, οδήγησε ένα μεγάλο κίνημα σε εμφύλιο πόλεμο. Ο Λεωνίδας Κύρκος ήταν ένας αιθεροβάμων. «Νοσταλγούσε μετ` επιτάσεως το μέλλον…».[φράση δάνεια από τον Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη]
Η πίστη στις αρχές του, η αναζήτηση σε ανοικτούς ορίζοντες, η απόρριψη κάθε στερεότυπου, η καταδίκη ιδεοληψιών, η οξυδέρκεια και η διορατικότητα, η απέχθεια στον λαϊκισμό και στη δημαγωγία, η γνήσια λαϊκότητα του, αλλά και η αυτοκριτική του ματιά, τον ανέδειξαν ως μια από τις σημαντικότερες ηγετικές φυσιογνωμίες της σύγχρονης Ελλάδας.
Ο Σπύρος Δανέλλης είναι μέλος του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. και πρώην βουλευτής Ηρακλείου
