Ανεξάρτητα από την επίσημη κυβερνητική «γραμμή» στο πεδίο της πανδημίας μία χώρα που έχει χάσει πάνω από 13.500 ανθρώπους από covid, που μπαίνει στο φθινόπωρο με πάνω από 300 ανθρώπους σε ΜΕΘ και έχει καταφέρει να εμβολιάσει λίγο πάνω από 1 στους 2 πολίτες (από τη στιγμή που έχει «ανοίξει» ο εμβολιασμός και για κάτω των 18 ετών πληθυσμός αναφοράς δεν είναι μόνο οι ενήλικοι, αλλά ο συνολικός πληθυσμός) δεν μπορεί να χαρακτηριστεί επιτυχημένη, πόσο μάλλον όταν συγκρίνεται με τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου.
Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη εξακολουθεί να βλέπει την πανδημία ως μία κρίση ατομικής ευθύνης και επιλογής που ο ρόλος της οργανωμένης Πολιτείας αναλώνεται κυρίως στην προώθηση του εμβολιασμού μέσω γενικής και τελικά άστοχης εκστρατείας ενημέρωσης, στην παροχή επιμέρους κινήτρων και στην επιβολή περιορισμών και ποινών σε πολίτες που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να καταλάβουν και μοιραία αρνούνται. Μεταξύ μας δεν τους βοήθησε και κανείς από την οργανωμένη Πολιτεία να καταλάβουν. Η ίδια η Κυβέρνηση της χώρας έκανε από την αρχή της πανδημίας απανωτά οργανωτικά λάθη στο εμβολιαστικό εγχείρημα μη αποκεντρώνοντας έγκαιρα την εμβολιαστική διαδικασία, καθυστερώντας για 7 μήνες την εφαρμογή κατ’ οίκον εμβολιασμού, υποτιμώντας την αξία και τον ρόλο της αγωγής υγείας και της αξιόπιστης πληροφόρησης-ενημέρωσης των πολιτών από τους εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας και από τις ΤΟΜΥ, εκπέμποντας αλλοπρόσαλλα μηνύματα σε σχέση με την ασφάλεια συγκεκριμένων εμβολίων, προτεραιοποιώντας τις ομάδες πληθυσμού ανάλογα με τα διαθέσιμα κάθε φορά εμβόλια, χωρίς τεκμηρίωση και διαφάνεια στη λήψη αποφάσεων, με μία «καουμπόικη» (όπως έλεγε παλιά ο παππούς μου) λογική του εγώ είμαι ο σερίφης, διατάζω και δεν δίνω εξηγήσεις σε κανέναν. Και την ώρα που χρειαζόμασταν συναίνεση και συνεννόηση ως προϋπόθεση για την κοινωνική συμμόρφωση και αποδοχή, το ένα αντικοινωνικό νομοθέτημα ερχόταν στην Βουλή μετά το άλλο.
Ποιος εξέθρεψε την αμφιβολία, τη δυσπιστία και τελικά την άρνηση σε ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού;
Τα τελευταία δε μέτρα που εξήγγειλε ο Υπουργός Υγείας επιβεβαιώνουν ότι η Κυβέρνηση όχι μόνο δεν πιστεύει στο ισχυρό ΕΣΥ, αλλά δεν έχει τη παραμικρή διάθεση να διδαχθεί από την διαχείριση της πανδημίας, δεν προσαρμόζεται και κυρίως συνεχίζει να κάνει κάθε φορά την πιο εύκολη επιλογή. Την πιο οικονομική, αυτή που απαιτεί λιγότερη προσπάθεια και αυτή που εκτιμά ότι είναι αποτελεσματικότερα διαχειρίσιμη (επικοινωνιακά), βοηθώντας την να μεταθέσει σε άλλους την ευθύνη στο μέλλον. Αν μέσα σε όλα ωφεληθούν λίγο παραπάνω κάποιοι εμπλεκόμενοι, π.χ. οι μεγάλοι παίχτες του ιδιωτικού διαγνωστικού τομέα, ακόμη καλύτερα.
Και επειδή ακριβώς δεν μαθαίνει από τα διδάγματα των τελευταίων μηνών, χρησιμοποιεί αυτό που ξέρει καλύτερα, τον εξαναγκασμό και τις ποινές. Καθορίζει λοιπόν μία τιμή 10€/ rapid test για τον ιδιωτικό τομέα, ορίζοντας ότι οι ανεμβολίαστοι που υποχρεούνται σε τεστ μόνο εκεί θα μπορούν να τα πραγματοποιούν και τι καταφέρνει μέσα σε λίγες ώρες; α) Οι ανεμβολίαστοι πολίτες να νιώθουν ότι εκβιάζονται και πολλοί από αυτούς να βλέπουν το εμβόλιο όχι ως επίτευγμα της επιστήμης που θα σώσει τη ζωή τη δική τους και των συνανθρώπων τους, αλλά ως ένα αναγκαίο κακό που θα ελαφρύνει τη τσέπη τους. Ζυγίζουν λοιπόν τα υπέρ και τα κατά μιας οικονομικής απόφασης! β) Καμιά δεκαριά σύλλογοι μικρών ιδιωτικών εργαστηριών (η πλειοψηφία τους γαλάζιας προέλευσης) να καταγγέλλουν ότι η τιμή αποζημίωσης δεν είναι βιώσιμη για αυτούς και ότι στην ουσία αποτελεί κλείσιμο του ματιού στους μεγάλους διαγνωστικούς ομίλους, γ) Όλοι οι υπόλοιποι να αναρωτιόμαστε από τη στιγμή που οι δημόσιες δομές θα ασκούν διαγνωστικό έλεγχο μόνο σε εμβολιασμένους τι θα γίνει με την πρόληψη της διασποράς, με την επαρκή επιδημιολογική επιτήρηση, με την έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων στις εστίες υπερμετάδοσης (χώροι εργασίας, μέσα μεταφοράς, κλειστές δομές, σχολεία, καταυλισμοί) που είναι κατεξοχήν έργο του δημόσιου βραχίονα του συστήματος υγείας;
Και επιμένει στην αναστολή σύμβασης (υποχρεωτική αργία) σε ανεμβολίαστους υγειονομικούς. Επιμένει δηλαδή στην επιλογή να αντιμετωπίσει το ΕΣΥ από 1η Σεπτέμβρη την πιο δύσκολη στιγμή της μάχης με 25% λιγότερο προσωπικό λόγω αναστολής εργασίας των ανεμβολίαστων εργαζομένων, επιμένει σε ένα νέο «εσωτερικό lockdown» στα νοσοκομεία που θα προκαλέσει εκ νέου υπερβάλλουσα θνησιμότητα από άλλες αιτίες.
Προφανώς κανένας δεν μπορεί να υπερασπιστεί το «δικαίωμα» οποιουδήποτε υγειονομικού να φροντίζει ανεμβολίαστος ευάλωτους ασθενείς, αλλά η επιλογή της υποχρεωτικής αργίας αυτή τη στιγμή μοιάζει με αυτό-ακρωτηριασμό για το σύστημα υγείας, κι ενώ υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι για να εγγυηθούμε την ασφαλή λειτουργία των δομών υγείας (π.χ. τακτικά τεστ) τουλάχιστον γι’ αυτό το διάστημα.
Για να είμαστε ξεκάθαροι, η άποψη περί αναστολής εφαρμογής του ν.4820/21 (αναφορικά με την υποχρεωτική αργία των υγειονομικών) δεν αποτελεί «γραμμή» ισορροπίας, αλλά θέση ανάγκης για την ευστάθεια και την επάρκεια του συστήματος υγείας. Δεν υπάρχει στα σοβαρά καμία επιστημονική διένεξη γύρω από την αξία, τη σημασία και τη χρησιμότητα του εμβολιασμού. Το εμβόλιο σώζει ζωές και έχει ήδη σώσει ζωές. Όποιος κάνει το εμβόλιο έχει μικρότερες πιθανότητες να κολλήσει και έχει ελάχιστες πιθανότητες να πάει στο νοσοκομείο και, βεβαίως, να διασωληνωθεί ή να πεθάνει.
Σε πολιτικό επίπεδο δε ο εμβολιασμός αποτελεί κορυφαία έκφραση αλληλεγγύης και συλλογικής συνείδησης για αυτό και σύσσωμος ο προοδευτικός πολιτικός κόσμος έχει ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ του εμβολιασμού. Οτιδήποτε άλλο εντάσσεται στη σφαίρα του αντιεπιστημονικού σκοταδισμού και αυτονόητα βρίσκει την Αριστερά, ως την πιο γνήσια ορθολογική δύναμη της κοινωνίας, απέναντι.
Ο Σταμάτης Βαρδαρός είναι επιστημονικός συνεργάτης ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, πρώην Αν. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Υγείας
