Οταν έμαθα ότι κάποιοι από τους ήρωες του βιβλίου μου «Απαρατήρητοι» (Πόλις), ντελιβεράδες, ταμίες σούπερ μάρκετ, οδοκαθαριστές, θα προσκαλούνταν στο προεδρικό, στη δεξίωση για την αποκατάσταση της δημοκρατίας, ξαφνιάστηκα. Είχε γίνει της μόδας να τους δίνει σημασία το πολιτικό σύστημα τον καιρό της καραντίνας, αλλά να φτάσουν μέχρι το προεδρικό;
Δεν ήξερα τι να πω κάθε φορά που με ρωτούσαν πώς μου φαίνεται.
Από τη μια ο συμβολισμός έχει αξία και μετράει πώς βίωσαν οι ίδιοι αυτή την εμπειρία με την οποία η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θέλησε να τιμήσει τους εργαζόμενους που έδωσαν τη μάχη έξω όταν οι υπόλοιποι ήμασταν μέσα λόγω της πανδημίας. Από την άλλη δεν πρόκειται να αλλάξει κάτι στις συνθήκες εργασίας τους που, συνήθως, είναι εξοντωτικές, ούτε στον τρόπο με τον οποίο τους αντιμετωπίζει ο κόσμος, συχνά με βίαιη αδιαφορία.
Ήμουν μπερδεμένη. Σκεφτόμουν ότι ο Μακρόν στη Γαλλία έδωσε μια γενναία αύξηση στους νοσοκομειακούς γιατρούς και το νοσηλευτικό προσωπικό, για τον ίδιο λόγο, για να τους ευχαριστήσει για την προσφορά τους στη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, και αυτό μάλλον σημαίνει περισσότερα. Και την ίδια ώρα δεν ήθελα να είμαι μίζερη με μια πρωτοβουλία την οποία πήρε η Κατερίνα Σακελλαροπούλου για να δηλώσει την ευαισθησία της.
Μετά έγινε η δεξίωση. Και οι ιστοσελίδες πλημμύρισαν με ρεπορτάζ για τις γυναίκες που ξεχώρισαν χάρη στα ρούχα τους. Έμαθα με την ευκαιρία ότι η πρόσκληση της Προέδρου της Δημοκρατίας καλούσε τους αποδέκτες να επιλέξουν «ένδυμα βαθύχρωμο», κάτι που δεν τηρήθηκε (και ευτυχώς γιατί ήταν απολύτως γελοία η υπόδειξη). Και είδα πολλές φωτογραφίες βουλευτών και υπουργών και καλλιτεχνών που μονοπώλησαν τα φλας των φωτογράφων. Οι αντιστασιακοί που υποτίθεται πως είναι οι πρωταγωνιστές της επετείου πέρασαν απαρατήρητοι. Είχαν εκφραστεί, λέει, και παράπονα εκ μέρους τους γιατί προσκλήθηκαν λίγοι.
Είναι πολύ θλιβερά όλα αυτά.
Ίσως πρέπει κάποια στιγμή να γίνει αναστοχασμός για τη σκοπιμότητα και το περιεχόμενο αυτής της δεξίωσης. Σίγουρα δεν είναι κοσμικό γεγονός ούτε παραπολιτικό. Αλλά δεν πρέπει να είναι και επικοινωνιακό. Η λογική ότι καλούνται λίγοι απ όλους (τους αναγνωρίσιμους) και φοράνε τα καλά τους για να παραχθεί ένας φανταχτερός για τα ΜΜΕ πολτός είναι εντελώς ξένη προς το νόημα της επετείου που υποτίθεται ότι τιμάται.
Οι «Απαρατήρητοι» δεν έχουν σχέση με την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Έχουν σχέση με τη βαρβαρότητα του μετανεωτερικού καπιταλιστικού μοντέλου, των ανισοτήτων, της καταπίεσης των μη αρίστων, της απασχόλησης που συνθλίβει προσωπικότητες και όνειρα.
Οι «πάνω» νοιάζονται γι αυτό; Δεν ξέρω την απάντηση και νομίζω πως οι ίδιοι δεν ξέρουν καν την ερώτηση που πρέπει να κάνουν στον εαυτό τους.
