Στις αρχές της δεκαετίας του 50 ο τότε Υπουργός Εξωτερικών του Τρούμαν Ντιν Ατσεσον αποφάνθηκε ότι η Βρετανία είναι μια χώρα που έχασε μια Αυτοκρατορία και ακόμη ψάχνει για ένα ρόλο.
Με αφορμή τον θάνατο της Βασίλισσας Ελισάβετ και την άνοδο στο Θρόνο του Κάρολου του Τρίτου η Βρετανική Μοναρχία, η δυναστεία των Γουίντσορ, προβάλλει ως ένας θεσμός που αν δεν θέλει να απομείνει ως τουριστικό αξιοθέατο πρέπει να βρει ένα νέο ρόλο εντός και εκτός συνόρων.
Εντός συνόρων από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά η Μοναρχία επιδίωξε άλλοτε επιτυχώς και άλλοτε ανεπιτυχώς το ρόλο του συμβόλου της κοινωνικής συναίνεσης αλλά και της περιφρούρησης κάποιων πατριωτικών αξιών ως ένα πεδίο που πρέπει να μην επηρεάζεται από τις έντονες κοινωνικές-ταξικές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις.
Ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου της Μοναρχίας στα μέσα του 19ου αιώνα κατέστη αναγκαίος όταν η κατάργηση των δασμών στα αγροτικά προϊόντα κατέστρεψε ολοκληρωτικά την αριστοκρατία των γαιοκτημόνων με την οποία ταυτιζόταν μέχρι τότε το μοναρχικό καθεστώς.
Τα χρόνια πέρασαν και η μεγάλη πρόκληση που απονεύρωσε την Μοναρχία από τον κοινωνικό και πολιτικό της ρόλο δεν ήταν το Εργατικό Κόμμα αλλά η σκληρή νεοφιλελεύθερη πτέρυγα των Συντηρητικών υπό την Θάτσερ η οποία όπως είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο Γκουρού της Σιδηράς Κυρίας Νόρμαν Τέμπιτ ήταν αποφασισμένη να τελειώνει με την συναίνεση.
Ετσι η συναίνεση που, με εμπροσθοφυλακή την Μοναρχία ήταν από την εποχή της Βικτωρίας το εργαλείο ένταξης της βιομηχανικής εργατικής τάξης της χώρας στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο διακυβέρνησης, βρέθηκε στο στόχαστρο της Θάτσερ μετά το 1979 με συνέπεια τις πολύ κακές σχέσεις της Θάτσερ με την Ελισάβετ.
Ο Κάρολος αναλαμβάνει τα βασιλικά του καθήκοντα σε μια στιγμή που η ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου απειλείται με την δυναμική της απόσχισης της Σκοτίας η οποία θα προκαλέσει σε περίπτωση υλοποίησης της ντόμινο εθνικιστικού πυρετού στην Ουαλία αλλά και στην Βόρεια Ιρλανδία.
Σαράντα τρία χρόνια μετά την άνοδο της Θάτσερ στην εξουσία η Σκοτία, η Ουαλία αλλά κυρίως η Βόρεια Αγγλία είναι διάστικτες από θύλακες κοινωνικού αποκλεισμού και βαθιάς φτώχειας που τροφοδοτούν όχι απλά και μόνον το αίσθημα της αποξένωσης από το Λονδίνο την πρωτεύουσα της χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης, αλλά συνολικού και μη αντιστρέψιμου θρυμματισμού μιας εθνικής βρετανικής ταυτότητας.
Αν η Βρετανία του 1950 έψαχνε για ρόλο στην Διεθνή Σκηνή μετά την διάλυση της Αυτοκρατορίας, το Ηνωμένο Βασίλειο του 2022 δεν είναι δεδομένο ότι θα παραμείνει ενωμένο, με την χώρα να ανακαλύπτει ότι μετά το Brexit δεν υπήρχε Σχέδιο Β.
Από την ενότητα της χώρας, μέχρι το δικομματικό πολιτικό σύστημα και τον περιφερειακό και τον διεθνή προσανατολισμό της, η χώρα κουρασμένη από τις ανεπαρκείς διορθωτικές κινήσεις των διαδόχων της Θάτσερ περιμένει ένα νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο που θα της επιτρέψει να επουλώσει, έστω και με δραματική καθυστέρηση, τις πληγές που άνοιξε ο αναίμακτος αλλά οδυνηρός σκληρός ταξικός εμφύλιος πόλεμος που εξαπέλυσε η Σιδηρά Κυρία την Ανοιξη του 1979 όταν μετακόμισε στην Ντάουνιγκ Στριτ.
(Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος-διεθνολόγος)
