Η Φιλανδία και η Σουηδία συνεργάζονται στην παρούσα φάση με το ΝΑΤΟ αφήνοντας ανοικτή την προοπτική πλήρους ένταξης τους στην Συμμαχία ενώ την ίδια στιγμή η Ελβετία με δική της πρωτοβουλία υιοθετεί τις κυρώσεις της Ε.Ε κατά της Ρωσίας σε ότι αφορά το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων φασικών προσώπων που θεωρείται ότι αμέσως η εμμέσως εμπλέκονται στην εισβολή στην Ουκρανία.
Τι συμβαίνει με τους ουδέτερους;
Η ουδετερότητα ήταν και είναι εθελούσια επιλογή της Στοκχόλμης, του Ελσίνκι και της Βέρνης με άλλα λόγια δεν υπάρχει καμιά διεθνής Συνθήκη που να δεσμεύει τις τρεις αυτές χώρες.
Αντίθετα η Αυστρία είναι υποχρεωμένη από την Συνθήκη του 1955 που τερμάτισε την τετραμερή στρατιωτική κατοχή των νικητών του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου να παραμένει ες αεί ουδέτερη
Στην πράξη με την ένταξη της στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 1994 παρέκαμψε το γράμμα και το πνεύμα της Συνθήκης του 1955.
Αν αφήσουμε κατά μέρος την Ελβετία που δεν έχει κινήσει ποτέ θέμα ένταξης της στο ΝΑΤΟ εκ των πραγμάτων το ερώτημα γιατί τώρα αφορά αποκλειστικά την Σουηδία και την Φιλανδία.
Κατ΄ αρχήν πρέπει να ανατρέξουμε στο πλαίσιο και την συγκυρία όπου η Στοκχόλμη και το Ελσίνκι προσδιόρισαν την ουδετερότητα τους.
Η Σουηδία ουδέτερη στους δύο παγκόσμιους πολέμους επέλεξε μετά την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου το 1947 να παραμείνει ουδέτερη ανάμεσα στα δύο Μπλοκ παρά το γεγονός ότι οι δύο άλλες Σκανδιναβικές Χώρες που παρέμειναν ουδέτερες στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά κατελήφθησαν από την Γερμανία στο δεύτερο η Δανία και η Νορβηγία έγιναν ιδρυτικά μέλη του ΝΑΤΟ το 1949.
Σε αντίθεση με την Ελβετία η ουδετερότητα της Σουηδίας ήταν ενεργή και παρεμβατική στην Διεθνή Σκηνή.
Αν η Σουηδία έκρινε ότι ο ρόλος του ενδιάμεσου ανάμεσα στα δύο μπλοκ εξυπηρετούσε τα ζωτικά της συμφέροντα τα δεδομένα άλλαξαν με τις ανατροπές του 1989-91 αλλά και την προσχώρησή της στην Ε.Ε το 1994.
Το νέο τοπίο όπου υπήρχε μόνον ένα μπλοκ που διαχυνόταν συνεχώς προς Ανατολάς και πιο συγκεκριμένα σε ότι αφορά την Σουηδία στην απέναντι ακτή της Βαλτικής από την Πολωνία μέχρι και την Εσθονία αφαίρεσε από την Στοκχόλμη όλα τα πλεονεκτήματα που είχε ανάμεσα στα δύο μπλοκ και ακόμη χειρότερο εκ των πραγμάτων οριοθετούσε το ειδικό βάρος της χώρας στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς.
Σε παρόμοια αλλά όχι ταυτόσημη θέση βρέθηκε και η Φιλανδία η οποία από το 1945 μέχρι το 1991 είχε αποδεχτεί ένα άτυπο αλλά βαρύνον Βέτο της Μόσχας στις επιλογές που αφορούσαν την εθνική της ασφάλεια.
Έτσι διαμορφώθηκε το μοντέλο της φιλανδοποίησης καθώς η ηττημένη δύο φορές από την ΕΣΣΔ στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο Φιλανδία αποδέχθηκε τον περιορισμό της εθνικής της κυριαρχίας αλλά απέφυγε την επιβολή του σοβιετικού καθεστωτικού μοντέλου που γνώρισε η υπόλοιπη Ανατολική Ευρώπη.
Με δυο λόγια χωρίς ποτέ μέχρι στιγμής η μετασοβιετική Ρωσία να έχει απειλήσει την ασφάλεια τους Σουηδία και Φιλανδία χτυπούν την πόρτα του ΝΑΤΟ καθώς πλέον στην Ευρώπη υπάρχει μόνον ένα μπλοκ απέναντι στην Ρωσία.
Σουηδία και Φιλανδία θέλουν να είναι συνδιαμορφώτριες των ισορροπιών που διαμορφώνουν στην Βαλτική οι τρεις Βαλτικές Χώρες και η Πολωνία.
Το Κρεμλίνο προειδοποίησε με σκληρή γλώσσα ότι θα αντιδράσει αν Σουηδία-Φιλανδία προσχωρήσουν στο ΝΑΤΟ, μια προειδοποίηση που είχε γίνει πριν από είκοσι περίπου χρόνια και για την Ουκρανία αλλά κανείς στην Δύση δεν την έλαβε σοβαρά υπόψη.
(Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος-διεθνολόγος)
