Όταν η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και ο αείμνηστος Νεκτάριος Σαντορινιός έκαναν πράξη το Μεταφορικό Ισοδύναμο, ενσωμάτωναν για πρώτη φορά σε μια εμβληματική κρατική πολιτική την αρχή της νησιωτικότητας, αρχή που μέχρι τότε παρέμενε περισσότερο στο επίπεδο διακηρύξεων. Η νησιωτικότητα ενεργοποιείται με μηχανισμούς που καθιερώνουν την περιφερειακή δικαιοσύνη, την ισότητα ευκαιριών και υποδομών ανάμεσα στους κατοίκους, τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις της νησιωτικής και της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Οι νησιώτες μας πλήρωσαν ακριβά την απομόνωσή τους από την ηπειρωτική Ελλάδα και τα διοικητικά, οικονομικά, ακόμα και εκπαιδευτικά κέντρα της. Το πλήρωσαν με χαμένες ευκαιρίες ανάπτυξης, με παραγωγική συρρίκνωση, με υποβαθμισμένες κρατικές υπηρεσίες και παροχές, με μετανάστευση των νέων τους.
Επιστήμονες με καλές σπουδές και επαγγελματικές φιλοδοξίες δύσκολα θα επιλέξουν να μείνουν στον τόπο τους να εργαστούν και να προκόψουν. Τα νησιά μας χρειάζονται πολλές καινοτόμες επιχειρήσεις και κλάδους αιχμής που μπορούν να προσελκύσουν κεφάλαια και καταρτισμένους επιστήμονες.
Χρειάζονται δημόσιες υποδομές που να είναι ισοδύναμες με της ηπειρωτικής Ελλάδας. Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, Κέντρα Υγείας και Νοσοκομεία, αεροπορικές και ακτοπλοϊκές συνδέσεις, πραγματικά ψηφιοποιημένες δημόσιες υπηρεσίες (κι όχι απλώς ψηφιακή γραφειοκρατία). Χρειάζονται μια πολιτική που εξισώνει ευκαιρίες και δικαιώματα, που συγκεντρώνει και διοχετεύει πόρους στις τοπικές κοινωνίες.
Αντί για μια τέτοια πολιτική, ζήσαμε στα χρόνια του Κυριάκου Μητσοτάκη, την παραγωγική καθήλωση των νησιών μας. Μια μίζερη και αδιάφορη αντιμετώπιση της αγροτικής παραγωγής, ιδίως της ελαιοκαλλιέργειας, που αρχίζει να επηρεάζεται και από την κλιματική αλλαγή πλέον. Τις επιχειρήσεις στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, στο εμπόριο, παντού, να συνθλίβονται από την εκτόξευση των τιμών πρώτων υλών, του ρεύματος και των καυσίμων. Και με την ιδεοληπτική άρνηση του Υπουργείου Εξωτερικών να διεκδικήσει από την ΕΕ την επανέναρξη του προγράμματος ταχείας έκδοσης βίζας σε τουρίστες από την Τουρκία, που θέλουν να επισκεφτούν τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Οι δομές υγείας, όπως και στην ηπειρωτική Ελλάδα, επιβιώνουν με χίλιες ελλείψεις προσωπικού και υποδομών, με την αυτοθυσία του προσωπικού τους. Με τη διαφορά ότι στα νησιά μας δεν μπορείς να βάλεις τον άρρωστο σε ένα ΙΧ και να τον πας στο νοσοκομείο ενός μεγάλου αστικού κέντρου μια-δυο ώρες μακριά. Η κυβέρνηση βρήκε 9,5 δισεκατομμύρια για απευθείας αναθέσεις και τάισμα μηντιακών και επιχειρηματικών φίλων της, αλλά δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ να χρηματοδοτήσει την αποφασιστική στελέχωση των νησιωτικών δομών υγείας.
Η καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (και όχι των βάσεων εισαγωγής που πάντα υπήρχαν) αποδείχτηκε ένα ολέθριο καψώνι για τη νεολαία μας, αλλά και ένα τεράστιο πισωγύρισμα για τα περιφερειακά πανεπιστήμια. Ιδίως του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που μετράει τεράστιο αριθμό κενών θέσεων. Ακριβώς για να μεθοδευτεί το κλείσιμο πανεπιστημιακών τμημάτων – κυρίως περιφερειακών πανεπιστημίων – και η εξασφάλιση πελατείας για τα κολέγια των Αθηνών. Για την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ένας 18χρονος θεωρείται ακατάλληλος για σπουδές, αν συγκεντρώσει 8000 μόρια στις Πανελλήνιες, αλλά απολύτως κατάλληλος για σπουδές σε ιδιωτικά κολέγια, αν οι γονείς του διαθέτουν 8000 ευρώ για τα δίδακτρα!
Η διαφημιστική καμπάνια του «ΤουρκοΑιγαίου» ήταν το κερασάκι στην τούρτα μετά τη συστηματική εγκατάλειψη και απαξίωση του Ανατολικού Αιγαίου. Εξαιρούνται φυσικά οι φαραωνικές, πανάκριβες, υποδομές εγκλεισμού προσφύγων και μεταναστών. Εκεί, ναι, έχουμε παχυλές «επενδύσεις», όπως τα 87,5 εκατομμύρια ευρώ για τη δομή της Βάστριας στη Λέσβο. Γιατί προφανώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη προορίζει τα νησιά μας για απόκρουση και εγκλωβισμό προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, για λογαριασμό ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για μας, το Αιγαίο δεν είναι «ασπίδα της Ευρώπης», δεν είναι απλώς ένα brand name, δεν είναι προϊόν. Eίναι τα σπίτια μας και οι οικογένειές μας, είναι ο τόπος που ζούμε και θέλουμε να τον δούμε να προκόβει. Και θα προκόψει με μια δημοκρατική, προοδευτική κυβέρνηση, που δεν θα αντιμετωπίζει τους νησιώτες σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας.
(Ο Γιάννης Μπουρνούς είναι Υποψήφιος Βουλευτής Νομού Λέσβου ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία)
