Διάβασα μια συνέντευξη στελέχους του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, το οποίο δήλωνε πως το κόμμα του θα συγκυβερνήσει με τον ΣΥΡΙΖΑ, αν δεν είναι πρωθυπουργός ο Τσίπρας και αν «ο ΣΥΡΙΖΑ είναι πρόθυμος να αποδεχτεί το προγραμματικό πρόγραμμα (sic) του ΠΑΣΟΚ». Το άλλο με τον Τοτό δεν το είπε. Με αυτά και με τα άλλα νομίζουν στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ πως απαντούν στο ερώτημα με ποιόν θα πάνε, ενώ μάλλον προκαλούν ή γέλια ή τα «πιο βαθιά χασμουρητά».
Η δε δήλωση του κ. Ανδρουλάκη για κυβέρνηση προοδευτικής διακυβέρνησης με τη ΝΔ στην αντιπολίτευση, θα μπορούσε να είναι μια απάντηση, όχι η ευστοχότερη στη συγκυρία, αν βεβαίως είχε στηριχθεί σε μια στρατηγική τεκμηρίωση και όχι σε κινήσεις πανικού. Αδίκως πολλοί μέμφονται το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ πως δεν έχει θέσεις. Σαν τον Γκράουτσο Μαρξ που ανακοινώνοντας το πρόγραμμα του δήλωνε πως αυτό είναι γι’ όσους αρέσει, γι’ όσους δεν αρέσει υπάρχει άλλο, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ έχει θέσεις γι’ όσους αρέσουν, γι’ όσους δεν αρέσουν, έχει άλλες. Όπως γι’ όσους αρέσει είναι ΠΑΣΟΚ κι γι’ όσους δεν αρέσει είναι ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ.
Αυτό το κόμμα φαίνεται να πάσχει από το σύνδρομο ΔΗΜΑΡ. Εκεί είχαν (είχαμε, στον βαθμό που ο γράφων ήταν μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής αυτού του κόμματος) δυο κοινά ψηφοφόρων. Το ένα σφόδρα αντι- ΣΥΡΙΖΑ επιθυμούσε να συμμαχήσει με τη ΝΔ, το άλλο πιστό στις αριστερές καταβολές του επιθυμούσε τη συμμαχία με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η ΔΗΜΑΡ ήθελε να κρατήσει και τα δυο κοινά. Έχασε και τα δυο. Με την είσοδό της στην κυβέρνηση Σαμαρά- Βενιζέλου έχασε το αντιδεξιό κομμάτι και με την έξοδό της το αντί- ΣΥΡΙΖΑ. Δεν ήταν όμως αυτό το χειρότερο. Τον Οκτώβριο του 2015, αφού στις ευρωεκλογές του Μαΐου 2014 έλαβε 1,2% από 6,26% που είχε στις τελευταίες εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2012, το κόμμα στο Συνέδριο του, έλαβε την απόφαση να μη ψηφίσει Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προσδοκώντας την «κοινή» κάθοδό του με τον επελαύνοντα στην εξουσία ΣΥΡΙΖΑ.
Η ηγετική του ομάδα πίστεψε πως ήταν σε θέση να επιβάλει μια συμφωνία στον ΣΥΡΙΖΑ στη βάση του δικού της προγράμματος- όπως τώρα λέει και το βορειοελλαδίτικο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ- μια συμφωνία ισότιμων μερών του δημοσκοπικού 0,03% της ΔΗΜΑΡ και του δημοσκοπικού 33% και άνω του ΣΥΡΙΖΑ. Είχα προειδοποιήσει την τότε ηγεσία πως την επόμενη μέρα της μη εκλογής Προέδρου Δημοκρατίας, ο ΣΥΡΙΖΑ θα της ανακοίνωνε πως δεν μπορεί να εγκαταλείψει το Πρόγραμμα Θεσσαλονίκης που τον είχε φέρει από το 3% στα πρόθυρα της εξουσίας για τα μάτια των δέκα συν μια (;) ή ένδεκα συν μια(;) θέσεων της ΔΗΜΑΡ, δεν θυμάμαι ακριβώς, στην επεξεργασία των οποίων μου είχε ζητηθεί να συμβάλλω. Ακριβώς την επομένη της μη εκλογής Προέδρου ο ΣΥΡΙΖΑ θα ακύρωνε οποιαδήποτε τέτοια συνεννόηση.
Πράγμα που και έγινε. Ακριβώς την επομένη ο ΣΥΡΙΖΑ ανήγγειλε στην «κεραυνοβολημένη» ηγεσία της ΔΗΜΑΡ πως δεν έχει αντίρρηση τα στελέχη της να ενταχθούν ατομικά στις λίστες του. Ως εκεί. Τίποτα άλλο. «Ξαφνικά» μάς είπαν πως δεν συναινούν στο πρόγραμμα μας και στον εκλογικό συνασπισμό των δυο κομμάτων, είπαν ο τότε Πρόεδρος Φώτης Κουβέλης και ο τότε γραμματέας του κόμματος Θανάσης Θεοχαρόπουλος. Ξαφνικά; Ε, όχι και τόσο ξαφνικά! Φτάνει να μην έχεις πιστέψει πως οι ευχές σου είναι η πραγματικότητα.
Το σημερινό ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στο ίδιο σημείο. Απροετοίμαστο παντελώς ιδεολογικά δεν είναι σε θέση να αιτιολογήσει καμία θέση του. Ούτε αυτή περί προοδευτικής διακυβέρνησης, ούτε αυτή περί σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης, ούτε αυτή για τον εγγυητή της κυβερνητικής σταθερότητας, στην οποία το σπρώχνουν οι κατά Μητσοτάκη «φιλελεύθεροι πολυτελείας». Η «κυβερνητική σταθερότητα» χωρίς να διευκρινίζεται αν αυτή θα είναι υπέρ πολιτικών trickle down economy ή πολιτικών αναδιανομής και μείωσης των ανισοτήτων, αν θα είναι υπέρ της επίπεδης ή υπέρ της προοδευτικής φορολόγησης, αν θα είναι υπέρ του μεγάλου πλούτου ή με τον κόσμο της εργασίας, αν θα είναι υπέρ ενός Ταμείου Ανάκαμψης των ολιγαρχών ή των μεσαίων στρωμάτων, είναι εξίσου καταστροφική με τις απροετοίμαστες συνεργασίες.
Τελικά έτσι απροετοίμαστη και αδιάφορη ιδεολογικά που είναι η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, το μόνο που της απομένει είναι να πάει στις εκλογές με το σύνθημα: «Το ΠΑΣΟΚ στην κυβέρνηση, ο λαός στην εξουσία». Υπάρχει περίπτωση κάτι τέτοιο να πιάσει περισσότερο, απ’ αυτές τις κοινοτοπίες που λέει σήμερα. Διαφορετικά χρειάζεται να διαμορφώσει εναλλακτική πρόταση εξουσίας. Γιατί κατά τ’ άλλα και λυπάμαι που θα στεναχωρήσω το στέλεχος του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ που συναινεί στην προγραμματική συνεργασία του κόμματός του με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, τα δυο κόμματα έχουν σχεδόν τις ίδιες θέσεις, επομένως δεν θα τα χαλάσουν με ποιανού τις θέσεις θα κυβερνήσουν. Δεν έχουν όμως καμία σοβαρή πρόταση εναλλακτικής εξουσίας, την οποία έχει ο κ. Μητσοτάκης στο όνομα των ισχυρών και των δυναμικών στρωμάτων της οικονομίας. Και αυτό είναι το μεγάλο τους πρόβλημα.
Προσδοκώ όχι «ανάσταση νεκρών», αλλά άνοιγμα μιας σοβαρής συζήτησης γι’ αυτή την πρόταση που θα πηγαίνει πέρα από τις κοινοτοπίες ένθεν κακείθεν περί «προοδευτικής διακυβέρνησης» και επάρατου νεοφιλελευθερισμού της πιο επιδοματοκεντρικής ελληνικής κυβέρνησης από τον καιρό του Νώε. Όχι μόνο υπάρχει αυτό το «πέρα», αλλά και είναι δίπλα μας/τους και δεν το βλέπουμε/ουν. Αλλά έχει κόστος και απαιτεί ιδεολογικές ανησυχίες, διάλογο στην κοινωνία και πνευματικές αναζητήσεις. Ο κ. Μητσοτάκης τουλάχιστον πρότεινε και κάποια βιβλία. Αλλά ποιος από την Κεντροαριστερά και την Αριστερά αδειάζει τώρα για τέτοιες πολυτέλειες; Εδώ τρέχουμε για τους μηχανισμούς, με ιδέες θα ασχολούμαστε;
(Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι δρ. Κοινωνιολογίας)
