Η μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών ξεκίνησε για το σύνολο των προοδευτικών δυνάμεων με αρνητισμό ή καλύτερα με δεδομένη την δεξιά κυριαρχία και την κάμψη της εκλογικής επιρροής των δυνάμεών τους όπως αυτή προέκυψε από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουλίου. Το κλίμα αυτό φάνηκε να ενισχύεται προσωρινά σε κεντρικούς δήμους και περιφέρειες, ειδικά δε στην Αθήνα όπου δεν κατορθώθηκε εξαρχής, να στηριχθεί μια κοινή υποψηφιότητα με ανεξάρτητα χαρακτηριστικά από το ευρύ σύνολο που βρίσκεται στο κέντρο και αριστερά της ΝΔ (παρ’ όλο που όπως είχαμε επισημάνει και όπως τελικά φάνηκε, αυτή υπήρχε).
Το ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ ωστόσο βάδισε με σταθερότητα και μεγάλη αυτοπεποίθηση στις επιλογές του, ειδικά σε πολύ κρίσιμες περιοχές με προεξάρχουσα φυσικά την μάχη της Αθήνας, την πιο πολιτική κάλπη της χώρας. Ο Χάρης Δούκας συμπύκνωσε τα χαρακτηριστικά εκείνα, που μπόρεσαν να συσπειρώσουν την βάση του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ενός μεγάλου μέρους της κεντροδεξιάς που φαίνεται να παρουσιάζει τάσεις φυγής από την ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη. Νέος, τομεάρχης ενέργειας του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, με ειδική γνώση του πεδίου -χωρίς να είναι απολιτίκ τεχνοκράτης-, προσιτός στον λαϊκό κόσμο με το δάκτυλο όχι υψωμένο, χωρίς την έπαρση του καθηγητή, ήπιος, με αισιοδοξία ως προς το αποτέλεσμα και κυρίως βαθύτατη γνώση όλων των θεμάτων. Η ομάδα που δημιούργησε στηρίχθηκε σε ευρείες συγκλίσεις από την κοινωνία και προς την κοινωνία. Έφτιαξε δική της ατζέντα και δεν ετεροκαθορίστηκε ούτε στιγμή από την οίηση του Κ. Μπακογιάννη και της ΝΔ, και αυτή ακριβώς ήταν η τακτική της νίκης. Η παράταξη του νέου δημάρχου κατάφερε μέσα σ’ ένα μήνα, αυτό που όλο το προοδευτικό κέντρο και Αριστερά δεν μπόρεσε από το 2012 και μετά, δημιούργησε αφήγημα και το «κατέβασε στην κοινωνία». Την ίδια τεχνική, ακολούθησαν και οι συνδυασμοί των Αγγελούδη και Κουρέτα, με σαφώς διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Η πρώτη Κυριακή είχε τρία χαρακτηριστικά: την αποχή, η οποία έχει πολυδιάστατες αιτίες, την φαινομενική κυριαρχία της Δεξιάς σε τοπικό επίπεδο και την ενδυνάμωση μια άλλης προοπτικής όπου αυτή είχε χτιστεί μεθοδικά. Η δεύτερη Κυριακή γκρέμισε τα σχέδια της κυβέρνησης για παντοδυναμία, και ανέδειξε την αδήριτη ανάγκη ενίσχυσης και στήριξης μιας μετριοπαθούς, σύγχρονης, σοβαρής, προγραμματικής και ανανεωμένης Κεντροαριστεράς που θα συνομιλεί με την κοινωνία και κυρίως θα προέρχεται από αυτήν. Οι συγκλίσεις και συμμαχίες μπορούν να είναι νικηφόρες μόνο με μια τέτοια προγραμματική στρατηγική.
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές από το 2010 και έπειτα προοικονομούσαν τις αλλαγές που κυοφορούνται εντός της κοινωνίας. Η χθεσινή ανατροπή στις δυο μητροπόλεις, την Αθήνα και την Θεσσαλονίκη και στην πολύπαθη Θεσσαλία (Τέμπη, πλημμύρες) είναι η πρώτη μεγάλη ήττα της Δεξιάς, η πρώτη μεγάλη ήττα της αλαζονείας της εξουσίας του Κ. Μητσοτάκη.
Είναι ταυτόχρονα, η πρώτη σημαντική νίκη -μετά από τουλάχιστον μια δεκαετία- του προοδευτικού πόλου με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ως εκφραστή του. Η δεύτερη Κυριακή δεν θα λειτουργήσει ως κυματοθραύστης δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση, αλλά αντίθετα ως η ριζική επαναφορά της μεγάλης προοδευτικής παράταξης, των συμφερόντων και των συμμαχιών της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας, με επίκεντρο τους εργαζόμενους και την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Μπορούμε -επιτέλους- να αισιοδοξούμε.
(Δρ. Μαριζέτα Αντωνοπούλου- Διδάσκουσα Οικονομικής και Κοινωνικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών- Αν. Γραμματέας Τομέα Εργασίας ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ)