Το 2022 ήρθε με αυξημένα κρούσματα, επιβάρυνση του συστήματος υγείας αλλά και μια ελπίδα ότι η νέα χρονιά μπορεί να φέρνει το τέλος της πανδημίας.
Παράλληλα, εργαζόμενοι και συνταξιούχοι πήραν μια πρώτη γεύση για το τι τους επιφυλάσσει ο νέος χρόνος. Οι μεν πρώτοι με την μη αύξηση του κατώτατου μισθού , οι δε δεύτεροι με την περικοπή των συντάξεων λόγω θανάτου και αναπηρίας που έφερε η εγκύκλιος Τσακλόγλου.
Ο κατώτατος μισθός αυξάνεται από 1-1-2022 κατά 2% και προσδιορίζεται πλέον στα 663 ευρώ μεικτά για όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό και στα 29,62 ευρώ μεικτά για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο. Έως 31-12-2021 ήταν 650 ευρώ μεικτά για όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό και 29,04 ευρώ για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο. Η αύξηση φτάνει λοιπόν τα 13 ευρώ μεικτά ενώ σε όσους έχουν πάνω από 9 έτη προϋπηρεσία η αύξηση ακουμπά το αστρονομικό ποσό των 18,20 ευρώ μεικτά . Η καθαρή αύξηση κυμαίνεται από 11 ευρώ έως 14 ευρώ . Βέβαια οι τριετίες παραμένουν παγωμένες το 2012 καθώς βάσει της με αριθμό 107675/27-12-2021 απόφασης του Υπουργείου Εργασίας συνεχίζει να ισχύει η διάταξη του ν.4093/2012 που προβλέπει πάγωμα τριετιών μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%. Την ίδια στιγμή ο πληθωρισμός τρέχει με 4.8% για τον Νοέμβριο ενώ η πρόβλεψη για τον Δεκέμβριο ήταν τουλάχιστον 5%.
Παράλληλα η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου , του πετρελαίου και του ρεύματος έχουν γίνει εφιάλτης για τα νοικοκυριά που βλέπουν τους λογαριασμούς να έχουν υπερδιπλασιαστεί. Τα μέτρα που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος και φυσικού αερίου, επουδενί δεν απορροφούν τις αυξήσεις με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται δυσανάλογα τα νοικοκυριά. Ακόμα και να μπορούσαμε να δικαιολογήσουμε ως συμβολική την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2%, όταν αυτή ανακοινώθηκε τον Ιούλιο , σήμερα η αύξηση του πληθωρισμού και των λογαριασμών ρεύματος , έχουν καταστήσει αυτήν μάλλον ως μείωση των πραγματικών αποδοχών . Αν κάποιος συγκρίνει το κόστος ζωής έως τον Οκτώβριο του 2021 με το σημερινό , τρείς μήνες μόλις μετά , αντιλαμβάνεται ότι η αύξηση κατά 13 ευρώ μεικτά δεν φτάνει ούτε για αστείο τουλάχιστον να ισοφαρίσει την απώλεια εισοδήματος λόγω της ακρίβειας.
Το ζήτημα της αύξησης του πληθωρισμού είναι ευρωπαϊκό, αλλά η ελληνική κυβέρνηση για κάποιο λόγο δεν φαίνεται να υιοθετεί τις «ευρωπαϊκές» λύσεις των ομολόγων της κυβερνήσεων. Στην Ισπανία η κυβέρνηση Σάντσεθ έχει μειώσει το φορολογικό κόστος στα καύσιμα και την ενέργεια για να μειώσει τους λογαριασμούς ρεύματος , στην Ιταλία η κυβέρνηση Ντράγκι διέθεσε πακέτο 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις , ενώ στις ΗΠΑ ο Μπάιντεν ετοιμάζει νομοθετική παρέμβαση για τον περιορισμό των κερδών των πετρελαϊκών κολοσσών .
Η ελληνική κυβέρνηση ,υπό την πίεση της κοινής γνώμης για τα ελλιπή μέτρα στήριξης των εργαζομένων, παρέπεμψε σε νέα αύξηση του κατώτατου μισθού μέσα στο 2022 χωρίς να προσδιορίζει το πότε και το πόσο θα αυξηθεί αυτός. Ο ΣΕΒ εξακολουθεί να υπαγορεύει την πολιτική της μη αύξησης του κατώτατου , ενώ οι προβλέψεις δείχνουν αύξηση της κερδοφορίας των ελληνικών επιχειρήσεων μέσα στο 2022.
Στο μέτωπο της κοινωνικής ασφάλισης η κυβέρνηση, προπαραμονή Πρωτοχρονιάς με εγκύκλιο του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων θεσμοθέτησε την περικοπή των συντάξεων χηρείας έως και 268 το μήνα από 1-1-2022, ενώ παρόμοια μείωση προέβλεψε για τους συνταξιούχους λόγω αναπηρίας που έχουν λάβει ήδη στο παρελθόν σύνταξη γήρατος .
Με την πρόσφατη εγκύκλιο, σε περίπτωση σώρευσης συντάξεων, ακόμα και αν αυτές δεν προέρχονται από την ίδια αιτία, δηλαδή στις συντάξεις χηρείας, θα χορηγείται εθνική σύνταξη μόνο μία φορά. Δηλαδή οι χήρες ή οι χήροι συνταξιούχοι , που λαμβάνουν και δική τους σύνταξη, δεν θα λαμβάνουν πλέον το 70% της εθνικής σύνταξης (268 ευρώ μεικτά) για την πρώτη τριετία , ούτε το 35% της εθνικής σύνταξης (134,40 ευρώ μεικτά) μετά το πέρας της πρώτης τριετίας όπως συνέβαινε έως σήμερα. Αυτή η περικοπή αφορά το σύνολο των μελλοντικών συνταξιούχων λόγω χηρείας αλλά , όπως είναι διατυπωμένη η απόφαση του Υφυπουργού κυρίου Τσακλόγλου και όσους έχουν ήδη λάβει σύνταξη λόγω θανάτου από 13-5-2016 με τα οικονομικά αποτελέσματα των μειώσεων για αυτούς , αν άρχονται 1-1-2022. Αυτό συνεπάγεται περικοπή από 134,40 ευρώ έως 268 ευρώ για τουλάχιστον 100.000 συνταξιούχους λόγω θανάτου που λαμβάνουν σύνταξη χηρείας μεγαλύτερη από τα κατώτατα όρια των 360 ευρώ.
Η κυβέρνηση διατείνεται ότι εφαρμόζει τον νόμο Κατρούγκαλου αλλά δεν απαντά γιατί αποφάσισε πεντέμισι χρόνια μετά να εφαρμόσει μια άδικη διάταξη ενός νόμου προηγούμενης κυβέρνησης που η ίδια καταψήφισε και μάλιστα διάταξη που η ίδια η προηγούμενη κυβέρνηση δεν είχε εφαρμόσει. Ούτε απαντά για ποιόν λόγο επιλέγει να εξοικονομήσει συνταξιοδοτικές δαπάνες από τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας , τους αναπήρους και όσους έχασαν το σύζυγο τους.
Οι δύο αυτές παρεμβάσεις της κυβέρνησης στην έναρξη του 2022 παράλληλα με την διατήρηση των πιο ακριβών μοριακών test στην Ευρώπη ενώ μετράμε 50000 κρούσματα την ημέρα, είναι ενδεικτικές για πως βλέπει τον κόσμο της εργασίας και τους συνταξιούχους. Οι πολιτικές στον χώρο των εργασιακών σχέσεων και της κοινωνικής ασφάλισης (το 2022 αρχίζει και η λειτουργία του νέου ταμείου επικουρικής ασφάλισης με κεφαλαιοποιητικό σύστημα ) δείχνουν πως οι οικονομικές ελίτ της χώρας βλέπουν την πανδημική κρίση ως μια ευκαιρία ολοκλήρωσης της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης της ελληνικής κοινωνίας που ξεκίνησε με την εφαρμογή των μνημονίων.
Ας ελπίσουμε το μέλλον να μας διαψεύσει …
Ο Κώστας Δ. Τσουκαλάς είναι δικηγόρος
