Το βράδυ της Κυριακής η Γιουβέντους έπαιξε με τη Μίλαν έναν αγώνα αξίας τουλάχιστον 50 εκ. Ευρώ. Ο νικητής θα εξασφάλιζε, κατά πάσα πιθανότητα, το εισιτήριο για τους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ, αξίας 50 – 70 εκ. Ευρώ. Τόσα ήταν τα ετήσια έσοδα που εισέπραττε κατά μέσο όρο η Γιουβέντους από την συμμετοχή της στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, που εξασφάλιζε τα τελευταία εννιά χρόνια. Αν και άδειο το γήπεδο, στις εξέδρες των επισήμων, οι μάσκες δεν μπορούσαν να κρύψουν την αγωνία των ιθυνόντων για το αποτέλεσμα του ματς.
Αν αναλογιστεί κανείς ότι και οι δύο μονομάχοι πνίγονται στα χρέη (Γιουβέντους: 150 εκ, Μίλαν 200 εκ), η συμμετοχή τους στους ομίλους είναι μία από τις τελευταίες ευκαιρίες, όχι για οικονομική σωτηρία, αλλά τουλάχιστον για… διασωλήνωση. Το τελικό 0-3, εκτός από την αγωνιστική αποτυχία της ομάδας του Τορίνου, επισφραγίζει κατά πάσα πιθανότητα και την οικονομική, καθώς η σανίδα σωτηρίας που εμφανίσθηκε με τη… φαεινή ιδέα της Superleague, φαίνεται να εξαφανίζεται.
Άλλωστε, ο Πρόεδρος της Ιταλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (FIGC) ήταν σαφής. Με τη δήλωσή του: «Αν, κατά τις εγγραφές στο επόμενο πρωτάθλημα, η Γιουβέντους επιμείνει στο σχέδιο της ευρωπαϊκής Superleague, τότε θα αποβληθεί από τη serieA», τράβηξε οριστικά τη σανίδα. Τα ιταλικά δικαιοδοτικά όργανα έχουν αποδείξει και στο παρελθόν ότι δεν ορρωδούν προ ουδενός και η Γιουβέντους, που το 2007 υποβιβάσθηκε επειδή ο Γενικός Διευθυντής της, Λουτσιάνο Μότζι, έστηνε παιχνίδια και όριζε τους διαιτητές των αγώνων, το γνωρίζει καλά.
Ο Πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης, στην προσπάθειά του να πείσει τους συνεταίρους του ότι νομικά η Superleague μπορεί να σταθεί, εξασφάλισε την απόφαση ισπανικού δικαστηρίου που τον δικαιώνει. Όμως, στην πραγματικότητα, η απόφαση αυτή είναι μία τρύπα στο νερό, διότι επιτρέπει μεν τη δημιουργία μίας άλλης διοργάνωσης, αλλά δεν επιβάλλει και στις υφιστάμενες ομοσπονδίες να αποδεχθούν ομάδες, που δε σέβονται τους δικούς της κανόνες.
Στυλ και ποιότητα
Ακόμα και τη χρονιά που υποβιβάστηκε η Γιουβέντους, παρά τη σκληρή τιμωρία, την αφαίρεση δύο πρωταθλημάτων και πολλών βαθμών από αυτούς που είχε πάρει στο γήπεδο, η διοίκηση των «μπιανκονέρι» επέδειξε ψυχραιμία και στυλ. Δήλωσε ότι θα σεβαστεί τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης και, μετά την ετυμηγορία των αρμόδιων οργάνων, αποδέχθηκε την τιμωρία, χωρίς υστερίες. Αναπροσάρμοσε τη διοικητική δομή της, ισοζύγισε τους προϋπολογισμούς της και επέστρεψε πιο δυνατή από ποτέ κατακτώντας τα τελευταία εννέα πρωταθλήματα (μέχρι και το περσινό). Η Γιουβέντους συμπεριφέρθηκε σαν μία Μεγάλη Κυρία και σε όλα τα επίπεδα, παρά τις ατασθαλίες και τα σκάνδαλα, εξακολούθησε να διατηρεί τον απόλυτο επαγγελματισμό, την ποιότητα της οργάνωσης και το στυλ.
Μία ποιότητα και ένα στυλ που χτίστηκαν μέρα τη μέρα, μήνα το μήνα, χρόνο το χρόνο από το 1923, οπότε και η ομάδα πέρασε στην κυριότητα της οικογένειας Ανιέλι, που της μετέδωσε, από τα πρώτα βήματά της την άρτια οργάνωση και τον επαγγελματισμό της λειτουργίας της ΦΙΑΤ και των άλλων επιχειρήσεών της, ακόμα και σε εποχές που αυτοί οι όροι ήταν άγνωστοι, για το ποδόσφαιρο.
Πολλώ δε μάλλον, όταν μετά το β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επικεφαλής της Δυναστείας των Ανιέλι, τέθηκε ο Τζιάνι Ανιέλι, ο επονομαζόμενος «Avvocato» (στα ελληνικά, «Δικηγόρος»),που φρόντισε ώστε στην ομάδα του να έρχονται όχι μόνο οι πιο μεγάλοι Ιταλοί και ξένοι ποδοσφαιριστές, αλλά και οι πιο όμορφοι στο… μάτι.
Θέλοντας ή μη, ο Avvocato μεταμόρφωσε τη Γιουβέντους σε κάτι παραπάνω από μία ομάδα. Την μετέτρεψε σε έμβλημα της δύναμης, της εικόνας και της κουλτούρας ολόκληρης της οικογένειας Ανιέλι και γενικότερα του ομίλου επιχειρήσεων που τους ανήκαν. Χωρίς τη Γιουβέντους, ενδεχομένως οι Ανιέλι να είχαν τα ίδια χρήματα, την ίδια δύναμη και την ίδια πολιτική και κοινωνική επιρροή. Χάρη στη Γιουβέντους όμως, οι Ανιέλι κατάφεραν να επιδεικνύουν την υπεροχή τους σε όλα τα επίπεδα, κάθε Κυριακή.
Η φιλενάδα των Ιταλών
Κάτω από τις φτερούγες της οικογένειας, η Γιούβε κατάφερε να απορροφήσει χωρίς προβλήματα, τους κραδασμούς που προκάλεσε η λεγόμενη απόφαση «Μπόσμαν», το 1995. Η απελευθέρωση των συμβολαίων των ποδοσφαιριστών, αφενός μεν αύξησε την αξία τους και αφετέρου στέρησε από τις ομάδες το σημαντικότερο, μέχρι τότε, περιουσιακό στοιχείο τους: τους ποδοσφαιριστές. Τις ανάγκασε με αυτόν τον τρόπο να αναζητήσουν νέες οργανωτικές δομές, προκειμένου να αποκομίσουν κέρδη από αλλού (μάρκετινγκ, τηλεοπτικά δικαιώματα).Με μία μαεστρική καθοδήγηση η Γιουβέντους απέφυγε τους πειρασμούς των τρελών μεταγραφών και παρόλο που εξακολούθησε να έχει στις τάξεις της μεγάλους παίκτες, δε δίστασε να πωλήσει κάποιους από αυτούς στη σωστή τιμή, τη σωστή στιγμή.
Η πλήρης προσαρμογή της στα νέα δεδομένα ήταν φανερή, μέσα και έξω από τα γήπεδα. Το 2001 σε μία συνέντευξη που έδωσε στην εφημερίδα «Sportime» ο Ζήσης Βρύζας, που τότε αγωνιζόταν στην Περούτζια, σε ερώτηση για το ποια ομάδα του είχε κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση απάντησε, χωρίς δισταγμό: «Η Γιουβέντους, για την οργάνωση που εμφανίζει εκτός αγωνιστικού χώρου, και που φαίνεται και μέσα στο παιχνίδι». Και να σκεφτεί κανείς, ότι όταν τα λέει αυτά ο Βρύζας, το 2001, είχε ήδη χαθεί άδοξα μία μεγάλη ευκαιρία.
Κρίσιμη καμπή
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, ο Τζιάνι Ανιέλι ετοιμαζόταν να αποσυρθεί και να παραδώσει στη νέα γενιά. Ως διάδοχός του, προαλειφόταν ο ανιψιός του (γιος του Ουμπέρτο Ανιέλι), Τζιοβάνι Αλμπέρτο Ανιέλι. Γεννημένος το 1964, ο «Τζιοβανίνο» είχε ήδη αποδείξει ότι μπορούσε να αναλάβει το… υπερωκεάνειο σε όλα τα επίπεδα. Όμορφος, αθλητικός, bon viveur, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του στο Brown University στις ΗΠΑ, επέστρεψε στην Ιταλία, έκανε το στρατιωτικό του και έπιασε δουλειά ως βιομηχανικός εργάτης (!) σε ένα εργοστάσιο της ΦΙΑΤ, χρησιμοποιώντας άλλο όνομα, για να κρατήσει κρυφή την πραγματική του ταυτότητα. Σε ηλικία 24 ετών, η οικογένεια τού ανέθεσε την εξυγίανση της Piaggio, που ήταν έτοιμη να χρεοκοπήσει. Ο Τζιοβανίνο όχι μόνο την εξυγίανε, αλλά την κατέστησε πρώτη στην Ευρώπη και από τις καλύτερες βιομηχανίες σκούτερ στον κόσμο.
Λένε, όμως, ότι όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια, ο Θεός γελάει. Ακόμα και όταν οι άνθρωποι είναι οι Ανιέλι. Έτσι, ο Τζιοβάνι Ανιέλι πέθανε τον Δεκέμβριο του 1998 από μία σπάνια μορφή καρκίνου και ο θρόνος έμεινε χωρίς διάδοχο. Μαζί και η Γιουβέντους, έχασε την ευκαιρία να έχει στην ηγεσία της έναν άνθρωπο αντάξιο της παράδοσης του «Avvocato».
Από «Avvocato» … Andrea…
Ο κλήρος της διαδοχής, έπεσε τελικά στον 22χρονο εγγονό του «Avvocato»,John Elkann, πρωτότοκο γιο της κόρης του Μαργκερίτα. Μετά τα γεγονότα που ακολούθησαν την τιμωρία και τον υποβιβασμό της ομάδας, το 2007, την ηγεσία της Γιουβέντους ανέλαβε ο Αντρέα Ανιέλι, γιος του Ουμπέρτο Ανιέλι. Στα χέρια ενός νέου ανθρώπου, με σπουδές στην Αμερική, μεγαλωμένου στα γραφεία και το προπονητικό κέντρο της «Μεγάλης Κυρίας». Σε τέτοιο βαθμό, που όσοι τον γνώριζαν, τον προσφωνούσαν με το μικρό του όνομα: «Αντρέα», χωρίς άλλα συνοδευτικά. Κάτι που δεν άλλαξε, ούτε όταν ανέλαβε την προεδρία του club.
Στον «Αντρέα» αποδίδεται η επαναφορά της ομάδας στην κορυφή του ιταλικού ποδοσφαίρου, καθώς και η προσπάθεια να καταστήσει τη Γιουβέντους ένα ακόμα πιο αναγνωρίσιμο παγκόσμιο brand. Προκειμένου να αποσυνδέσει την ομάδα από την παράδοσή της και θεωρώντας ότι έτσι θα κάνει πιο εύπεπτο το λογότυπο της ομάδας, σε φιλάθλους από άλλες εξωτικές χώρες, δε δίστασε να το αλλάξει. Εδώ και δύο χρόνια, στη φανέλα της ομάδας, υπάρχει ένα κακόγουστο J, που έχει αντικαταστήσει το οβάλ με το καλπάζον άλογο και τις ασπρόμαυρες ρίγες.
Με αμερικάνικη κουλτούρα και ικανότητες στις Δημόσιες Σχέσεις, ο Αντρέα Ανιέλι έγινε ένας από τους πιο αξιόπιστους συνομιλητές της UEFA. Σε αυτό συνέβαλε και η κουμπαριά του με τον πρόεδρο της, Αλεξάντερ Τσέφεριν.
Τον περασμένο μήνα, όμως, η ειδυλλιακή σχέση τους γκρεμίστηκε. Ο Ανιέλι συμμάχησε με τον Πρόεδρο της Ρεάλ Μαδρίτης, στην απόπειρα δημιουργίας της ευρωπαϊκής Super league και ο Τσέφεριν τον κατηγόρησε ότι τον εξαπάτησε, καθώς του είχε ορκιστεί ότι οι φήμες που ακούγονται για την πρωτοβουλία της δημιουργίας της Superleague ήταν «ανοησίες». Μέσα σε λίγες ώρες, η Γιουβέντους από ένα διακεκριμένο μέλος της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής οικογένειας έγινε μαύρο πρόβατο. «Ο Αντρέα Ανιέλι είναι η μεγαλύτερη απογοήτευση από όλους τους. Ποτέ δεν έχω δει έναν άνθρωπο που μπορεί να πει τόσα πολλά ψέματα, τόσες φορές και τόσο επίμονα όπως το έκανε. Είναι απίστευτο. Δεν ξέραμε πως είχαμε φίδια τόσο κοντά μας. Τώρα, ξέρουμε», θα πει ο Τσέφεριν. Το καλπάζον άλογο δεν είχε γίνει J, αλλά ένα φίδι, που βυσσοδομούσε κατά του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου.
«Τώρα ξέρουμε κι εμείς», θα έλεγε και κάποιος. Ή μάλλον τώρα καταλαβαίνουμε, ότι όταν το τιμόνι περνάει από τα χέρια ενός «Avvocato», στα χέρια ενός «Αντρέα», το πιθανότερο να αλλάξει το επίπεδο. Και ενώ αρχικά δεν μπορεί να σε κλονίσει ό,τι για τους άλλους θεωρείται κοσμογονία, καταντάς να εξαρτάσαι από ενενήντα λεπτά ενός αγώνα «ζωής και θανάτου». Ξέρουμε, πώς μπορεί μία ομάδα με έσοδα, που καταφέρνει σε δέκα χρόνια να εισπράξει μόνο από μπόνους συμμετοχής στο Τσάμπιονς Λιγκ περίπου 790 εκ., δημιουργεί χρέη ύψους 150 εκ. και προσπαθεί να επιβιώσει προσπαθώντας να αλλάξει το ίδιο το άθλημα.
Και κυρίως, ξέρουμε, πώς, ένα σωματείο, όπως η Γιουβέντους κινδυνεύει, από «Μεγάλη Κυρία», να γίνει απλώς μία μεγάλη ομάδα (ίσως).
(Ο Κώστας Καρβουναρίδης είναι Δικηγόρος – Διεθνές μάστερ αθλητικού δικαίου και μάνατζμεντ – Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών CIES–FIFA)
