Ο Οζάλ μιλούσε για Τουρκική Ζώνη Επιρροής από την Αδριατική μέχρι το Σινικό Τείχος, ο Ερντογάν μιλά χωρίς δεσμευτικές γεωγραφικές αναφορές για τα «Σύνορα της καρδιάς μας».
Και οι δύο αναφέρονται στο Σουνιτικό Ισλάμ, στους Τουρκόφωνους λαούς και εθνότητες αλλά και στο σύνολο των περιοχών που στο παρελθόν ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Οι φιλοδοξίες του Οζάλ για ερείσματα και επιρροή στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στην πρώην ΕΣΣΔ παρέμειναν στο επίπεδο ρητορικής καθώς η παρουσία της Ουάσιγκτον στα Βαλκάνια και της Μόσχας στον Καύκασο και στην Κεντρική Ασία δεν άφηναν περιθώριο για ανεξάρτητο παιχνίδι της Άγκυρας.
Ο Ερντογάν στάθηκε πιο τυχερός καθώς οι αντιφάσεις και παλινδρομήσεις των ΗΠΑ στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή συν την απουσία της Ε.Ε. έδωσαν στην Άγκυρα την δυνατότητα εμπλοκής και επί τόπου παρουσίας από την Συρία και το Ιράκ μέχρι και την Λιβύη.
Σήμερα η Τουρκία βρίσκεται απέναντι στο σύνολο των παράκτιων και εμπλεκομένων δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο σε μια διένεξη που ήδη έχει αναδειχθεί βαρύνουσα παράμετρος στις ελληνοτουρκικές εντάσεις και την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού.
Ας δούμε πως αποτυπώνονται στον χάρτη τα πολλά μέτωπα που έχει ανοίξει ο Ερντογάν:
Συρία
Παρούσα στην Βορειοδυτική Συρία στο Αφρίν και στο Ιντλίμπ η Τουρκία αποβλέπει να έχει λόγο στην διαμόρφωση των ισορροπιών της επόμενης μέρας με κύριο στόχο την αποτροπή της δημιουργίας στην Βορειανατολική Συρία ενός δεύτερου μετά το Βόρειο Ιράκ Ντε Φάκτο Κουρδικού Κράτους.
Οι σύμμαχοι της Άγκυρας στην περιοχή είναι οι ανακυκλωμένοι Τζιχαντιστές της Αλ Νούσρα του παρακλαδιού δηλαδή της Αλ Κάιντα στην Συρία.
Στην Συρία η Τουρκία βρίσκεται με την άδεια και ανοχή της Ρωσίας η οποία αξιοποίησε έτσι την εναντίωση του Ερντογάν στην στήριξη από τις ΗΠΑ των Κούρδων Ανταρτών του PYD-YPG του συριακού δηλαδή παρακλαδιού του ΡΚΚ.
Δίχως υπερβολή η εμπλοκή της Τουρκίας στην Συρία οριοθετεί τις σχέσεις της με ΗΠΑ και Ρωσία.
Ιράκ
Στο Ιράκ η Τουρκία είναι παρούσα με επίλεκτες Ειδικές Δυνάμεις στην Βορειοδυτική Περιοχή κοντά στα σύνορα με την Βορειοανατολική Συρία με προφανή στόχο την παρεμπόδιση της επικοινωνιάς και της συνεργασίας μεταξύ των Κουρδων των δύο χωρών.
Ισραήλ, Αίγυπτος ,Σαουδική Αραβία, Εμιράτα
Η υποστήριξη από τον Ερντογάν της Μουσουλμανικής Αδελφότητας τον έχει φέρει απέναντι στο Στρατιωτικό Καθεστώς της Αιγύπτου αλλά και στο Ισραήλ καθώς η Χαμάς που ελέγχει την Γάζα είναι το παλαιστινιακό παρακλάδι της Αδελφότητας.
Για τους ίδιους λόγους Σαουδική Αραβία και Εμιράτα εναντιώνονται στην προσπάθεια Ερντογάν να ηγηθεί του Σουνιτικού Ισλάμ με αποτέλεσμα το μόνο κράτος της περιοχής που έχει καλές σχέσεις με την Άγκυρα να είναι το Κατάρ.
Λιβύη
Στην Λιβύη η Τουρκία δεν πρόκειται να υποστηρίξει ειρηνευτική φόρμουλα που δεν θα νομιμοποιεί την μόνιμη στρατιωτική της παρουσία και πολιτική της εμπλοκή.
Παρούσα στην Λιβύη η Άγκυρα φιλοδοξεί να μπορεί να επηρεάσει τόσο τις εξελίξεις στην Αίγυπτο όσο και στην Τυνησία , Αλγερία και Μαρόκο συν την Υποσαχάρια Αφρική που ως πρώην Γαλλικές Αποικίες θεωρούνται Ζώνη Επιρροής του Παρισιού.
Καύκασος
Στην σύγκρουση Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ η Τουρκία που χειραγώγησε την επίθεση του Μπακού επιζητεί τον ρόλο συνεγγυητή της όποιας ειρηνευτικής φόρμουλάς μαζί με την Μόσχα.
Το μόνο που έχει καταφέρει μέχρι στιγμής ο Ερντογάν είναι η κοινή ανακοίνωση ΗΠΑ, Ρωσίας και Γαλλίας στην οποία αποδοκιμάζεται η αποσταθεροποιητική πολιτική του στον Καύκασο.
Η επιτομή όμως της νευρικότητας και της αντιφατικής κινητικότητας του Ερντογάν είναι δίχως αμφιβολία η σχεδόν ταυτόχρονη ενεργοποίηση των S-400 που επανέφερε στο προσκήνιο την απειλή των αμερικανικών κυρώσεων και η υπογραφή συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας με την Ουκρανία που δίχως αμφιβολία εξόργισε το Κρεμλίνο.
Την ίδια στιγμή που ανεβαίνει το θερμόμετρο της έντασης με ΗΠΑ και Ρωσία, η πρωτοφανής επίθεση του Ερντογάν στον Μακρόν βραχυκυκλώνει αν δεν ακυρώνει την προσπάθεια της Γερμανίας να προωθήσει μια συνολική Ειδική Σχέση Τουρκίας-Ε.Ε..
(Ο Γιώργος Καπόπουλος είναι δημοσιογράφος- διεθνολόγος)
