Στην πόλη Μακαπά, στη Βραζιλία, υπάρχει ένα γήπεδο, με την ονομασία «Μίλτον Κορέα». Ο περισσότερος κόσμος το γνωρίζει ως «Ζεράο» (που στα πορτογαλικά σημαίνει «μηδέν»), γιατί η μεσαία του γραμμή, συμπίπτει με τη γραμμή του Ισημερινού. Έτσι, όταν διεξάγεται ένας αγώνας, ο μισός γίνεται στο βόρειο ημισφαίριο και ο άλλος μισός στο νότιο. Όταν ο διαιτητής αδικεί μία ομάδα, αδικεί μισό πλανήτη. Οι δε ομάδες δεν υπερασπίζονται απλώς μία εστία, αλλά ένα ολόκληρο ημισφαίριο. Μένει να αποδειχθεί τί συμβαίνει όταν «το γήπεδο γέρνει» υπέρ της μίας ομάδας: μετατοπίζεται ελαφρώς και ο άξονας της γης ή όχι; «Υπερβολές», θα πει κάποιος.
Το περασμένο σαββατοκύριακο, η Λέστερ κατέκτησε το Κύπελλο Αγγλίας κερδίζοντας την Τσέλσι, στο «Γουέμπλεϊ». Το παιχνίδι ήταν μέτριο. Θα μείνει ωστόσο χαραγμένος στη μνήμη εκατομμυρίων τηλεθεατών, ο πανηγυρισμός του παίκτη της Λέστερ, Χαμζά Τσουμχάρι, που, μετά τη λήξη, πανηγύριζε ανεμίζοντας τη σημαία της Παλαιστίνης. Μία ελάχιστη μορφή αλληλεγγύης σε ένα δοκιμαζόμενο λαό, που βομβαρδίζεται. Το μήνυμα εστάλη σε ολόκληρη την ανθρωπότητα και παραμένει ισχυρό και ξεκάθαρο.
Όπως ισχυρό και ξεκάθαρο ήταν το ράπισμα της Εθνικής Αργεντινής του Μέσι, όταν πριν μερικά χρόνια αρνήθηκε να πάει να παίξει με αντίπαλο την ομάδα του Ισραήλ.
Αθλητισμός και ελευθερία
Και δεν είναι το μόνο που έχει εκπέμψει ο αθλητισμός. Στις φυλακές του RobinIsland, στη Νότια Αφρική, τον καιρό που μεσουρανούσε το Απαρτχάιντ, οι βαρυποινίτες πολιτικοί κρατούμενοι, ανάμεσα στις υπόλοιπες διεκδικήσεις τους, είχαν συμπεριλάβει το δικαίωμα να παίζουν ποδόσφαιρο και ράγκμπι. Η συμμετοχή των τρόφιμων στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου που στήθηκε, είχε ως αποτέλεσμα τη σύσταση μίας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, της «ΜakanaFootballAssociation», που λειτουργούσε κατά τα πρότυπα όλων των υπολοίπων ομοσπονδιών ανά τον κόσμο. Είχαν υποβάλει, μάλιστα επίσημο αίτημα να γίνουν μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας (FIFA).
To αίτημα έγινε δεκτό, με μεγάλη καθυστέρηση (το 2007), όταν το RobinIsland ήταν, πλέον, μουσείο. Έστω και χωρίς διεθνή αναγνώριση, το ποδόσφαιρο παιζόταν κανονικά, στη φυλακή, με συμμετοχή πολλών ομάδων, χωρισμένων σε κατηγορίες, διαιτητές κλπ.
Τηρούνταν συστηματικά αρχεία με τα φύλλα των αγώνων, ενώ υπήρχαν μέχρι και δικαιοδοτικά όργανα, που αποφάσιζαν για τις ενστάσεις και τις προσφυγές. Στo αιτιολογικό των αποφάσεών τους, τα αρμόδια όργανα της “MakanaFA”, συμπεριλαμβανόταν το μήνυμα ότι όταν θα είναι ελεύθερη η πατρίδα, το πρωτάθλημα θα πρέπει να διεξάγεται με σεβασμό στους κανόνες.
Ο πρώτος αγώνας, στο Robin Island καταγράφηκε το 1969. Και όταν το 1994, καταργήθηκε το Απαρτχάιντ, πολλοί από τα μέλη της MakanaFA ανέλαβαν πολιτικές και διοικητικές θέσεις στην Νότια Αφρική. Ο αθλητικός κόσμος καλωσόρισε την ελεύθερη Νότια Αφρική, το 1995 με την εικόνα του Νέλσον Μαντέλα να σηκώνει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ράγκμπι και με την ανάθεση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου το 2010. Η συμβολή του αθλητισμού ήταν και παραμένει προφανής, όχι μόνο στην ενθάρρυνση όσων συμμετείχαν, για να αντέξουν στις κακουχίες, αλλά κυρίως στο να τους διαπαιδαγωγήσει, να τους εμπνεύσει τις αξίες πάνω στους οποίους θα χτιζόταν ο νέος, ελεύθερος κόσμος.
Μία νίκη που απέτρεψε έναν εμφύλιο
Στις 14 Ιουλίου 1948 και ενώ στη Γαλλία είναι σε εξέλιξη ο περίφημος ποδηλατικός γύρος «TourdeFrance» ένας ακροδεξιός Ιταλός, από τη Σικελία, πυροβολεί τον Γενικό Γραμματέα του Ιταλικού ΚΚ, Παλμίρο Τολιάτι. Ο Τολιάτι, χειρουργείται και επιζεί, αλλά τα πολιτικά πάθη φέρνουν την Ιταλία στα πρόθυρα του Εμφυλίου πολέμου. Εκεί που η Ιστορία συναντά το
Μύθο: ο Μπάρταλι κερδίζει το “TourdeFrance” και ο Εμφύλιος αποτρέπεται, από τον ενθουσιασμό των Ιταλών για τη μεγάλη αθλητική νίκη τους σε γαλλικό έδαφος.
«Υπερβολές», θα ξαναπεί κάποιος. Ίσως, διότι μπορεί ο Εμφύλιος να μην απετράπη, χάρη στη νίκη του Μπάρταλι. Δεν είναι καθόλου όμως, υπερβολικό, να πει κανείς ότι η ενότητα ενός λαού που λατρεύει το ποδήλατο, όπως οι Ιταλοί, αποτυπώνεται διαχρονικά σε μία ιστορική φωτογραφία. Μία φωτογραφία που δείχνει έναν άλλο μύθο της παγκόσμιας ποδηλασίας, τον Φάουστο Κόπι(που λάτρευαν οι αριστεροί) να δίνει στον Τζίνο Μπάρταλι (που λάτρευαν οι χριστιανοδημοκράτες) το δοχείο με το νερό. Το ότι αριστεροί και δεξιοί τσακώνονται ακόμα και σήμερα για το αν δίνει ο Κόπι το νερό στον Μπάρταλι ή ο Μπάρταλι στον Κόπι, είναι μία λεπτομέρεια, που θα συντηρεί ένα μύθο στους αιώνες των αιώνων.
Το δάκρυ του Μίσα και το καραβάκι της Αθήνας
Στις μέρες της εμπορευματοποίησης, των τηλεοπτικών δικαιωμάτων και του άκρατου επαγγελματισμού, παραμένει πανίσχυρο, διαχρονικό και παγκόσμιο το μήνυμα που εκπέμπει ο αθλητισμός, στις πιο απλές και ανυποψίαστες στιγμές του. Μηνύματα κατά του ρατσισμού, κατά της βίας, υπέρ της ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ των λαών, φτάνουν στο τελευταίο σπίτι, στον τελευταίο άνθρωπο. Από το δάκρυ του Μίσα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Μόσχας, μέχρι το παιδί που χαιρετάει τον κόσμο, στο καραβάκι των Αγώνων της Αθήνας.
Ένα παιδικό παιχνίδι, που δακρύζει συγκινημένο για τη γιορτή που τελειώνει, είναι η συμβολή ενός λαού που άνοιξε την καρδιά του για να ενώσει τον κόσμο, παρά το μποϊκοτάζ.
Ένα παιδί, σε μία ήρεμη θάλασσα, χαιρετάει τον κόσμο είναι η συμβολή, αισθητική, πνευματική, συμβολική των Αγώνων της Ελλάδας. Η ανανέωση του δώρου του ελληνικού λαού στο σύγχρονο κόσμο: των Ολυμπιακών Αγώνων. Και όσο και αν η κριτική που γίνεται για το πόσο μας στοίχισε, δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Γιατί αυτή είναι η δύναμη του αθλητισμού.
…Στην πόλη Μακανά της Βραζιλίας, στο στάδιο «Ζεράο» δύο ομάδες ποδοσφαίρου υπερασπίζονται ένα ημισφαίριο. Και όμως, όταν μία ομάδα παίζει τόσο καλά, που να… «γέρνει» το γήπεδο, ο άξονας της γης μπορεί και να (μετα)κινείται.
Ο Κώστας Καρβουναρίδης είναι Δικηγόρος – Διεθνές Μάστερ Αθλητικού Δικαίου και Μάνατζμεντ – Διεθνές Κέντρο Αθλητικών Σπουδών – CIES / FIFA
