Όταν γράφεται αυτό το κείμενο δεν υπάρχει ακόμη νικητής στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Είναι όμως εξαιρετικά ενδιαφέρον, τουλάχιστον για τους πολιτικούς επιστήμονες, ότι, ακόμη και αν δεν κερδίσει ο Πρόεδρος Τράμπ, θα βρεθεί πολύ κοντά στον αντίπαλό του Μπάϊντεν. Και το ερώτημα είναι γιατί, μετά από τόσα πολλά ολισθήματα του σημερινού Προέδρου, η δημοτικότητά του παραμένει τόσο πολύ υψηλή.
Στο ερώτημα αυτό θα υπάρξουν πολλές απαντήσεις από πολλούς αναλυτές σε παγκόσμιο επίπεδο ανάλογα με την οπτική γωνία του καθενός. Ωστόσο, είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί ότι ο βασικότερος λόγος, που ο Τραμπ, όχι μόνο διατηρεί την δημοφιλία του, αλλά μπορεί και να επανεκλεγεί, είναι πως με την οικονομική πολιτική που ακολούθησε και με τον πολιτικό λόγο που εκπέμπει, έχει κατορθώσει να πείσει τους αμερικανούς ψηφοφόρους ότι μπορούν να τον εμπιστευτούν και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Προφανώς, μια μεγάλη μερίδα αμερικανών ψηφοφόρων θεωρεί ότι με την οικονομική πολιτική που ακολουθεί μπορούν να ευημερήσουν. Η μείωση των φόρων, η περικοπή των κοινωνικών δαπανών και ο υποστηρικτικός λόγος του για τις παραδοσιακές αμερικανικές αξίες της ατομικής προσπάθειας έναντι των κοινωνικών πολιτικών, φαίνεται ότι έχει μεγάλη απήχηση στο εκλογικό σώμα.
Πλήθος μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και εργαζόμενων, οι οποίοι μπορούν να βρουν εύκολα εργασία και βέβαια πολλών μεγάλων εταιρειών, που φοβούνται την παγκοσμιοποίηση γιατί δεν είναι διεθνώς ανταγωνιστικές, διαπιστώνουν ότι η προστατευτική πολιτική που ακολούθησε ο Πρόεδρος είχε θετικά αποτελέσματα καθώς οδήγησε σε σημαντικούς ρυθμούς μεγέθυνσης την αμερικανική οικονομία και σε χαμηλά ποσοστά ανεργίας.
Ακόμη και η πολιτική που ακολούθησε απέναντι στην πανδημία υποβαθμίζοντας τον κίνδυνο για την υγεία και προβάλλοντας την ανάγκη συνέχισης της οικονομικής δραστηριότητας, φαίνεται ότι είχε επιρροή σε μεγάλο τμήμα της αμερικανικής κοινής γνώμης. Η πραγματική ή παραπλανητική ασθένειά του από τον κορονοϊό και η ταχεία ανάρρωση του δημιούργησε την εντύπωση στους αμερικανούς πολίτες, ότι δεν πρόκειται για σοβαρή αρρώστια και ότι οι χιλιάδες θάνατοι οφείλονται μόνο στα υποκείμενα νοσήματα που έχουν όσοι νοσούν από κορονοιό. Αμφισβήτησε ευθέως ακόμη και τους αμερικανούς ειδικούς θεωρώντας ότι υπερβάλλουν σχετικά με την επικινδυνότητα της ασθένειας.
Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι για τον μέσο αμερικανό πολίτη, χωρίς ιδιαίτερη εκπαίδευση, είτε είναι λευκός είτε ισπανόφωνος είτε ακόμη και αφροαμερικανός, έχει μεγάλη σημασία να είναι βέβαιος, ότι με Πρόεδρο τον Τραμπ η αποκτηθείσα με την εργασία του ευημερία δεν θα «μοιρασθεί» στους αναξιοπαθούντες, μέσω της φορολογίας και της κοινωνικής πρόνοιας , όπως σε κάποιο βαθμό θα μπορούσε να συμβεί με Πρόεδρο τον Μπάιντεν.
Το γεγονός ότι ο Πρόεδρος Τραμπ ακολούθησε «αλλοπρόσαλλη» εξωτερική πολιτική, ότι εφάρμοσε πολύ σκληρή μεταναστευτική πολιτική, ότι κατέστειλε δυναμικά τις διαδηλώσεις για τις «υπερβολές» της αστυνομίας, ότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για ξένες παρεμβάσεις με στόχο να βοηθήσουν την πρώτη εκλογή του, ότι δεν έχει παρελθόν «άμεμπτης» ηθικής όσον αφορά στην ερωτική του ζωή, ότι εκφράζεται απρεπώς για τις γυναίκες και πολλά άλλα, δεν φαίνεται να περιορίζουν την δημοτικότητα του και να λιγοστεύουν τους υποστηρικτές του. Αντίθετα, πολλές φορές μπορεί να την αυξάνουν.
Συνεπώς όλα τα παραπάνω που επικαλείται ο αντίπαλός του, Μπάιντεν, δεν φαίνεται να διευρύνουν την υποστήριξη σ’ αυτόν πέρα από τους ήδη οπαδούς του, οι οποίοι κυρίως αποτελούνται από τους περισσότερο εκπαιδευμένους και κοινωνικά ευαίσθητους και βέβαια από αυτούς που δεν φοβούνται την παγκοσμιοποίηση γιατί νοιώθουν ικανοί να αντιμετωπίσουν το διεθνή ανταγωνισμό, είτε είναι επιχειρηματίες, είτε είναι εργαζόμενοι.
Φαίνεται τελικά ότι η οικονομία κυριαρχεί πάνω στα άλλα ζητήματα, ακόμη και στο ζήτημα της υγείας. Η πιθανή επανεκλογή ή /και η διατήρηση των δυνάμεων του σημερινού Προέδρου δείχνει του λόγου το αληθές.
(Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρώην Υπουργός)
