ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ
Ι. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΜΕ ΑΙΓΥΠΤΟ
Βάση και κλειδί της νέας αυτής προσέγγισης είναι η σύναψη μιάς «Συμφωνίας Στρατηγικής Σχέσης» (ΣΣΣ) με την Αίγυπτο, αποτελούμενης δηλ. από δύο «συμφωνίες—πακέτο»:
α)Διμερής Συμφωνία (πιθανότατα μερικής δηλ. στο δυτικότερο τμήμα) οριοθέτησης στη βάση της μέσης γραμμής (με πιθανότατα αναγκαία μιά «διόρθωσή» της υπέρ της Αιγύπτου ) και συμπληρωματικά διμερές Συνυποσχετικό για προσφυγή στο ΔΔΧ με την ταχεία διαδικασία του ά.29 για οριοθέτηση στην ανατολικότερη περιοχή (συμπληρωματικό συνυποσχετικό και με την Κύπρο)
Β. Συμφωνία πολιτικής, ενεργειακής και αμυντικής συνεργασίας.
Α. ΔΙΜΕΡΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ
1. Με βάση τη μέση γραμμή
Η Συμφωνία οριοθέτησης θα ακολουθεί τις πρόνοιες της ΣΔΘ (Αίγυπτος και Ελλάδα είναι συμβαλλόμενα μέρη της). Ακολουθώντας το προηγούμενο Ελλάδας-Ιταλίας 1977 και 2020 και Κύπρου- Αιγύπτου 2003, τα δύο μέρη οριοθετούν τις μεταξύ τους θαλάσσιες ζώνες στη βάση ελαφρά τροποποιημένης μέσης γραμμής. Η τροποποίηση —με ανταλλάγματα — είναι πιθανότατα το αναγκαίο «κλειδί», ώστε να δοθεί στην Αίγυπτο μικρή θαλάσσια έκταση στα δυτικά και βόρεια, προς μερική αντιστάθμιση των όσων της υπόσχεται δελεαστικά η Τουρκία (αλλά και πιθανότατα λόγω του φόβου τουρκικών αντιποίνων μέσω των Αδελφών Μουσουλμάνων) και έχουν προφανώς οδηγήσει το Κάιρο στη σημερινή απραξία. Ενώπιον δηλ. του αδιεξόδου (της μη ανταπόκρισης ή και σκλήρυνσης της Αιγύπτου) για μιά συνολική συμφωνία που να μας ικανοποιεί απολύτως, η αναβολή των κρίσιμων αποφάσεων πιθανότατα θα οδηγήσει σε ακόμη χειρότερη για μας εξέλιξη με διεύρυνση των τετελεσμένων σε βάρος μας.
2. Η μερική διόρθωση:
— θα αφορά πιθανή σχετική μετατόπιση της μέσης γραμμής δυτικά και βόρεια ώστε να αντιστοιχεί σε μέρος της παραχώρησης-δέλεαρ που έχει ήδη κάνει η Τουρκία προς την Αίγυπτο για να συμφωνήσει μαζί της [προοπτική που αν επιβεβαιωθεί θα σημάνει το οριστικό τέλος για μια ελληνική ΑΟΖ στη Μεσόγειο και ισχυρότατο πλήγμα για την ΚΔ]
— θα γίνει με διαφύλαξη των βασικών εθνικών θέσεων (βλ. παρακάτω ) και
— με εξασφάλιση αντισταθμιστικών πολιτικών ανταλλαγμάτων (βλ. παρακάτω).
Κατά συνέπεια, ο βαθμός διόρθωσης θα είναι ανάλογος με τον βαθμό ικανοποίησης των ελληνικών κόκκινων γραμμών /βασικών θέσεων αλλά και των άλλων ανταλλαγμάτων που επιδιώκουμε.
3. Οι «κόκκινες γραμμές» μας
Η συμφωνία οριοθέτησης πρέπει να χαραχθεί με σεβασμό στις παρακάτω «κόκκινες γραμμές» μας για τη συμφωνία:
—να διατηρηθούν οι θεμελιώδεις ελληνικές θέσεις αρχών στα ελληνο-τουρκικά και η ελληνική ΑΟΖ να εφάπτεται της κυπριακής
—η περιοχή οριοθέτησης να επικαλύπτεται γεωγραφικά και με την τουρκολιβυκή (με προοπτική να την υπονομεύσει καταλυτικά)
—να εμπλακεί επιπρόσθετα και το ΔΔΧ μέσω του «φιλικού» συνυποσχετικού με την Αίγυπτο (παραμερίζοντας δηλ. λόγω μη συμμετοχής στη σύνταξή του την Τουρκία και όλα τα πολιτικά προαπαιτούμενα που θα απαιτούσε για ένα ελληνοτουρκικό συνυποσχετικό —γκρίζες ζώνες, 12 ν.μ., αποστρατικοποίηση,εναέριο χώρο κλπ !).
Β. ΣΥΝΥΠΟΣΧΕΤΙΚΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΣΤΟ ΔΔΧ
Το συνυποσχετικό είναι αναγκαίο επειδή Ελλάδα και Αίγυπτος απέκλεισαν από τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ με αντίστοιχες δηλώσεις τους των ετών 2015 και 2017 ζητήματα θαλάσσιας οριοθέτησης.
1. Υπογράφεται αμέσως μετά την παραπάνω Συμφωνία οριοθέτησης «φιλικό» (πολιτικά προσυμφωνημένο) συνυποσχετικό με την Αίγυπτο για την παραπομπή προς επίλυση στο ΔΔΧ της δικαστικής ολοκλήρωσης της συμβατικής οριοθέτησης της ΑΟΖ που θα έχει προηγηθεί μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για το (όποιο) εναπομένον τμήμα της μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου οριογραμμής των εκατέρων ΑΟΖ τους. Ως λόγος μπορεί κάλλιστα να προβληθεί η από πολλών ετών αδυναμία εξεύρεσης λύσης για το συγκεκριμένο τμήμα της οριογραμμής.
2. Αντικείμενο του συνυποσχετικού θα είναι το προαναφερθέν ζήτημα.
3. Εφαρμοστέο δίκαιο
α) η ΣΔΘ 1982
β) οι Συνθήκες Λωζάνης 1923 και Παρισίων 1947 ως αποδεικτικές των νομικών τίτλων κυριαρχίας της Ελλάδας επί των νησιωτικών εδαφών της. Υπενθυμίζεται εδώ ότι η ΣτΛ προβλέπει την σαφέστατη παραίτηση της Τουρκίας από οποιοδήποτε νησιωτικό έδαφος στο Αιγαίο και την Ανατ.Μεσόγειο πέραν των 3 ν.μ. , αλλά και άρθρα που αφορούν ευθέως ή εμμέσως την Αίγυπτο [το άρθρο 17 π.χ. ορίζει ότι η Τουρκία παραιτείται παντός τίτλου και δικαιώματος επί της Αιγύπτου].Η ΣτΛ, ως διεθνής συμφωνία καθορισμού συνόρων, ισχύει, πέραν των συμβαλλομένων, και έναντι τρίτων (erga omnes) [βλέπε εκτενώς τη διαιτητική απόφαση της της 9ης Οκτωβρίου 1998 μεταξύ Ερυθραίας και Υεμένης, όπου διευκρινίζεται ότι η ΣτΛ είναι μεν res inter alios acta, επειδή όμως πρόκειται για ειδική κατηγορία διεθνών συμφωνιών, δηλαδή για συμφωνία συνόρων και εδαφών, παράγει κατ’ ανάγκη έννομα αποτελέσματα erga omnes].Άρα, η ΣτΛ και ενδιαφέρει και αφορά την Αίγυπτο και επιβάλλεται να συμπεριληφθεί στο εφαρμοστέο δίκαιο για την οριοθέτηση.
γ) οι συμφωνίες του 1932 με τις οποίες καθορίζεται η κυριαρχία της Ιταλίας [ακολούθως δε της Ελλάδας ως διαδόχου κράτους] επί του συμπλέγματος του Καστελορίζου αλλά και η μερική θαλάσσια οριοθέτηση των θαλασσίων υδάτων της περιοχής, ως επιπλέον ληπτέου υπόψη στοιχείου για την οριοθέτηση μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Στην περίπτωση αυτή, το ΔΔΧ, δεσμευόμενο από το συνυποσχετικό και το εφαρμοστέο δίκαιο, θα κληθεί να αποφανθεί, στο πλαίσιο της δικαιοδοσίας του να οριοθετήσει τη ληπτέα υπόψη θαλάσσια περιοχή (relevant area) της Ανατολικής Μεσογείου, μεταξύ άλλων, ως προς το ειδικό βάρος (full, partial, no effect) των νήσων που την περικλείουν, ιδίως του συμπλέγματος του Καστελορίζου.
Το βέβαιο είναι ότι, σύμφωνα με τη διεθνή νομολογία, θα αναγνωριστεί στο σύμπλεγμα αυτοτελές δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ [άρθρο 121 της Σύμβασης του 1982], το εύρος του οποίου δικαιώματος ως πλήρους ή μερικού θα εξαρτηθεί από την περί του δικαίου αποτελέσματος της οριοθέτησης αντίληψη του ιδίου του ΔΔΧ στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το βέβαιο επίσης είναι ότι, σύμφωνα πάντοτε με τη διεθνή νομολογία, κατ’ ελάχιστον η προς νότον προβολή του συμπλέγματος (frontal projection) δεν επιτρέπει την επάνοδο της Τουρκίας νότια προς την ανοικτή θάλασσα, οπότε η αναγνωρισθησόμενη στο σύμπλεγμα ζώνη θα εφάπτεται της αιγυπτιακής ΑΟΖ. Ισχυρές θα είναι και οι πιθανότητες, διευρυνόμενη νοτιοανατολικά, η θαλάσσια αυτή ζώνη να «εφάπτεται» και της κυπριακής ΑΟΖ.
3. Καίρια νομικά ζητήματα
Κύριος γνώμονας της ελληνικής πλευράς είναι εν προκειμένω, το νομολογιακό προηγούμενο του 1969 (απόφαση του ΔΔΧ στην υπόθεση της υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας μεταξύ Γερμανίας, αφενός, και Κάτω Χωρών και Δανίας, αφετέρου) αλλά και του 2002 (Καμερούν-Νιγηρίας) ως εξαιρετικά αποτελεσματικά όπλα στη νομική μας φαρέτρα. Ορισμένοι Έλληνες διεθνολόγοι διατυπώνουν φόβους σχετικά με τη στάση του ΔΔΧ έναντι των έννομων συμφερόντων τρίτων χωρών στην περιοχή, με ορατό τον κίνδυνο μερικής οριοθέτησης. Όμως δεν ευσταθούν. Η εκ μέρους του ΔΔΧ προστασία των τυχόν έννομων συμφερόντων των τρίτων δεν φτάνει μέχρι του σημείου της μη αναγνώρισης των υπαρκτών δικαιωμάτων των διαδίκων. Πολύτιμα στοιχεία θα μπορούσαμε να αντλήσουμε συναφώς εκτός από την ιστορική απόφαση του 1969 στην υπόθεση της υφαλοκρηπίδας της Βόρειας Θάλασσας και από την απόφαση του ΔΔΧ του 2002 μεταξύ Καμερούν και Νιγηρίας, που αν διαβαστεί ορθά από ελληνικής πλευράς, είναι 100% υπέρ των ελληνικών δικαιωμάτων. [Το ΔΔΧ οριοθέτησε μικρό κομμάτι της ΑΟΖ μεταξύ Καμερούν και Νιγηρίας [αναλογική εφαρμογή: μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης ή Αιγύπτου] επειδή έκρινε ότι μεταξύ τους μεσολαβεί η νήσος Bioko, κυριαρχίας Ισημερινής Γουϊνέας (αναλογικά: Κρήτη ή Καστελόριζο), οπότε οι ακτές τους δεν χαρακτηρίζονται πλέον ως αντικείμενες, εφόσον υπεισέρχεται η τρίτη χώρα. Οι ακτές Καμερούν και Νιγηρίας από παρακείμενες μεταβάλλονται σε αντικείμενες μεν, αλλά παρεμβάλλεται μεταξύ τους η νήσος Bioko η οποία διακόπτει τη μεταξύ Καμερούν και Νιγηρίας γεωγραφική τους σχέση ως παράκτιων κρατών με αντικείμενες ακτές. Ορισμένοι διεθνολόγοι μένουν απλώς στο ότι το ΔΔΧ διακόπτει την οριοθέτηση μεταξύ Καμερούν και Νιγηρίας επειδή λαμβάνει υπόψη του τα έννομα συμφέροντα τρίτου κράτους (Iσημερινής Γουϊνέας) λόγω της νήσου Bioko, χωρίς να αναλύουν τί ακριβώς σημαίνει για την Ελλάδα αυτή η τοποθέτηση του ΔΔΧ].
Παρατηρήσεις:
—Πρώτον, συμβατική και δικαστική οριοθέτηση θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως συγκοινωνούντα δοχεία (πχ. σε συνάρτηση με την επιλογή των αρχών και κριτηρίων της συμβατικής οριοθέτησης θα επηρεαστεί σε ανάλογο βαθμό και η κρίση του ΔΔΧ το οποίο αποδίδει γενικώς ιδιαίτερη σημασία στη συναινετική λύση)
—Δεύτερον, αν υπάρξει ελαφρά διαφοροποίηση του ΔΔΧ σε σχέση με τη συμβατική οριογραμμή, τότε θα ακολουθήσει και η αντίστοιχη τροποποίησή της συμβατικής προς συμμόρφωση των συμβαλλομένων μερών και διαδίκων με την απόφανση του ΔΔΧ (βλέπε το παράδειγμα της απόφασης του ΔΔΧ στην υπόθεση της Βόρειας Θάλασσας), υπόθεση που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι εξαιρετικά ήσσονος σημασίας και δεν θα αλλοιώνει τα βασικά χαρακτηριστικά της συμβατικής οριοθέτησης. Το ΔΔΧ σέβεται την κυριαρχική βούληση των κρατών εφόσον ευθυγραμμίζεται με τους κανόνες του δικαίου της θάλασσας αλλά διαθέτει και περιθώρια ελιγμών σύμφωνα με το πώς εννοούν τα μέρη το «δίκαιο αποτέλεσμα» της συμβατικής οριοθέτησης (πχ στη διαιτητική απόφαση του 1992 μεταξύ Γαλλίας και Καναδά, το διαιτητικό δικαστήριο έλαβε υπόψη του άτυπη συμφωνία των μερών για περιοχή Γαλλικών αλιευτικών συμφερόντων προκειμένου να προβεί στη χάραξη της οριογραμμής).
—Τρίτον, η συμβατική οριοθέτηση θα τονίζεται ότι χωρεί με βάση τη μέση γραμμή και στο πλαίσιο επιλογής «πολιτικής» και «φιλικής» λύσης, στοιχεία που θα δεσμεύουν το ΔΔΧ και στο συνυποσχετικό.
—Τέταρτον, το ΔΔΧ δεν αναμένεται να αφήσει, άμεσα ή έμμεσα «παράθυρο» νομιμότητας για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εφόσον δεν πληροί εξ υπαρχής τις αναγκαίες και ικανές προϋποθέσεις για την έγκυρη οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών δικαιοδοσίας δυο παράκτιων κρατών με αντικείμενες ακτές (άρθρα 74 και 83 της Σύμβασης του 1982). Οι ακτές τους όχι μόνο δεν είναι αντικείμενες αλλά μεταξύ τους παρεμβάλλονται οι εγγύτερα κείμενες ακτές δύο άλλων παράκτιων κρατών, Ελλάδας και Αιγύπτου. Το ΔΔΧ θα εγκύψει κατά συνέπεια, ευθέως ή εμμέσως, με ανάλογο σκεπτικό (και στο βαθμό που παρέμβει ή όχι η Τουρκία ή/και η Λιβύη) και στη νομιμότητα του τουρκολιβυκού μνημονίου, αλλά προς την κατεύθυνση της αναγνώρισής του ως παράνομου.
4.Πρόσθετες επιδιώξεις
α) Στην διαδικασία ενώπιον του ΔΔΧ συμφέρει την Ελλάδα να συμμετάσχουν ως άμεσα ενδιαφερόμενα κράτη με βάση τα ά. 62 και 63 η ΚΔ, η Γαλλία και η Ιταλία (εφ’όσον έχουν προϊδεασθεί και αποδεχθεί πολιτικά να ενισχύσουν τις ελληνικές θέσεις)
β) Κατά την διαπραγμάτευση των κειμένων της Συμφωνίας, και κυρίως του συνυποσχετικού για το ΔΔΧ, μπορεί να επιδιωχθεί (μέσω του πλέον συμφέροντος συνδυασμού νομικών και πολιτικών διατυπώσεων), η Αίγυπτος να αποδεχθεί κατ’ελάχιστον, και ως αντάλλαγμα για τις δικές της ευθείες γραμμές βάσης, την πολιτική στήριξη στα ελληνικά δικαιώματα για τις θαλάσσιες ζώνες που προβλέπει το δίκαιο της θάλασσας [από Κρήτη μέχρι Καστελόριζο, ευθείες γραμμές βάσης, 12 ν.μ. κλπ. [ευκταία θα ήταν και η σαφής στήριξη στην ιστορικά διαπιστωμένη ενότητα —εδαφική, γεωγραφική, οικονομική και διοικητική— του συμπλέγματος του Καστελόριζου με την υπόλοιπη Δωδεκάνησο με ό, τι αυτό συνεπάγεται για τη συνεκτίμηση των ληπτέων υπόψη ειδικών περιστάσεων (relevant circumstances) προς επίτευξη ενός δικαίου αποτελέσματος].
Γ. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ
Η Αίγυπτος αποτελεί ως γνωστόν, όχι μόνο την ηγέτιδα δύναμη του αραβικού κόσμου, αλλά και την ισχυρότερη στρατιωτική και ναυτική δύναμη της Ανατ. Μεσογείου, θεωρούμενη ισχυρότερη και της Τουρκίας, με την οποία έχει τις γνωστές σημαντικότατες διαφορές συμφερόντων [υποστηριζόμενη επιπλέον και απο τα ΗΑΕ και την Σαουδ. Αραβία]. Η συγκυρία κοινών συμφερόντων είναι συνεπώς ιδανική για να αναβαθμιστεί πλέον σε στρατηγικό (διπλωματικό και στρατιωτικό) εταίρο της Ελλάδας.
Στο πλαίσιο αυτό, η Συμφωνία πολιτικής, ενεργειακής και αμυντικής συνεργασίας
1. Θα εμπεδώσει τη στενή πολιτική συνεργασία με την Αίγυπτο, πέραν της σημερινής τριμερούς με την ΚΔ, με σημαντικότατα αμοιβαία οφέλη (Ελλάδα και ΚΔ μπορούν να ενισχύουν την Αίγυπτο μέσω ΕΕ).
2. Θα περιλαμβάνει αναλυτικές αναφορές στις πάντα χρήσιμες βασικές αρχές ειρηνικής επίλυσης των διαφορών (μη προσφυγή στη βία κλπ) και σχέσεων καλής γειτονίας, καθώς και διαβουλεύσεις σε περίπτωση απειλών κατά της ειρήνης στην περιοχή τους,
3. Θα δρομολογήσει ακόμη πιο στενή ενεργειακή συνεργασία για την εκμετάλλευση, όδευση και προστασία των ενεργειακών πόρων της θαλάσσιας περιοχής τους : ίδρυση κοινού (Ελλάδας, ΚΔ, Αιγύπτου) κέντρου υγροποίησης φυσικού αερίου πχ στο Ίντκου της Αιγύπτου (είμαι σημαντικότατη παραχώρηση προς το Κάιρο) κλπ.
4. Θα παραπέμπει σε (άμεσης απόδοσης!) πρακτικές δυνατότητες συνεργασίας στον στρατιωτικό τομέα (με ανοιχτή μιά μελλοντική προοπτική για μιάς μορφής αμυντική συμμαχία) προς ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος Ελλάδας και ΚΔ. Αξίζει εδώ να διερευνηθούν
—σχήματα άμεσης ενίσχυσης της Ελλάδας (με συμμετοχή και της Αιγύπτου) μέσω λήζινγκ με γαλλικά οπλικά συστήματα και με χρηματοδότηση από ΗΑΕ και Σαουδ.Αραβία
—διερεύνηση αναβάθμισης των αεροναυτικών ασκήσεων με τη Γαλλία σε δημιουργία (έστω μικρής) κοινής αεροναυτικής δύναμης (ιδανικά με συμμετοχή και της Γαλλίας) και χώρο ευθύνης τις ΑΟΖ Ελλάδος, Αιγύπτου και ΚΔ.
Δ. ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ
Ο παραπάνω συνδυασμός συμβατικής οριοθέτησης και προσφυγής στο ΔΔΧ με συνυποσχετικό, αλλά και στρατηγικής συνεργασίας με την Αίγυπτο εξασφαλίζουν τα εθνικά μας συμφέροντα κατά τον μέγιστο δυνατό βαθμό, σε σύγκριση μάλιστα με τις άλλες εναλλακτικές πολιτικές.
Τα πλεονεκτήματα:
1. άμεση επίλυση κατά τον πλέον συμφέροντα τρόπο μιάς κρισιμότατης και άκρως επικίνδυνης για την Ελλάδα εκκρεμότητας (που σε λίγο καιρό δεν θα υπάρχει καν ως τέτοια στο τραπέζι)
2. ταχύτητα, ευελιξία και «ιδιοκτησία» της πολιτικής διαδικασίας για την σύναψη της συμφωνίας οριοθέτησης
3. συμφωνία win-win, που δεν θα μπορέσει να απορρίψει η Αίγυπτος, εξαναγκαζόμενη να εγκαταλείψει την σημερινή επί του θέματος «επιτήδεια ουδετερότητα/κωλυσιεργία» της : της επιτρέπει (και δη εσωτερικά) να την εμφανίσει ως επωφελή και για την ίδια — αντιπαραβάλλοντάς την με την τουρκική πρόταση— και άρα ενισχύει την συμφέρουσα για την Ελλάδα σταθερότητα και μακροζωϊα της κυβέρνησης Σίσσι
4. συμφωνία που κατοχυρώνει τις καίριες και πάγιες ελληνικές θέσεις αρχής
5. το (προσυμφωνημένο ως «πακέτο» με την διμερή συμφωνία) συνυποσχετικό με την Αίγυπτο για προσφυγή στο ΔΔΧ θα συμφωνηθεί με συνεργάσιμο και φιλικό, όχι με εχθρικά διακείμενο, αντισυμβαλλόμενο (καίριας σημασίας ως προς το αντικείμενο και το εφαρμοστέο δίκαιο που έτσι «εγγυώνται» την βέλτιστη δυνατή απόφαση του ΔΔΧ!)
6. η υπό τους όρους αυτούς τελική κρίση του ΔΔΧ θα επηρεαστεί στον ελάχιστο δυνατό βαθμό από τις θέσεις και τα πολιτικά προαπαιτούμενα που θέτει ως όρους η Τουρκία
7. η απόφαση του ΔΔΧ θα προσδώσει ιδιαίτερο κύρος και στη διμερή συμφωνία
8. εξασφαλίζεται το τεράστιο πλεονέκτημα ότι αντί να συρθούμε στο ΔΔΧ με τους όρους της Τουρκίας (όπως επιζητεί η Άγκυρα στην περίπτωση του Αιγαίου), συμπαρασύρουμε την γείτονα παγιδεύοντάς την διπλά:
α) καταρχάς διαδικαστικά [αν, επικαλούμενη έννομο συμφέρον ή την ιδιότητά της ως συμβαλλόμενου μέρους σε εμπλεκόμενη διεθνή συμφωνία, ζητήσει να παρέμβει στη δίκη βάσει των άρθρων 62 ή 63 του Καταστατικού του ΔΔΧ].
β) και επί της ουσίας, αφού θα αναγκαστεί να προβάλει σοβαρά νομικά επιχειρήματα ενώπιον του ΔΔΧ, και μάλιστα χωρίς να επιβάλει τους δικούς της γνωστούς όρους, ενώ θα τελεί σε αδυναμία να αγνοήσει απόφαση του ΔΔΧ που θα την αφορά άμεσα.
9. ανατρέπουμε τα δεδομένα του τουρκολιβυκού μνημονίου με την επικάλυψη της θαλάσσιας περιοχής που αποτέλεσε αντικείμενό της και
α) κατ’ελάχιστον επανερχόμαστε επί τουλάχιστον ίσοις όροις με αυτό [δεδομένου ότι είμαστε επίσης παράκτια κράτη με αντικείμενες ακτές, διεξαγάγαμε διαπραγματεύσεις με βάση τους κανόνες οριοθέτησης του δικαίου της θάλασσας και καταλήξαμε σε αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία],
β) έχουμε ισχυρές πιθανότητες μιας έμμεσα απορριπτικής της νομιμότητας του τουρκολιβυκού μνημονίου απόφασης του ΔΔΧ
10. δημιουργείται ένα εξαιρετικά ευνοϊκό προηγούμενο για ένα νέο πλαίσιο ρυθμίσεων με την Τουρκία με πολλές θετικές «παράπλευρες» συνέπειες για τα ζητήματα του Αιγαίο και την ισχυροποίηση των γενικότερων ελληνικών θέσεων αρχής έναντι της Τουρκίας με το κύρος μιάς απόφασης του ΔΔΧ
11. εκτινάσσεται μέσα από την σύναψη της Τριπλής Συμφωνίας η σχέση μας με την Αίγυπτο (την ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη στην Ανατ.Μεσόγειο) σε επίπεδο στρατηγικού εταίρου, αυξάνοντας την ελληνική ( και κυπριακή) αποτροπή
12. υλοποείται πανηγυρικά η «νομική και γεωστρατηγική επάνοδος» της Ελλάδας με οριοθετημένη συμφωνία στον θαλάσσιο χώρο της Ανατ. Μεσογείου.
Συμπερασματικά, το παραπάνω σχέδιο παρουσιάζει συγκριτικά πολύ περισσότερα πλεονεκτήματα και ενέχει τους ελάχιστους δυνατούς κινδύνους σε σχέση με άλλες λύσεις που έχουν προταθεί μέχρι σήμερα, ή με την παραδοσιακή αναβλητικότητα που όμως πολλά δεινά επισώρευσε στις θέσεις της χώρας μας μέχρι σήμερα. Είναι αντάξιο μιάς ευρωπαϊκής και φιλειρηνικής δύναμης που αξιοποιεί « έξυπνα» τα νόμιμα εργαλεία του διεθνούς δικαίου για να υποστηρίξει τα δικαιώματά της. Με αυτοπεποίθηση και διεθνείς συνεργασίες και συμμαχίες υιοθετεί και εφαρμόζει ένα πολυδιάστατο, ρεαλιστικό αλλά και φιλόδοξο σχέδιο, στοχεύοντας στην βέλτιστη δυνατή συστράτευση των εθνικών και διεθνών μας δυνατοτήτων και συνεργειών υπό τις σημερινές συνθήκες.
(Αποσπασμα από το Jean Monnet Paper του Ευρωπαικού Κέντρου Αριστείας (ερευνητικό κέντρο στο ΕΚΠΑ), τον περασμένο Ιούνιο, του οποίου ο πρώην υπουργός και καθηγητής είναι Πρόεδρος)
