Όπως ήταν αναμενόμενο μετά το εκλογικό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου 2023 και με φόντο τις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής 25ης Ιουνίου, άνοιξε η συζήτηση για τα αίτια της μεγάλης διαφοράς μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με έμφαση στους λόγους της συρρίκνωσης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι γνωστοί πρωταγωνιστές και θιασώτες του «αντισύριζα μετώπου», πραγματικά πρόσωπα, όχι σαν τους fake δημοσιογράφους γνωστής ιστοσελίδας που το εκφράζει, δεν σταματούν να υπενθυμίζουν ότι η μεγάλη πτώση οφείλεται στον λαϊκισμό που σύμφωνα με τον διαρκή ισχυρισμό τους ανέβασε τον Αλέξη Τσίπρα και το κόμμα του στην εξουσία το 2015. Ένα ερμηνευτικό σχήμα, το οποίο χρησιμοποιείται ως πανάκεια στις αναλύσεις για την άνοδο και την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ.
Αφού υπενθυμίσουμε το ερώτημα «μήπως η μομφή του «λαϊκισμού» είναι και η ίδια λαϊκιστική» που μεταξύ άλλων θέτει ο Γιαν-Βέρνερ Μύλερ στο βιβλίο του «Τι είναι ο λαϊκισμός;», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ σε μετάφραση του Δημήτρη Η. Αντωνίου, θα υιοθετήσουμε για τις ανάγκες του παρόντος κειμένου αυτό το ερμηνευτικό σχήμα των «αντιλαϊκιστών» προστρέχοντας σε κάποια παραδείγματα που αλιεύσαμε από την τρέχουσα προεκλογική περίοδο. Ειρήσθω δε εν παρόδω και «ταξιδεύοντας» για λίγο τέσσερα χρόνια πίσω να υπενθυμίσουμε επίσης, πως όπως ο Αλέξης Τσίπρας θα καταργούσε τα μνημόνια «με ένα νόμο και ένα άρθρο» έτσι και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε από το βήμα της 83ης ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο του 2018 ότι η ΝΔ όχι μόνο θα καταψήφιζε την συμφωνία των Πρεσπών στη Βουλή, αλλά και θα την ακύρωνε όταν ερχόταν στην κυβέρνηση.
Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο παρόν και στο πρόσφατο παρελθόν. Πριν από δύο εβδομάδες και με αφορμή τον θάνατο τριών συμπολιτών μας λόγωτης έλλειψης ασθενοφόρων ο κ. Γιώργος Κουμουτσάκος δήλωσε ότι«Υπάρχει όμως μια κατατεθειμένη λαϊκή αποδοχή της τάξεως του 40% πριν 10 μέρες. Αυτά έχουν κριθεί. Ήταν μέσα στον απολογισμό που καταθέσαμε πριν την 21η Μαΐου και οδήγησε στο αποτέλεσμα που οδήγησε».Σε άλλη περίπτωση, η επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της ΝΔ κα Ειρήνη Αγαπηδάκη ανέφερε ότι «ελάχιστοι άνθρωποι γνωρίζουν τι είναι αυτό που λέμε δημόσια υγεία. Το μπερδεύουν συχνά με το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Έχω ακούσει και την Αθηνά Λινού να το λέει παρότι είναι καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή δεν έχει αυτή την κατάρτιση στα θέματα δημόσιας υγείας».Και αυτά είναι δύο μόνο από τα πολλά παραδείγματα που μπορούμε να επικαλεστούμε και σχετίζονται με την προεκλογική ρητορική του όπως όλα δείχνουν κόμματος που θα κυβερνήσει από τη Δευτέρα τη χώρα.
Προσπερνώντας, έτσι, τη σιωπή ή τα επιδοκιμαστικά μειδιάματα των «αντιλαϊκιστών» για τα βάγια και τις δάφνες με τα οποία έραναν τους δρόμους της Πάτρας οι φίλοι και οι οπαδοί της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι χρήσιμο στην παρούσα συγκυρία να υπογραμμίσουμε ότι ο λαϊκισμός δεν σχετίζεται (αν σχετίζεται) μόνο με την επιμένουσα και αγανακτισμένη κριτική στις ελίτ, αλλά μπορεί επίσης να αποτελεί σύμπτωμα της αίσθησης «παντοδυναμίας» την οποία λόγου χάρη προσφέρει ένα εκλογικό αποτέλεσμα ή μια μεσαίας διάρκειας πολιτική και ιδεολογική κυριαρχία.
Και ίσως αυτή η μορφή λαϊκισμού να καταστεί περισσότερο επιζήμια για τη χώρα, αφού πέρα από την ικανοποίηση του λαϊκού ενστίκτου εκκινεί από μια υπεροπτική και για τον λαό και για τους αντιπάλους θέαση από τους «κυρίαρχους». Γι’ αυτό χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή όταν ο εν δυνάμει πρωθυπουργός υπόσχεται τη μια μέρα φιλολαϊκά μέτρα, όπως η αύξηση μισθών και συντάξεων ή ενίσχυση του ΕΣΥ χωρίς να την πιστεύει, και την επόμενη ο εκλεκτός του στο χαρτοφυλάκιο της δημοσιονομικής πολιτικής τον «αδειάζει» λέγοντας «νομικά δεν μπορούμε να βάλουμε στο Πρόγραμμα Σταθερότητας τις προεκλογικές μας δεσμεύσεις»…
(Ο Δημήτρης Στεμπίλης είναι δημοσιογράφος- ιστορικός)
