Τα «κίτρινα γιλέκα» ξεπροβάλουν μέσα από τις κάλπες των Γαλλικών εκλογών και καθώς φωσφορίζουν στην καταχνιά της νέας εποχής, διαγράφονται ξεκάθαρα οι κοινωνικές ανισότητες, ο θυμός, η οργή και η «μεγάλη παραίτηση» που εκδηλώνεται σε ολοένα και πλατύτερα κοινωνικά στρώματα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Έναν θυμό και μια οργή που γέννησε η «νέα τάξη πραγμάτων» και πλέον οι διαχειριστές της εισπράττουν τα επίχειρα κάθε φορά που αναμετρώνται με την πραγματικότητα.
Η πρώτη κοινωνική εξέγερση εκδηλώθηκε στην Γαλλία με τα «κίτρινα γιλέκα» το Σάββατο της 17ης Νοεμβρίου του 2018. Η καθεστηκυία τάξη έσπευσε τότε να υποβαθμίσει την σημασία τους και να τα χαρακτηρίσει ως «ένδυμα» του λαϊκισμού!
Όποιος προστρέξει στην Βικιπαίδεια και «χτυπήσει» την φράση «κίτρινα γιλέκα» θα διαβάσει: « Το κίνημα των κίτρινων γιλέκων, από τα φωσφορίζοντα γιλέκα που φορούν πολλά μέλη του είναι ένα λαϊκιστικό πολιτικό κίνημα για οικονομική δικαιοσύνη που εμφανίστηκε στη Γαλλία στα τέλη του 2018.
Η διαμαρτυρία επικεντρώθηκε αρχικά στην αύξηση της τιμής των καυσίμων που προκάλεσε η αύξηση του φόρου στα πετρελαιοειδή. Γρήγορα επεκτάθηκε και σε αιτήματα που σχετίζονται με την αγοραστική δύναμη μεσαίων και χαμηλών στρωμάτων που ζουν σε περιαστικές περιοχές και την επαρχία… Το κίνημα εξαπλώθηκε κυρίως μέσω των κοινωνικών δικτύων».
Και μετά τα «κίτρινα γιλέκα» στην Γαλλία ήρθε η «μεγάλη παραίτηση» στις ΗΠΑ! Ένα υπερβολικά υψηλό ποσοστό εργαζομένων, μετά το lockdown αρνείται να επιστρέψει στην εργασία του, θεωρώντας ότι η ζωή τους είναι «σκέτη σκλαβιά», χωρίς σταθερή εργασία, με διακεκομμένο ωράριο, χαμηλή αμοιβή, αδυναμία προσωπικού και οικογενειακού προγραμματισμού..
Στην Αμερική – όπως και στην Γαλλία με τα «κίτρινα γιλέκα» – αρχικά δεν δόθηκε η απαιτούμενη προσοχή της Διοίκησης στο νέο φαινόμενο της απροθυμίας των εργαζομένων να επιστρέψουν στις δουλειές τους μετά την καραντίνα, μέχρι που εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια διατάραξης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Καθώς το πρόβλημα της «μεγάλης παραίτησης» μεγιστοποιήθηκε, απασχόλησε τον Λευκό Οίκο και ο Τζο Μπάιντεν έφτασε στο σημείο να προτρέπει τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στα συνδικάτα , στις ρίζες τους! Επιστροφή , δηλαδή, στο Σικάγο και τον αιματοβαμμένο Μάη του 1886; Άραγε τι είχε στο μυαλό του ο Αμερικανός Πρόεδρος όταν προέτρεπε τους εργαζόμενους να επιστρέψουν στον φυσικό τους χώρο, τα συνδικάτα ; Το βέβαιον είναι ότι ο Τζο Μπάιντεν γνώριζε ότι οι κορυφαίες στιγμές της πάλης των τάξεων στη νεότερη εποχή εκδηλώθηκαν τον Μάιο του 1886, όταν τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας…
Είναι σαφές ότι η καθεστηκυία τάξη νιώθει την ανάγκη να προβεί σε ορισμένες παραχωρήσεις – «φτιασιδώματα» θα τα έλεγε ο Χαρίλαος Φλωράκης – με την προσδοκία να διατηρηθεί η «εργασιακή ειρήνη». Μετά την άρση των lockdowns, οι κυβερνήσεις ξεκίνησαν δειλά – δειλά να καταβάλλουν κάποια προσπάθεια με αμφίβολα αποτελέσματα.
Οι επαναληπτικές εκλογές της ερχόμενης Κυριακής στην Γαλλία θα αποτελέσουν ένα crash test καθώς επί της ουσίας δεν αναμετράται ο λαϊκισμός με την ευρωπαϊκή προοπτική όπως υποστηρίζουν οι συστημικοί αναλυτές, αλλά εάν οι πολίτες μπορούν να πάρουν τις «ζωές τους πίσω» ! Εάν θα μπορούν να εργάζονται υπο ανθρώπινες συνθήκες, να ζουν αξιοπρεπώς και να ονειρεύονται ένα καλύτερο αύριο για τους ίδιους και τα παιδιά τους. Διέξοδο και προοπτική αναζητούν οι Γάλλοι ψηφοφόροι .
Το δικαίωμα να προγραμματίζουν την ζωή τους και να απολαμβάνουν μικρές χαρές και έντονες στιγμές, όπως για παράδειγμα μια σύντομη διαμονή σ έναν αγαπημένο προορισμό, μια θεατρική ή μουσική παράσταση σε διαφορετική πόλη ή χώρα…
Η Αμοργός, τα τελευταία τριάντα χρόνια αποτελεί ένας από τους σταθερούς τουριστικούς προορισμούς των Γάλλων χάρη της ταινίας «Το Απέραντο Γαλάζιο» (Le Grand Bleu) του 1988 σε σκηνοθεσία του Λυκ Μπεσόν. Στο νησί την τελευταία εικοσιπενταετία επένδυσαν δυο φίλοι γουναράδες από την Καστοριά που προηγουμένως εργάζονταν σε οίκο υψηλής ραπτικής γούνας στο Παρίσι. Ήρθαν στα Κατάπολα και έφτιαξαν μια προσεγμένη boutique pension με την επωνυμία «Le Grand Bleu» που μυρίζει Ελλάδα και δουλεύει με συγκεκριμένο πελατολόγιο από την Γαλλία. Κάθε χρόνο το «Le Grand Bleu» ανοίγει με το Καθολικό Πάσχα και κλείνει την επομένη του εορτασμού της Μονής του νησιού της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας στις 21 Νοεμβρίου. Οι κρατήσεις για την κάθε σεζόν ξεκινούν στα μέσα Ιανουαρίου. Φέτος λοιπόν που αναμένονταν να είναι μια καλή χρόνια καθώς είχε προηγηθεί η διετία με τα lockdown, δεν υπήρξε καμία κράτηση, ούτε για το Καθολικό Πάσχα , ούτε για το Ορθόδοξο, μα ούτε και για ολόκληρο τον Μάιο! Καθώς γράφω τούτο το σημείωμα επικοινωνώ με τους «Γκρανμπλούδες» της Αμοργού που είναι οι άτυποι πρόξενοι της Γαλλίας στο νησί αναζητώντας μια εξήγηση για την φετινή έλλειψη τουριστών κατά την διάρκεια του Καθολικού Πάσχα…
Την εξήγηση την δίνουν οι ίδιοι οι πελάτες του «Le Grand Bleu» που ανήκουν στην μεσαία τάξη της Γαλλίας μορφωμένοι και ευκατάστατοι οικογενειάρχες και οι οποίοι επικοινωνούν διαρκώς με τους Καστοριανούς της Αμοργού. Η Γαλλική κοινωνία δείχνει ότι δεν έχει συνέλθει από την πανδημία και ακόμη δεν έχει βρει τον βηματισμό της! Δηλώνει θυμωμένη, προβληματισμένη και ανήσυχη με αυτό που της συμβαίνει…
Η γαλλική διανόηση έχει μπροστά της τα κομμάτια του παζλ και συνδυάζει το Brexit με το AUKUS, τον πόλεμο στην Ουκρανία με την ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, αλλά και με την χρόνια εμμονή των αμερικανών να απεξαρτηθεί η Ευρώπη από το Ρωσικό αέριο.
Η γαλλική διανόηση κάνει όλους αυτούς τους συνδυασμούς και κυριεύεται από ανασφάλεια καθώς δεν γνωρίζει και δεν μπορεί να προβλέψει το τι μπορεί να της συμβεί την επόμενη μέρα! Τίποτα πια δεν το θεωρεί δεδομένο.
Και το χειρότερο απ´ όλα δεν μπορεί να εμπιστευτεί τους ηγέτες της! Κατά βάθος βρίσκει μια δόση αλήθειας στην εκτίμηση Πούτιν ότι στην Δύση κουμάντο κάνουν οι Αμερικανοί.
Μέσα σ αυτό το κλίμα ανασφάλειας, αγωνίας και φόβου για τα μελλούμενα δημιουργείται η αποστροφή για διακοπές και για παλιές συνήθειες που χαρίζουν ευχάριστες στιγμές. Αυτή η ζοφερή πραγματικότητα ωριμάζει τα σταφύλια της οργής!
Αν οι ευκατάστατοι και οι διανοούμενοι της Γαλλίας κυριεύονται από εσωστρέφεια και δεν έχουν διάθεση για τις μικροαπολαύσεις της ζωής όπως είναι ένα εαρινό ταξίδι μέχρι την Αμοργό, που μέχρι πρότινος αποτελούσε την «εύφλεκτη ύλη» για δράση και δημιουργία, μπορεί κανείς να φανταστεί την ώσμωση που συντελείται στα υπόλοιπα κοινωνικά στρώματα της Γαλλίας.
Ο Μακρόν σε μια ομιλία στη βόρεια Γαλλία τη περασμένη εβδομάδα, ζήτησε από τον γαλλικό λαό να τον υποστηρίξει, καθώς είναι σε καλύτερη θέση από την Λεπέν για να αφουγκραστεί ,να μετριάσει και αντιμετωπίσει τους φόβους τους και να ασχοληθεί με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.
Αναγνώρισε το δικαίωμα των Γάλλων να είναι θυμωμένοι για τις ανισότητες, τις οικονομικές δυσκολίες, την ανασφάλεια της καθημερινής ζωής, τη δυσκολία να ζουν αξιοπρεπώς…
Ο Μακρόν μπροστά στο φάντασμα της Λεπέν αναγκάζεται τρισήμισι χρόνια μετά να αναγνωρίσει – εμμέσως πλην σαφώς- τις βασικές αρχές των «κτιρίων γιλέκων»… Ομολογεί ότι τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας( Σοσιαλιστικό -Ρεμπουμπλικανικό) που κατατροπωθήκαν στον Α´ γύρο (συνολικά έλαβαν 7%) είχαν υιοθετήσει πολιτικές που προκάλεσαν αυξανόμενη ανισότητα και περαιτέρω περιθωριοποιημένους και χαμηλόμισθους εργαζόμενους…
Ο Μακρόν υπόσχεται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, ωστόσο σπεύδει να αποκαλέσει «λαϊκιστή» όποιον άλλο πολιτικό του αντίπαλο – κυρίως την Μαρί Λεπέν- επιχειρεί να προσεγγίσει, της γης τους «κολασμένους»…
Αναλυτές, φίλα προσκείμενοι στον Μακρόν γράφουν διαρκώς αυτές τις μέρες, ότι : Όπως όλοι οι λαϊκιστές, έτσι και η Λεπέν υπόσχεται μαζικές φορολογικές περικοπές για να ευχαριστήσει το θυμωμένο κοινό. Ταυτόχρονα εκπονεί σχέδια μείωσης της ανισότητας, χωρίς να αποκαλύπτει πώς θα πληρώσει για τις οικονομικές και κοινωνικές πολιτικές της.
Το μεγάλο ζητούμενο για τους μονομάχους των Γαλλικών Προεδρικών Εκλογών είναι πως θα κινητοποιήσουν το 25% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων που απείχαν στον πρώτο γύρο για προσέλθει στις κάλπες της 24ης Απριλίου. Όπως βλέπουμε μπορεί να μην ήρθαν για Πάσχα στις μικρές Κυκλάδες για να απολαύσουν το απέραντο γαλάζιο της Αμοργού, αλλά δεν προσήλθαν ούτε στις πρώτες κάλπες των Προεδρικών Εκλογών.
«Μα είναι θέμα ψυχολογίας αγάπη μου! Δεν το βλέπεις; Δεν αρέσουμε πια!», είχε πει η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη το 1989 όταν το ΠΑΣΟΚ είχε πάρει την κατιούσα…
(Ο Δήμος Βερύκιος είναι δημοσιογράφος)
